اسطوره ها به عنوان نظامی بینامتنی در تولید آثار ادبی، مخصوصاً رمان، نقش بزرگی ایفا می کنند. دو رمان سووشون و کلیدر در بحران دهۀ چهل و پنجاه بر پایۀ اسطوره های آیینی و چرخه ای باروری (مرگ و باززایی) بازآفرینی شده اند. این مقاله تلاش می کند با استفاده از شیوۀ تحلیل ساختاری، کنش ها و مفاهیم بنیادین اسطوره های باروری را در لایه های پنهان این دو رمان بررسی، و عوامل تجسم نشانه ها و نمادهای آنها را تحل...

نظریة «اسطوره و آیین» یا نظریة «آیین­گرایی اسطوره» که حیات اسطوره را وابسته به آیین می داند و یکی از رویکردهای اصلیحوزة «نقد اسطوره­شناختی» است، در شکل های جدید خود، بین اسطوره و آیین پارادیمی مشترک پیدا می کند. در این جستار برمبنای این نظریه، تبلور آیین سیاوشان را در اسطورة سیاوش در شاهنامة فردوسی بررسی می­کنیم. سیاوش از ایزدان پیشازردشتی ایرانی مرتبط با اساطیر باروری و فرهنگ کشاوزی است که آیی...

چکیده هنگامی که در نیمه نخست قرن بیستم بحث از لغزش عقل مدرن شد، اسطوره­شناسی به شکلی جدّی مورد توجه قرار گرفت. تعاریف متنوعی برای اسطوره از سوی اسطوره­شناسان و حتی برخی فلاسفه مطرح شد. دامنه­ی این اسطوره­شناسی­ها در سال­های پس از آن، به گستره­ی نقد ادبی نیز کشیده شد و ترجیحات کارکردگرایانه­ی متفاوتی در هنرها پدیدار شدند که از همین جریانات نشأت می­گرفتند. ازجمله برخی از اعضای مکتب «فرانکفورت» همچ...

اسطوره های زنانه در ادبیات و هنر ایرانی حضوری کم رنگ دارد که بیانگر گذشته ای تک صداست. امروزه، در جهان چند صدایی معاصر و با حضور زنان، اسطوره های زنانه اهمیت یافته و بخش قابل توجهی از هنر و ادبیات را به خود اختصاص داده اند. یکی از مهم ترین این اسطوره ها در ادبیات و هنر ایرانی اسطوره «شیرین» است. که به تنهایی و یا گاه با خسرو و فرهاد سه گانه ای را شکل می دهند که موضوع آفرینش آثار متعدد ادبی و هن...

هدف از نگارش این مقالة توصیفی- تحلیلی، ارتباط ایده ها و عقاید کاسیرر با نورتروپ فرای در زمینة اسطوره است. فرای کوشید تا نظریات خود را دربارة تأثیر اسطوره بر ادبیات، با کمک نظریه پردازان قبل از خود بیان کند. با توجه به آرای نظریه پردازان معروف اسطوره، نظیر فریزر، فروید ، یونگ ، اشپنگلر و کاسیرر ، به نظر می رسد که فلسفه، آرا و باورهای کاسیرر، تأثیرات بیشتری بر اندیشه هـای فرای داشته اند. ساختار ف...

این رساله به دنبال این است که منشأ و خاستگاه اصلی اسطوره را ازدیدگاه ارنست کاسیرر و میرچا الیاده بررسی کند و همچنین نقشی را که اسطوره در اندیشه و جنبه های مختلف زندگی انسان در طول تاریخ داشته است، مورد بررسی قرار دهد، و به صورت تطبیقی صورت می گیرد که نام تطبیق، محدودیت های خاص خود را ایجاد می کند . و در چهار فصل تدوین شده است که هر کدام از فصل ها به صورت یک مقدمه برای نتیجه ی نهایی انتخاب شده ا...

اسطوره  روایت گر سرگذشتی مقدس و مینوی  است و  رؤیا پدیدة طبیعی ناخودآگاهی است که در خودآگاه تجلی می یابد. اسطوره و رؤیا باهم درپیوندند؛ آن  دو  بهره مند از زبانی نمادین  و نیازمند به تعبیراند. این جستار برآن است تا رؤیای جریره و کتایون را در شاهنامة فردوسی با تکیه بر  نظریات یونگ مورد بررسی قرار دهد. با بررسی و تحلیل رؤیاها در می یابیم؛ رؤیاها  در برگیرندة تصاویر کهن الگویی از ناخودآگاه جمعی ان...

   مقایسه ی ادبیات دو ملت که از نظر زبان و جغرافیای سیاسی با هم تفاوت دارند ، به کشف اندیشه ها و تحولات  ادبی مشترک می انجامد و نشان می دهد دو شاعر علی رغم تفاوت زبانی تا چه اندازه در سبک و محتوا به هم شبیه و دارای  چه شباهات و مشترکات روحی هستند .در راستای این نگرش ، اسطوره پردازی در آثار دو شاعر نوگرای پارسی و تازی – نیما و نازک الملائکه – مورد مقایسه قرار گرفت و روشن شد که آنان به دلیل خفقان...

در گستر‌ه‌ی بین‌المللی که عرصه‌ی تضاد منافع دولت‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های بین‌المللی است، صنعت فیلم‌سازی را می‌توان به‌مثابه مجموعه‌ای از نظام‌های بازنمایی در نظر آورد. بازنمایی فرآیندی بی‌طرف نیست و با حفظ معانی خاصی در ژرفنای متون، در خدمت منافع برخی از افراد و گروه‌ها عمل می‌کند. این پژوهش با تمرکز بر این پرسش که نظام بازنمایی حاکم بر انیمیشن‌های تولید شده در صنعت فیلم‌سازی آمریکا چگونه عمل ...

این مقاله در ابتدا به معرفی شخصی تهای اصلی که در این اسطوره نقش اساسی و کلیدیرا ایفا می کنند، می پردازد؛ شخصیت هایی همچون ایزد بانو دمتر، پرسفونه و ایزد جهانزیرین، هادس. پس از آن، داستان اصلی این اسطوره که ربوده شدن پرسفونه توسط ایزددوزخ، هادس، است، بازگو می شود و در ضمن بیان ماجرای اصلی از ایزدان وشخصیت هایی فرعی تر نیز سخن به میان میآید. داستان تا جایی پیش میرود که بازگشتمجدد ایزد بانو پرسفون...