در این پژوهش تلاش بر آن است که ویژگی های نوگرایانه مثنوی، که موجب شده این اثر نسبت به آثار ما قبل خود کتابی نوآیین و دیگرگون باشد، معرفی گردد. بنابراین در فصول پنج گانه این پژوهش پس از بیان کلیاتی در خصوص نوگرایی و نوآوری به بررسی ویژگی های نوین مثنوی در محورهای: ساختار کلی اثر، شیوه های داستان پردازی، افکار و اندیشه ها و زبان پرداخته ایم

مرتب? والای عطار در عرفان و شعر و ادب فارسی بر همگان روشن است. بنابراین توجّه به ساختار و تحلیل عرفان مورد نظر او نگاه ویژه و عمیقی می طلبد. یکی از مضامین شعرِ عرفانی او مفهوم «سفر» است. باید گفت تأکید ویژ? عطار بر سفر و حرکت در آثارش اتفاقی و تصادفی نیست. سفر و حرکت را یکی از ارکان عرفان دانسته اند و توجّه عطار به آن در همین راستاست. نَفس به حرکت افتادن در هر چیزی، آن را در معرض تغییر و تحوّلاتی ...

مولوی در مثنوی با شگردهای گوناگون به تبیین مقال تعلیمی مورد نظر خود پرداخته است،گاهی با استناد به آیات قران کریم و احادیث و گاهی با استمداد از مثل و تمثیل و حکایت و داستان.و از این نظر مثنوی خوان رنگارنگی است با مضامین تعلیم، حکمت، اخلاق نظری و عملی. این رساله به وسع خود بر آن بوده است تا دست آشنا یا نا آشنای به معارف مثنوی را بگیرد و با خود به خانه های رنگارنگ و متنوع آن رهنمون سازد و جا داشت...

شیوه بیان مطالب درمثنوی، بر پای? تداعی است و عمد? تداعی ها،براساس«مراعات النظیر» صورت می گیرد. یعنی، با بیان واژه ای، سلسله ای از واژه های نظیرش در ذهن مولانا تداعی می شود و آنها را در ابیات متوالی، به تناسب موضوع می آورد. تداعی¬های متعدد راوی، مخاطب مثنوی را تا حدی به حیرت وامی دارد و گریزهای روایت به حدی متنوع و فراوان است که طبقه بندی موضوعی مثنوی را دشوار جلوه می¬دهد، در حقیقت در میان چشم ا...

چکیده عشق از مهم ترین و اساسی ترین مباحث عرفانی است که در عرفان هندو و اسلامی در دو اثر عرفانی بهگود گیتا و مثنوی معنوی به طور بارزی مطرح می گردد. عشق در گیتا به عنوان راهی برای رستگاری و نجات انسان بیان می شود و حتی آسان ترین راه نجات است که هر کس از هر طبقه اجتماعی که باشد می تواند به آن دست یابد و به وسیله آن در پناه خداوند قرار گیرد. عشق در مثنوی نیز یکی از راه های رسیدن به وصال خداوند و ف...

حاج ملاهادی سبزواری (1212- 1289 ﻫ.ق.) فیلسوف، فقیه، عارف و شاعر قرن سیزدهم هجری از بزرگان فکر و فرهنگ (ایرانی - اسلامی) به حساب می آید که صاحب حدود 46 اثر است. آثار او علاوه بر آیات و روایات وارده از معصومین (ع) تحت تأثیر چهار مکتب است: مکتب کلامی شیعه، فلسفه مشائی و استدلالی ارسطویی، فلسفه اشراقی سهروردی و اصول فلسفی تصوف به ویژه محیی الدین عربی. در الهیات نیز متأثر از ملاصدراست. از جمله آثار ...

این رساله در دو بخش تنظیم گردیده است . بخش اول آن به ضرورت نهی اختصاص دارد و در آن با توجه به روایاتی از مولانا و ابیاتی از مثنوی، به اهمیت و نقش نهی در بهبود افعال و اخلاق انسان، پرداخته شده است . بخش دوم رساله که شامل پنج فصل است ، به منهیات مثنوی پرداخته است و در آن هرگونه مسائل اخلاقی و رفتاری که به نظر مولانا زشت و ناپسند است ، مورد بررسی و شرح قرار گرفته است . این گونه موارد شامل فصولی چو...

مولانا در مقام یک اندیشمند، دقیق ترین نکات انسان شناسی و معرفتی خود را در کتاب وزین مثنوی به نظم کشیده است. اندیشه ی صلح طلب مولانا، پژوهش گر را برآن داشته که به طلب صلح به واکاوی نگاه مولانا بپردازد. آنچه برای پژوهش گر در این پژوهش پدیدار گردید، نگاه وحدت طلب مولانا در سراسر کتاب وی بود که از دریچه ی همین وحدت نگری، به صلح نیز نگریسته شده است. به نظر می رسد صلح، در گرو آگاهی از کثرت ها و رسیدن...

چکیده بوطیقای روایت درسه دفتر اول مثنوی طیبه حیدری عمله در این پژوهش به عناصر داستان مخصوصا عنصر مکان،زمان،پیرنگ و زاویه دیدتوجه شده است و هدف از آن نشان دادن وحدت های مکانی و زمانی در این سه دفتر است.در این پژوهش از روش کتابخانه ای استفاه شده است پژوهشگر سعی بر آن داشته است تا این وحدت ها را به خوبی نشان دهد با بررسی صد و چهار داستان از سه دفتر اول . واژه های کلیدی: بوطیقا، روایت، مخ...

این مقاله در پی نمایاندن محوری ترین و کانونی ترین تصویر در جهان ذهن و اندیشۀ مولوی است. نویسنده درصدد است با تجزیه و تحلیل این تصویر پویا و پرابهام در مثنوی با تکیه بر دلالت های سادۀ زبانی و صورت های بلاغی، الگوی اندیشگی شاعر را بررسی کند. مولوی چه آن زمان که در بلخ (خراسان) می زیست و چه وقتی که در معرض آفتاب شمس در قونیه قرار گرفت، محو تابناک ترین تجلی حق بود. در این پژوهش، ضمن اینکه به ویژگی ...