چکیده ندارد.

بخش اول این رساله اختصاص دارد به سیستم حکومتی ایران در عصر قاجار. این بخش پنج فصل است که در فصلهای اول تا سوم به نقش شاه و شاهزادگان و دربار، روحانیون و ایالات در سیستم حکومتی ایران عصر قاجار پرداخته ام و تلاش نموده ام که از زوایای مختلف به این امر و علی الخصوص کلیه گروههائیکه پایه های حکومت مستبدانه قاجاریه بوده اند بپردازم. در فصل چهارم و پنجم این بخش به بررسی واژه های مشروطه و استبداد، ابتدا...

مجدالاسلام کرمانی روحانی روشنفکر و روزنامه‌نگار برجستة عصر مشروطه بود که عمرش را در راه خدمت به وطن سپری کرد. وی با نوشتن مقالات متعدد در روزنامه‌ها به خصوص جریدة ادب به مبارزه با حکومت استبدادی قاجاریه پرداخت و حتی به تبعید در کلات محکوم شد؛ ولی بعد از پیروزی مشروطه‌خواهان و برپایی حکومت جدید چهار روزنامة: ندای وطن، الجمال، کشکول و محاکمات را در جهت تمجید از مشروطه و مذمت استبداد منتشر کرد. می...

تعطیلی مجلس شورای ملی(1326ق. )به فرمان محمد علی شاه، آغاز دوره استبداد صغیر بود. این وضع، موجب مخالفت‌های گسترده‌ای در میان مشروطه خواهان شد. از جمله این حرکتهای اعتراضی، قیام مردم جنوب ایران، بویژه بوشهر بود. نکته مهم در این قیام حضور و نقش دو چهره روحانی؛ یعنی آیت الله آخوند خراسانی و سید مرتضی اهرمی است. در این مقاله، بر اساس اسناد منتشر نشده، رهبری سید مرتضی اهرمی و نقش و حمایت آخوند خراسان...

یکی از دستاوردهای انقلاب مشروطه پویایی حیات روزنامه‌نگاری مستقل و انتقادی در ایران بود. از نمایندگان برجستة این شیوة روزنامه­نگاری علی‌اکبر دهخدا بود که مقالات وی در روزنامة صور اسرافیل فصل جدیدی در حیات روزنامه‌نگاری ایران گشود. فعالیت دهخدا در استبداد صغیر با انتشار صور اسرافیل سوئیس و سروش استانبول ادامه یافت. بررسی مقالات سروش می‌تواند به روشن شدن ابعادی از یک مقطع مهم و پرتلاطم تاریخ ایران...

روزنامۀ طنزِ انتقادی حشرات‌الارض توسط میرزاآقا بلوری طی سال‌های 1326 تا 1329ه.ق در تبریز منتشر می‌شد. این نشریه در دورۀ استبداد صغیر روزنامه‌ای بود که با استفاده از کاریکاتور انتقادی و طنز منتشر می‌شد. مطالب آن بیشتر از زبان غفار وکیل (دیوانۀ بازارگرد) و به‌صورت شعر طنزگونه چاپ و کاریکاتورهای آن به دست حسین طاهرزادۀ بهزاد کشیده می‌شد. کاریکاتورها بیشتر در انتقاد از پادشاه ضدمشروطه، سوءاستفاده وا...

با شروع حرکت مشروطه‌خواهی مردم تبریز، تعدادی از واعظان آن شهر به آن حرکت تاریخی پیوستند و در ردیف رهبران مشروطیت قرار گرفتند و در بسیاری از مسائل مرتبط با مشروطیت تبریز، حضور مؤثر یافتند که از مهم‌ترین آنها ایجاد نیروی نظامی مجاهد بود. با شروع استبداد صغیر ویورش گستردة مخالفان مشروطیت به تبریز و ایستادگی مجاهدان در برابر آنان، وعاظ به یاری مجاهدان شتافتند و در باز پس گیری مشروطیت نقشی بسیار مؤث...

این مقاله، با هدف بررسی نقش مطبوعات بویژه روزنامه ها در روشنگری جامعه معاصر ایران، نگاهی گذرا و تاریخی به چاپ و انتشار و ممیزی مطبوعات در دوران قاجار دارد. روزنامه مجلس به عنوان اولین روزنامه ملی که در دوران پس از مشروطیت و از طرف دوره اول مجلس شورای ملی منتشر می شده است، معرفی می شود. اهمیت این روزنامه در انعکاس تحولات مجلس پس از به توپ بسته شدن آن، فرمان مظفرالدین شاه مبنی بر تاسیس روزنامه، ز...

رساله حاضر نخستین کوشش ، در راه تبیین و بررسی منسجم حوادث جنوب و بطور اخص ایالت فارس ، مقارن با جنبش مشروطیت ایران و میزان ارتباط آن با جنبش مشروطه خواهی در سراسر ایران و بخصوص تهران است که مشتمل بر پیشگفتار، مقدمه، پنج بخش اصلی و نهایت کتابنامه و ضمائم می باشد. در بخش نخست با ترسیم فضای سیاسی - اجتماعی - اقتصادی و فرهنگی فارس در آستانه مشروطیت ، زمینه شناخت و فهم رخدادها، فراهم شده و در چهار ب...

این پژوهش از یک فصل مقدماتی و سه بخش اصلی تنظیم گردیده است . فصل مقدماتی نگاهی اجمالی به زمینه های انقلاب مشروطیت و علل و عوامل زمینه ساز این حادثه مهم تاریخی دارد. بخش اول تحقیق اختصاص دارد به معرفی انجمن های فعال پیش از صدور فرمان مشروطیت که در واقع زمینه ساز ظهور انجمن های دوره حیات مجلس اول گردیدند. در کنار این معرفی به چگونگی شکل گیری، ترکیب اعضاء و اهداف و عملکرد آنها در راستای اهداف اعلا...