داستان آفرینش آدم (ص) از جمله قص ههای قرآنی است که آیات بسیاری به آاختصاص دارد. در این داستان به جنب ههای مختلف آفرینش تا هبوط آدم از بهشت الهی به زمین خاکی اشاره شده است. سجده فرشتگان در برابر آدم از جمله مواردی است که در آیاتی از قرآن آمده و مفسران درباره آن از چش ماندازهای مختلف بحث و بررسی کرد هاند. ادب فارسی که نیز سرشار از مفاهیم قرآنی است از این داستان و بن مای ههای آن بی بهره نیست. در ا...

حوزة پژوهش های زبانی سنتی یا بلاغت، با حوزة مطالعات زبان­شناختی معاصر دارای چنان ارتباط استواری است که از آن می توان به بوطیقای ارتباط یاد کرد. این بوطیقای ارتباط در هر گونة ادبی، مقتضای حال متفاوتی با گونه های دیگر دارد. بلاغت زبان در مثنوی نیز بر پایة بوطیقای «ارتباط- ترغیب»ی شکل گرفته است که در یک سوی آن، «بافت متن» به چشم می خورد و در سوی دیگر، عواملی را می توان یافت که توانش ارتباطی مثنوی ...

واژة آیینی «ستوش/ سدوش» به چند معنا در متون فارسی میانه به کار رفته است. در این مقاله معانی گوناگون این واژه بررسی شده است، به مراسمِ بازمانده از آیین ستوش اشاره و در پایانِ مقاله اشتقاقی نو برای واژة ستوش پیشنهاد شده است.

تحقیق حاضر به بررسی مقایسه­ای عبارت­های احتیاط­آمیز و افزاینده­های زبانی در مقالات پژوهشی در دو رشته   زبان­شناسی کاربردی و روان­پزشکی پرداخته است. این تحقیق همچنین سعی بر آن داشته تا تفاوت­ها و شباهت­های احتمالی از لحاظ نوع و کاربرد این کلمات را پیدا نماید. بدین­منظور 90 مقاله پژوهشی از متون فارسی، فارسی- انگلیسی و انگلیسی انتخاب شده و سپس عبارت­های احتیاط­آمیز و افزاینده­های زبانی درآن مشخص ش...

«گونه شناسی» شناخت کاربردهای زبان فارسی است در حوزه های جغرافیایی و دوره های مختلف، و تطبیق آن با متون فارسی. با سنجش مقوله های مختلف زبانی و بیانی هر متن با متون دیگر می توان به مجموعه ای از هم خوانی ها دست یافت، که همین همخوانی ها اساس کار در گونه شناسی است. بنا بر اصل گونه شناسی، هر دست نوشت ویژگیهای زبانی و فرهنگی حوزه خویش را دارد و در صورت آمیزش آنها، ویژگیهای سبکی هر کدام از دست نوشته ها...

هدف پژوهش حاضر مطالعة نحوة برساخت گفتمانی هویت در کتاب‌های فارسی دورة ابتدایی است. در این مطالعه با اتکا به نظریة لاکلائو و موفه متون مورد نظر را بررسی و تحلیل می‌کنیم. نتایج حاکی از آن است که اگر دال اعظم در این متون دین است، اما منابع و عناصر هویتی دیگری نیز در این متون به چشم می‌خورد که هر یک به شیوه‌ای خاص درون گفتمان دینی مفصل‌بندی شده‌اند.

در مقالۀ حاضر سامانه ای هوشمند جهت ویرایش و خطایابی املایی متون فارسی معرفی شده است. هدف از طراحی و ایجاد این سامانه، ویرایش متون فارسی برای کاربردهای پردازش زبان طبیعی است. این سامانه بر مبنای یک رویکرد مهندسی قابل توسعه، از سه زیرسامانه تشکیل شده است: ویرایش گر متن فارسی معیار، خطایاب املایی خودکار زبان فارسی و ستاک یاب واژگان زبان فارسی. این سه بخش با یکدیگر در تعاملند؛ بدین شکل که ابتدا ستا...

ارزیابی حلقه رابط تئوری و عمل ترجمه است.نکته‌گوئی‌ها و کلی‌گوئی‌ها در این عرصه بسیار است.حتی در مدل‌های مختلف ارزیابی، معیارهایی که برای ترجمه خوب و ارزیابی ذکر شده، گاه بسیار کلی بوده، از همین‌رو راه را برای اعمال سلیقه باز گذاشته‌اند.این مشکل در خصوص متون ترجمه شده از عربی به فارسی و بالعکس که از نظر مباحث تئوری ضعف دارد، حادتر است.تلاش ما در این مقاله آن است که معیارهایی دقیق‌تر و جزئی‌نگر ب...

زبان فارسی از زمان پیدایش اولین نوشته های فارسی تا کنون همواره دچار تغییر و تحوّل شده است. این تحوّل در حوزه های صرفی، نحوی و آواشناسی به طور جداگانه و یا با هم روی داده است. دگرگونی هایی که در واژگان، افعال، جملات و... روی داده، موجب شده است تا برخی تفاوت های صرفی، نحوی و آوایی بین متون کهن تر و متون و زبان فارسی امروز به وجود آید. در پژوهش حاضر سعی شده است تا برخی از این تحوّلات و دگرگونی های ...

متون زند که ترجمه های اوستا به فارسی میانه هستند، به طور معمول نثری نامفهوم دارند؛ با این وجود به سبب افزایش دانش ما درباره برداشت موبدان زند نویس از مفهوم متون اوستایی، و فن ترجمه آن ها، حائز اهمیت هستند. این پژوهش که به بررسی متن اوستایی و زند هات 25 یسنا، و یافتن و ریشه یابی ناهمخوانی های این دو اختصاص دارد، دارای پنج فصل است. فصل اول شامل مقدمه ای درباره اوستا، مراسم یسنا و هات 25 است. فصل ...