در پژوهش حاضر، تلاش نگارنده بر آن است تا امکان صوری سازی رابطه ی مفهومی تقابل معنایی را در سطح واژه بررسی کند. برای نیل به هدف تعیین شده، از ابزارهای ریاضی، به خصوص، ابزارهای نظریه‌ی مجموعه‌ها و مفهوم تابع ریاضی استفاده شده است تا برگردانهای صوری برای رابطه ی مفهومی تقابل در سطح واژه به دست داده شود. مطالعه‌ی تعریفهای به‌دست داده شده برای رابطه ی مفهومی تقابل معنایی کلمات در فرهنگهای تخصصی زبان...

بر اساس رویکرد شناختی این فرض وجود دارد که علّت تفاوت در پاسخ‌دهی هیجانی، تفاوت در پردازش معنایی در سیستم شناخت است. بر اساس این دیدگاه افراد به طور نسبی الگوهای ثابتی از پردازش معنایی در ذهن دارند که نشانه تجارب گذشته و در بعضی موارد مرتبط با رفتار فعلی آن‌ها است. (مارکس، 1965). برای مطالعه پردازش معنایی، دو گروه با تأکید بر رویکرد آزگود، به منظور مطالعه افتراق معنایی برای مقایسه انتخاب شدند. ا...

قلعه میرغام هاشمی در استان ایام و در روستای فرهاد آباد از توابع شهرستان دره شهر قرار دارد. بنای قلعه، بر طبق کتیبه موجود در قسمت ورودی آن، مربوط به دوره ی قاجاریه است. این کتیبه تنها مدرکی است که از بنا با نام قلعه یاد می کند. علیرغم معنایی که از این کلمه استنباط می شود در این بنا همانند قاع این دوره هیچ تمهیدات نظامی در نظر گرفته نشده است. هیچ نشانی از بر جهای دیدبانی با تیرک شهای بزرگ، درهای ...

نشانه- معناشناسی به عنوان یکی از شیوه های نقد ادبی نو، در قالب فرآیندها و در ابعاد مختلفی مطرح می شود که یکی از آن ها، فرآیند تنشی است. در فرآیند تنشی، بین عناصر نشانه- معنایی، رابطه ای به وجود می آید که معنا از کم رنگ ترین تا پُر رنگ ترین شکل آن، در نوسان است. بر این اساس، در جریان فعّالیت حسّی- ادراکی می توان فرایندی را تبیین کرد که مجموع عناصر فضای تنشی، حضور فعّال دارند. شوِش گر، با کمک گرفتن از...

اساساً وضعیت اندیشه در زبان‌شناسی، متکی بر دو رویکرداست: عملکردی و تطبیقی. هدف دنبال شده دراین کار تحقیقی، معرفی یک رشته مسائل مربوط به‌نمایان‌سازی تشابه و اختلاف وجه در زبان روسی و فارسی می‌باشد. فقط در صورت رویکرد تطبیقی درزمینة مطالعة مقولة وجه در زبان‌های روسی و فارسی که اجازة تعیین وجوه تشابه وتضاد را می‌دهد، می‌توان پدیده‌های نا‌محسوس را در زبان‌های اشاره شده، نمایان ساخت. در زبان روسی معا...

مقاله بر آن است که در مفهوم سنت و مرام سنت‌گرایان تعمق و تأملی نماید. آیا سنتِ سنت‌گرایان همان سنتِ گم‌شدۀ ما و عالم معماری ما است؟ آیا این سنت، تداوم فرهنگ سنتی ما است؟ آیا این سنت می‌تواند پردازنده و بازآفرینندۀ معماری سنتی ایران باشد؟ سنت‌گرایان از کی و کجا پدید آمدند؟ مرام آنان چیست و نگاه ایشان به معماری چگونه است؟در پاسخ، این مقاله سنت‌گرایی را پدیده‌ای مدرن و سنتِ سنت‌گرایان را سنتی نخستین،...

با توجّه به اهمیّت رمزپردازی روایت های عرفانی و لزوم تفسیر آنها در درک متن و حصول کارکردهای روایی آن، نشانه های روایت های مربوط به زمان و مکان را در سه اثر اصیل و تأثیرگذار کشف المحجوب، رساله قشیریّه و تذکرهالأولیاء بررسی کرده ایم. حاصل این پژوهش نشان می دهد که بسیاری از نشانه ها چندلایه هستند و کارکرد ارجاعی دارند. نشانه های زمانی عمدتاً محملی برای بنیان نهادن «زمان دیگر» است تا عارف با شکستن زمان...

در این پژوهش مبحث جدیدی با عنوان «عجاز نحوی» در قرآن طرح گردیده است. مقصود از  اعجاز نحوی وجود کلمات و عباراتی در قرآن کریم است، که از دیدگاه نحویون دارای دو یا چند وجه اعرابی و نحوی است؛ به گونه ای که اولاً همه این وجوه از نظر معنایی مورد پذیرش بوده و معقول و مقبول به نظر می رسند؛ ثانیاً در پرتو این وجوه، معانی متفاوت و متنوعی از آیات و عبارات و کلمات قرآن به دست م یآید، به گونه ای که با ت وجه ب...

نوشتار حاضر پس از ارائه یک دسته بندی از نشانه های شهری به طور عام، درصدد پاسخگویی بهاین سوال است که اولا کدام گونه از نشانه ها در خوانایی معابر ساختاری شهری نقش پررنگ تری ایفا میکنند؛ و ثانیا سه مؤلفه کالبدی-بصری، عملکردی و معنایی نشانهها هر یک چه نقشی دربهیادسپاری آنها دارند. بدین منظور دراین پژوهش کیفی پس از مرور ادبیات موضوع و جمعبندی آن و تدوین یک چارچوب مفهومی از انواع نشانههای شهری؛ در گا...

یکی از بارزترین ویژگی‏های داستان مدرنیستی معاصر استفاده از صناعات روایی فراوان در آن است. نویسندگان مدرنیست روزگار معاصر برای عرضه ی هستی‏شناسیِ نوین خود همواره از تکنیک‏های روایی پیچیده بهره گرفته‏اند و از روایت‏های کلاسیک و خطّیِ سده‏های پیشین دوری جسته‏اند. هوشنگ گلشیری یکی از داستان‏نویسان روزگار ماست که با بهره‏گیری از صناعات روایی فراوان آثاری پیچیده، چندلایه و دیریاب خلق کرده است. روایت پیچ...