کتاب «فرم و آفرینش در موسیقی ایران» بر اساسیکی از عناوین دروس دانشگاهی در رشته‌ی موسیقی ایرانی نگاشته و تدوین شده است و دست‌کم به این دلیل که منابع مکتوب در این زمینه بسیار محدودند، کتاب حاضر منبعی باارزش تلقی می‌شودونقد آن نیز با هدف ایجاد زمینه‌های بیش‌تر مطالعه در این حوزه انجام شده است. تأمین‌کننده‌ی بخش عمده‌ای از پشتوانه‌های نظری این کتاب، ایده‌پردازی‌ها و تجربیات شخصی نویسنده به‌عنوان یک...

کتاب «موسیقی ترکیه، تجربه­ی موسیقی، بازنمود فرهنگ»، که در سال 1397 منتشر شده، شامل اطلاعات کلی در زمینه حیات و فرهنگ موسیقایی کنونی ترکیه با تمرکز بر شهر استانبول است. در این کتاب جزئیاتی مربوط به جغرافیای موسیقایی، تاریخ موسیقی، سازها، مفاهیم نظری موسیقی و تحولات موسیقی در قرن بیستم به همراه فصلی در مورد صنعت ضبط و انتشار موسیقی بیان شده است. نویسنده­ی کتاب مورد بحث ما توانسته از اکثر مباحث فر...

ارتباط میان دو هنر موسیقی و ادبیات ژرفایی به اندازه تاریخ زندگی بشر دارد تا جایی که گروهی را اعتقاد بر این این است که این دو فن در روزگاران دور دو شاخه مختلف هنر نبوده اند. احتمالاً در دوره های متأخر که این دو هنر حوزه های شخصی تری یافتند، بحث هایی درباره پیوند شعر و موسیقی و تأثیرات آنها بر یکدیگر درگرفت. در ایران استفاده راویان ردیف موسیقی، از بسیاری از اشعار سعدی نمایانگر روح سازگار اشعار رو...

موسیقی و ادبیات به عنوان دو فصل جدا نشدنی از دیرباز مورد توجه خاص قرار گرفته‌اند تا جایی‌ که نمی‌توان مرزی واقعی بینشان قرار داد و این در حالی ا‌ست که این دو مقوله با توجه به بسترهای گوناگون دارای استقلال و شخصیت‌های خاص خود نیز هستند. ارج نهادن و حرمت گذاردن به موسیقی، همانا حرمت گذاشتن به زبان فارسی است و نگرش بزرگان ادب پارسی به این مهم، ارزشمند و شایسته‌ی بررسی می‌باشد. اشارات صریح نظامی به...

موسیقی و ادبیات به عنوان دو فصل جدا نشدنی از دیرباز مورد توجه خاص قرار گرفته اند تا جایی که نمی توان مرزی واقعی بینشان قرار داد و این در حالی ا ست که این دو مقوله با توجه به بسترهای گوناگون دارای استقلال و شخصیت های خاص خود نیز هستند. ارج نهادن و حرمت گذاردن به موسیقی، همانا حرمت گذاشتن به زبان فارسی است و نگرش بزرگان ادب پارسی به این مهم، ارزشمند و شایسته ی بررسی می باشد. اشارات صریح نظامی به ...

مقاله ی حاضر کوششی است در جهت تحلیل وبازگردانی دو قطعه ی آوانگاری شده به طریق ابجدی برای ساز عود که از جلال الدین ارموی (موسیقی دان قرن هفتم هـ.. ق.) بر جای مانده است. ذکر اصطلاحاتی مانند «مُجَنَّب»، «مطلق» و «طریق» در عناوین مربوطه به این دو نمونه شیوه ای متفاوت با نام گذاری دیگر نمونه های آوانگاری شده توسط جلال الدین را آشکار می سازد. با در نظر گرفتن این اصل که وجه تشابه سیاق نام گذاری این دو نمو...

شاعران فارسی در دوره‌های مختلف از حوزه‌های متنوعی جهت ساخت تصویر و مضمون بهره جسته‌اند. یکی از این موارد خلق مضمون و تصویر برپایة اصطلاحات شعری است. هدف این مقاله نشان دادن وجوه مختلف به‌کارگیری اصطلاحات شعری با تاکید بر اصطلاحات عروض و قافیه است که با روش توصیفی تحلیلی با توجه به اشعار سی شاعر سنتی از دوره‌های مختلف تا دوره بازگشت ادبی، در دو محور مضمون‌سازی از اصطلاحات عروض و قافیه و ساخت توج...

پیوند ادبیات و موسیقی بیش از همه در حوزه‌هایِ موسیقیِ‌ آوازی و موسیقیِ شعر نمود پیدا کرده ‌است. آثارِ مکتوبِ جدید در حوزۀ ادبی ـ موسیقاییِ و پیوند شعر و موسیقیِ آوازی افزون‌بر «معادل‌یابی‌»هایِ متریک و ریتمیک اوزانِ شعرِ فارسی با موضوع‌های جدیدی مواجه شده که نقد ادبی از بررسیِ آن‌ها دور مانده ‌است. از‌سویِ‌دیگر، «موسیقیِ شعر» با بن‌مایۀ فرمالیستی، در دهه‌هایِ اخیر، معیارهایِ زیباشناسانه‌ای در نقد و بررسی شعرِ ...

چکیده: حکیم افضل الدّین محمّد مرقی کاشانی از برگزیدگان فلاسفه، علماء، حکماء، عرفا، و شعرای روزگار مغول، در قرن هفتم هجری قمری، صاحب آثار فراوانی به نثر و نظم فارسی، از بزرگترین رباعی سرایان قرن هفتم و یکی از ارکان شعر فارسی به شمار می رود. وی علاوه بر حکمت و فلسفه، در ادب فارسی نیز جایگاه و پایگاه ویژه ای دارد و درکنار سبک ویژه خویش در نثر فارسی و قرار دادن و جایگزین کردن اصطلاحات فارسی به جای پ...

بررسی اصطلاحات و واژگان مختلف در ادبیات فارسی، یکی از راه های حل مشکلات متون ادبی است و در این میان، اصطلاحات علمی از جایگاه ویژه ای برخوردارند. در این رساله اصطلاحات علمی نجوم، کانی شناسی، گیاه شناسی، جانورشناسی، پزشکی، ریاضی و موسیقی مورد توجّه بوده و این واژگان و اصطلاحات از آثار پنج تن از شاعران سبک آذربایجانی: خاقانی شروانی، نظامی گنجوی، ذوالفقارشروانی، مجیربیلقانی و فلکی شروانی استخراج ...