از جمله مهم‌ترین راه‌هایی که امروزه در علم معناشناسی مورد توجه ادب‌پژوهان واقع شده، شناخت معنای واژگان از منظر هم‌نشینی است؛ زیرا با بررسی واژگان در سیاق آیات می‌توان به معنای دقیقی از واژه دست یافت. واژۀ «عذاب» دلالت بر عقوبتی می‌کند که نتیجه طبیعی عمل فرد است ولی اشاره‌ای به شدت عقوبت ندارد؛ امّا هم‌نشینی آن با اوصافی مانند: ألیم، شدید، مهین، نکر و غیره حالت و شدت آن را بیان می‌کند. هدف از پژو...

سکونتگاه یثرب پیش از هجرت پیامبر محل استقرار طوایف و قبایل متعددی بود که روابط بینا طایفه ای آنها می توانست بر روند تحولات تاثیر قابل توجهی بگذارد. امروزه مطالعه تاریخ پیامبر بیانگر عملکرد طوایف یثرب نیست.باشد، در نتیجه شناخت عملکرد قبایل در دوره پیامبر نه تنها بخش قابل توجهی از این تاریخ را روشن می کند بلکه بُعد طایفه ای رفتار یاران پیامبر را نیز مشخص می-سازد. بررسی طوایف یثرب در صدر اسلام نشا...

موضوع جاودانگی ماندگاری برخی از کافران در آتش دوزخ، مسئله‌ای است که همواره مورد توجه اندیشمندان به‌ویژه در دوره معاصر بوده است. مفسران و عقایدشناسان به فراخور نحله کلامی خویش در این باره پاسخ‌هایی درون دینی و برون دینی ارائه کرده‌اند. علامه طباطبایی مطابق نظریه مشهور، به جاودانگی دوزخ برای برخی از کافران معتقد است. وی در اثبات این نظریه، از براهین فلسفی و شواهد قرآنی بهره برده و بر این باور است...

مفهوم تدبر در شبکه معنایی قرآن با برخی از مفاهیم قرآنی پیوند خورده است که از کنار هم قرار دادن ‏این مفاهیم، حوزه معنایی تدبر در قرآن شکل می‌گیرد. این حوزه معنایی در آیات مکی شامل مفاهیم؛ ‏قول، کتاب و اولوالالباب و در آیات مدنی شامل مفاهیم؛ قلب،آیات و قرآن است. در چهار آیه‌ای که واژه‌ ‏تدبر در آنها بکار رفته، چهار طیف از مخاطبان قابل شناسایی است که عبارتند از: مشرکان، کافران، منافقان ‏و مؤمنان.ا...

یکی از وجوه اعجاز قرآن کریم، پیوستگی محتوایی آن در هر سوره است؛ که با نام وحدت موضوعی شناخته می شود. براساس نظریه وحدت موضوعی سور آیات یک سوره با وجود پراکندگی در نزول اما به سوی یک غرض حرکت می کنند. این ویژگی قرآن یعنی ساختاری بودن سور قرآن کریم در قرون اخیر مورد توجه خاص برخی مفسران وقرآن پژوهان قرار گرفته، و ایشان تلاش خود را برای به وصول غرض سور به کار گرفته اند. در نظریه ساختاری بودن قرآن...

این پژوهش، احکام و ضوابط ارتباط با کفّار و روابط دینی و اقتصادی مسلمانان با آنان را بر اساس مفهوم کفر و کافر و اقسام کافران، واکاوی کرده و دیدگاه فقهای امامیه را در این زمینه بیان می کند. نویسنده نوشتار حاضر را در پنج فصل تدوین و تنظیم نموده است. در فصل اول مباحثی درباره نسبتِ بین دین و انسان، فطری بودن دین، ادله نیاز انسان به دین و نشان گرایش به دین توسط آدمی، همراه با شواهد علمی و تاریخی مطرح ش...

اسلام دین رحمت است ولی عده ای آن را به خشونت متهم کرده اند. یکی از وجوه این اتهام، کثرت استعمال واژه عذاب در قرآن کریم است. در قرآن کریم واژه عذاب، 1. برای هشدار، به عنوان سنت انذاری خداوند ؛ 2. تبیین گناهان منجر به انواع عذاب در عالم آخرت 3. بیان برخی عذاب های دنیوی، به کار رفته است. قسمت اصلی آیات عذاب، مربوط به کیفرهای عالم آخرت و در مورد کافران، مشرکان و ... است. قسمت دیگر محکومیت عذاب حاکم...

چکیده: در فصل اول، تعریف مسوولیت در لغت و اصطلاح بیان گردیده و نتیجه گیری شده که مسوولیت در اصطلاح، یعنی پذیرفتن انجام دادن کاری با همه ی خطرهای احتمالی آن و آمادگی برای بازخواست شدن در برابر کسی که انجام دادن کار یا کارها را واگذار نموده و تحمل پیامدهای درست انجام ندادن وظیفه. همچنین، منشأ مسوولیت بررسی و گفته شده که یا افراد است یا قرارداد و یا پروردگار. در باره ی مسوولیت و اهلیت، با استناد ب...

در این مقاله می خوانید: حرکت زایی از ویژگی های احساسات و عواطف است و نه عقل. به همین دلیل بسیاری از کارهای انسان ها در غیاب سنجش عقلانی انجام می گیرد و با این سؤال روبه روست که آیا ارزش اخلاقی دارد یا نه؟ بین پاسخ های مکاتب اخلاقی برون دینی، ناهمگونی و اختلاف مبنایی وجود دارد و در مطالعات دانشمندان مسلمان نیز دو دیدگاه با هم ناسازگار به چشم می خورد. دیدگاه منکران که ارزش را در گرو نیت و گزینش م...

چکیده: در فصل اول، تعریف مسوولیت در لغت و اصطلاح بیان گردیده و نتیجه گیری شده که مسوولیت در اصطلاح، یعنی پذیرفتن انجام دادن کاری با همه ی خطرهای احتمالی آن و آمادگی برای بازخواست شدن در برابر کسی که انجام دادن کار یا کارها را واگذار نموده و تحمل پیامدهای درست انجام ندادن وظیفه. همچنین، منشأ مسوولیت بررسی و گفته شده که یا افراد است یا قرارداد و یا پروردگار. در باره ی مسوولیت و اهلیت، با استناد ب...