این گزارش تحقیقاتی، حاصل یک مطالعه تاریخی است که به منظور بررسی فرآیند شکل گیری هویت جدید زن در ایران، از دوران ناصری تا پایان پهلوی اول، انجام شده است. هویت مجموعه ای از ویژگی های فردی است که در طول زمان سیال، و متاثر از ساختار اجتماعی و میزان کنش گری افراد، پیوسته در حال نو شدن است و عوامل متعدد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در این فرآیند موثر هستند. سرعت این دگرگونی ها در هویت سنتی زنان اندک بود...

چکیده نگارگری ایرانی متاثر از فرهنگ ایرانی است و برخاسته از اساطیر، ادبیات، دین و آیین های باستانی است. بنابراین ماهیت نمادین خود را در متون ادبی و حماسی، همچون شاهنامه ی فردوسی حفظ می نماید. در کتاب آرایی این متون نگارگر با بهره گیری از نمادهای تصویری، که با مفاهیم ادبی پیوند دارند، به کامل ترین شیوه بیانی دست می یابد. از جمله در نمایش تقابل خیر و شر که از مضامین غالب در متون حماسی است، نگار...

هدف مقاله حاضر بررسی و ارزیابی کتاب ترکان غزنوی و سلجوقی: شعر به عنوان منبعی برای تاریخ ایران است. در کتاب اخیر هدف اصلی مولف به کارگیری محتوای شعر فرخی سیستانی در روزگار غزنویان و امیر معزی در روزگار سلجوقیان به منظور تکمیل داده های منابع تاریخ نگاری بوده است. بنابراین در این مقاله پرسش چنین است: مولف تا چه اندازه در دستیابی به هدف اخیر موفق بوده و تا چه حدی اصول علمی در این زمینه رعایت شده اس...

سده‌ی چهارم هجری آغاز حاکمیت یافتن فرمان‌روایان ترک در سرزمین‌های اسلامی بود.حاکمیت ترکان در جهان اسلام در سده‌یپنجم به حدی گسترش یافت که هم‌زمان چندین دولت قدرتمند ترک نواحی شرقی قلمرو خلافت عباسی را بین خود تقسیم کرده بودند:قراخانیان در بخش‌های وسیعی از ماوراءالنهر، غزنویان در شرق خراسان و غرب هندوستان و سلجوقیان در ایران، آناتولی و شام.از بین این دولت‌ها قراخانیان نگارش به زبان ترکی را به شد...

اگر نظرى گذرا به درون‏مایه آثار کهن ادب فارسى، به‏ویژه کتاب "کلیله و دمنه بهرامشاهى" بیفکنیم، ملاحظه خواهیم‏کرد که على‏رغم توجّهى که اسلام به زن مبذول داشته و با عقاید و اندیشه‏هاى خرافى عصر جاهلیت مبارزه کرده‏است، متأسّفانه پس از گذشت قرن‏ها از نزول "قرآن"، در این متون، نوعى بدبینى افراطى و غیر منصفانه نسبت به زنان مشاهده مى‏شود. ولى گاه على‏رغم این بدبینى، درونمایه برخى حکایات، گویاى نگرشى مثبت...

ایجاد ارتباط از اهداف اصلی زبان است. ارتباط زبانی معمولاً با سایر شیوه‌های ارتباطی مانند رفتارهای حرکتی همراه می‌شود که به آن ارتباط غیرکلامی یا برون‌زبانی می‌گویند. رفتارهای غیرزبانی افراد سبک ارتباطی و ویژگی‌های شخصیتی آنان را نشان می‌دهد، از این رو داستان‌پردازان و تاریخ‌نگاران تلاش می‌کنند تا کمیت و کیفیت ارتباطات غیرکلامی شخصیت‌ها را در روایت خود بازتاب دهند. این مقاله بر آن است تا با روش ت...

فروپاشی سیاسی هر حکومت به معنای محو کلیه آثار فرهنگی آن حکومت نیست به خصوص زمانی که حکومت مورد نظر، از بنیان های فرهنگی استواری برخوردار باشد. انقراض سیاسی ساسانیان یک تحول سیاسی -  مذهبی بود که بازتاب فرهنگی این دوره تا قرن ها پس از ساسانیان در تولیدات فرهنگی قلمرو آن  قابل مشاهده است. مطالعه معماری دوره اسلامی به ویژه قرون اولیه آن با اتکاء به این موضوع، دستاوردهای قابل توجهی در پی خواهد داشت...

تاریخ بیهقی تألیف محمد بن حسین بیهقی؛دبیر غزنویان اثری تاریخی ادبی می باشد. این اثر که به نثری ادیبانه نگاشته شده، از جمله منابع تاریخی غزنویان است که نویسنده در آن به بیان وقایعی که خود شاهد آنها بوده یا از افرادی مطمئن شنیده می پردازد. بیهقی در این اثر نام اشخاص بسیاری را همراه با ذکر اعمال و رفتار آنها آورده است که می توان از این ویژگی در بررسی های روانشناسانه استفاده کرد و اشخاص تاریخ بیهقی...

نقد و بررسی جامعه شناختی کلیله و دمنه نقد جامعه شناختی، از مهم ترین دستاوردهایی است که به واسطه ی آن می توان یک اثر ادبی را مورد تحلیل و بررسی قرار داد. در یک سوی این تحلیل، واقعیّت های اجتماعی قرار دارد و در سوی دیگر بازتاب آن در جهان تخیّلی و هنری اثر ادبی بنابراین پژوهشگر باید از طرفی به توصیف اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه بپردازد از طرف دیگر به چگونگی انعکاس آن در اثر ادبی. ...

چکیده تحولات سیاسی و اجتماعی در آغاز قرن پنجم هجری منجر به ظهور ترکمنان غز در ایران گشت. تضعیف غزنویان در شرق، موجب قدرت یابی سلجوقیان به سرکردگی طغرل گشت. آنها به صورت نیروهای پر توان حامی خلافت عباسی ظاهر شدند. و خلافت رو به زوال عباسی را از زیر فشار آل بویه بیرون آوردند. مناسبات بین سلجوقیان و خلافت عباسی، منازعه ای طولانی و فرسایشی بود که از همان عصر طغرل شروع شد در زمان الب ارسلان و ملکش...