هدف از انجام این پژوهش:بررسی و تطبیق اجتماعیات و سیاسیات در نصیحه الملوک و اخلاق ناصری و تحفه الملوک بوده است که میزان این بررسی به طور مستقیم و غیر مستقیم از طریق استخراج ادبیات و تطبیق در کتاب های مذکور از دیدگاه اجتماعی و سیاسی بوده است. روش پژوهش:به صورت کتابخانه یی بوده است بدین طریق در مباحث کلی و تعریف شده ، سپس از مطالب سه اثر مذکور استفاده شده است. نتیجه کلی:این بحث و بررسی ها نشان د...

میرسیدعلی همدانی (۱۳۱۴-۱۳۸۶م)، نمایندۀ بزرگ علم و ادب و فلسفه و حمکت مشرق زمین، در رواج و توسعۀ تعدادی از علوم زمان خویش سهم بسزا داشته است. یکی از آثار مهم این عارف شهیر «ذخیره الملوک» است که موضوع آن را پند و نصیحت به شاهان و حاکمان و دیگر طبقات جامعه تشکیل می دهد. این اثر متشکل از ده باب است. عقیدۀ شاه عادل و رعیت پرور در باب پنجم این اثر باعنوان «در احکام ولایت و سلطنت و عمارت و حقوق رعایا ...

طی یک بررسی فونستیک در سال 1393 در رابطه با گل­ ها و گیاهان زینتی محلات در شهرستان اراک (استان مرکزی)، گونه­ های مختلفی از تریپس جمع ­آوری شد. در بین تریپس های جمع ­آوری شده، جنس و گونه ­ی (Chaetanaphothrips orchidii (Moulton, 1907 برای اولین بار از ایران گزارش می­ شود. نمونه­ های این گونه، روی گل­ تاج­ الملوک (خانواده ­ی Ranunculaceae) جمع ­آوری شدند.

تذکرة شعاعیه اثر محمدحسین شعاع شیرازی (شعاع‌الملک) یکی از تذکره‌های مهم فارسی است که در دورة قاجار و در سال 1321 هجری در شیراز تألیف شده است. تذکرة شعاعیه دربردارندة شرح حال و نمونة اشعار صد و پنج شاعر است که مؤلف در فاصلة زمانی 1300‑1320 آنها را دیده و یا از زبانشان شعری شنیده است. محمود طاووسی این تذکره را تصحیح و بنیاد فارس‌شناسی در سال 1380 آن را منتشر کرد. پرسش این پژوهش ...

از دیدگاه سبک شناسی نظم ، شعر دورة قاجاریه ، شعر دورة بازگشت نام دارد . این نامگذاریها در آغاز کار سبک شناسی مناسب و مفید بودهاند. اما حقیقت اینست که اگرچه شعر هر دوره ای ویژگیهای مشترکی دارد که بر اساس آن ، برای آن دوره نام گذاری کرده اند ولی در عین حال ، نمیتوان شعر هر شاعر یا هر منطقه ای را که در آن بازة زمانی بوده است دارای همان مشخصات ثابت دانست . برای رفع این نقیصه لازم است تا با دقت و حو...

فخرالدوله دختر مظفرالدین شاه و مادر دکتر علی امینی از زنان مشهور و کاردان تاریخ معاصر ایران است. در درایت و کاردانی او همین بس که وی واسط بین خاندان قاجار و رضاشاه بود و شاه نیز شخصا به او احترام می گذاشت. فخرالدوله زنی کارآفرین بود و نخستین کسی است که در تهران مؤسسه تاکسیرانی را به راه انداخت. در این مقاله که حاوی شرح کوتاهی از زندگی فخرالدوله است، سعی شده با آوردن ده سند، این بانوی مشهور بهتر...

چکیده: از آن جایی که اندیشه سیاسی به عنوان یک دانش تلقی می شود هر پژوهشی در این رابطه مستلزم تأمل در بنیان های معرفتی ایجاد کننده آن دانش است. اندیشه سیاسی اهل سنت نیز که در درون فرهنگ اسلامی حول نظام خلافت و سلطنت شکل گرفت، شالوده های معرفتی خود را از احتکاک (نزاع یا برخورد) نص با واقعیات تاریخی و اجتماعی کسب کرد و ادبیات سیاسی آن در قالب دو سنخ از نوشته ها تحت عنوان کتب «نصیحه الملوک» و «الا...

رویکرد اصلی مقالۀ حاضر این است که یکی از میراث‌های ادبی زبان و ادب فارسی، یعنی تذکرة الشعرا، را به دوستداران فرهنگ و ادب معرفی کند و گردوغبار گذشت زمان و بی‌توجهی اهل ادب را از چهرۀ آن بزداید و با ارائۀ گزارشی از ساختار و محتوای آن، گامی هرچند کوتاه، در زنده نگه داشتن یکی از آثار گرانسنگ عرصۀ زبان و ادب فارسی بردارد. نسخۀ خطی این کتاب در بخش نسخ خطی کتابخانۀ وزیری یزد به شمارۀ 2604 نگه...

تذکرة الاولیای عطار نیشابوری یکی از مهم‌ترین آثارِ صوفیانۀ زبان فارسی و فرهنگ ایرانی است. عطار برای نگارش این کتاب، که شرح حال حدود یک‌صد ‌تن از اولیا و چهره‌های برجستۀ تصوف اسلامی است، از منابع گوناگونی بهره برده که هنوز برخی از این منابع برای ما ناشناخته باقی مانده است. پاره‌ای از این منابع به زبان عربی و برخی دیگر به زبان فارسی بوده است. شناخت مآخذ عطار در تدوین تذکرة الاولیاء، ما را با سرچشم...