با اضافه شدن فروع جدید به فقه شیعه در دوران فقه تفریعی، اصول جدیدی نیز همراه‌با آنها به ساختار فقه اضافه شدند. اگرچه منشأ برخی از آنها را می‌توان ازنظر تاریخی تحلیل کرد، اما بخش مهمی از تبعات این رویه تا امروز پنهان مانده است. یکی از این موارد، این پدیده‎ است که متغیری در یکی از ادوار به مباحث یک مسئله اضافه شده و بلافاصله ضمن ورود به اصل مسئله، بر تمامی فروع آن تأثیر می‌گذارد؛ سپس در گذر زمان،...

چکیده: این پژوهش باارائه تعریفی از اسباب نزول ، تفسیر مأثور و اهمیت تفسیر روایی و جایگاه آن میان محققان ،به بررسی روایات اسباب نزول درتفسیر جامع البیان تألیف محمد بن جریر طبری پرداخته است. روش کار طبری چنین است که در ذیل هر آیه روایت یا روایت های موجود را ذکر کرده و سپس رجال آن را بیان کرده است .ایراد عمده این اثر چون دیگر کتاب طبری یعنی تاریخ طبری این است که تمام روایت ها را بدون در نظر گرفت...

روش شناسی کتاب های حدیثی به ویژه آثار دانشمندان شیعی کمتر مورد توجه پژوهشگران بوده است. بیان شیوه ی امام خمینی (ره) در نقد، ارزیابی و شرح احادیث و دیدگاه های ایشان در کتاب شرح اربعین حدیث، با هدف رسیدن به روش و مبانی ایشان در حوزه ی روش شناسی کتب حدیثی ضروری می نماید. جست و جو در آثار حدیثی امام خمینی (ره) خصوصاً کتاب شرح اربعین حدیث، بیانگر تسلط ایشان بر علوم اسلامی می باشد. شرح و تبیین متون ...

امروزه نسخ خطی یکی از مهمترین پل¬های ارتباطی ما با فرهنگ غنی و تفکرات شگرف صاحب نظران و دانشمندان گذشته می¬باشد. نظر به اینکه احیای این گونه میراث علمی نفیس کمک شایانی در راستای فرهنگ علمی و دینی جامعه است، در این رساله «تصحیح و تحقیق کتاب توحیدنامه» اثری از «سید حسن حسینی» ارائه شده است. ایشان در زمان شاه سلطان حسین صفوی می¬زیسته¬اند. از کتاب توحیدنامه تنها یک نسخه بر جای مانده است. تصحیح این ...

شرح شواهد مطوّل از میرزا کمال الدین محمّد فسایی فدشکویی معروف به شرح کبیر یکی از نُه شرح شواهد از شواهد شعری کتاب مطوّل است که میرزا کمال الدین بنا به درخواست شاگردان خود به هنگام تدریس،کتاب را نوشته و پس از آن نوشته ها را ترتیب داده است و در سال 1096ق تألیف آن به پایان رسیده است اما اینکه این شرح در میان شروح شواهد بلاغی چه جایگاهی دارد و آیا دارای اصالت علمی هست نیاز به بررسی دارد. در این پایان ...

یکی از راه های دستیابی به پیشرفت فرهنگ هر جامعه و آگاهی از علوم گذشته اخبار متون و آثار مکتوب بر جای مانده از بزرگان و دانشوران پیشین است . از آنجایی که گنجینه های خطی اسلامی یکی از بهترین مشخصه ها برای معرفی اصالت پیشینه فرهنگ اسلام است ، این پژوهش انتخاب شده تا در امر احیاء میراث علمی و فرهنگی جهان اسلام سهمی داشته باشد. تصحیح و تحقیق نسخه خطی تفسیر "ینابیع الانوار فی تفسیر کلام الله الجبا...

إنّ التعریف علی إعراب القرآن ضروریٌ بالنسبه الّذینَ یقروون القرآنَ و یفسّرونه لکی لا یعترض أیّ خطإ فی قراءته و تفسیره. أوّل من قام بإعراب القرآن کان إمامنا الإمام علی (ع). فقام أهل الإیمان بعده بخدمه هذا الکتاب المنزل من جانب اللّه علی رسوله. فمنهم من قام علی ضبط کلماته و حفظه؛ و منهم من قام علی تفسیره و شرحه؛ و منهم من قام بضبط أواخر الکلمات إعراباً و بناءً، فهذا یُعرف بعلم النحو، فمن العلوم الّتی تعامل هذ...

الملخّص الشعر لیس أمرًا سهلًا ساذجًا کما یعتقد کثیر من الناس بل هو عملٌ معقد غایه التعقید؛ کلمه "الشاعر" معناها فی اللغه العربیه "العالِم" وکلمه "الشعر" معناها "العلم" والعلم یدخل فی باب الصنائع. فالشعر فی رأی العرب صناعه وهی صناعه معقده تخضع لأصول دقیقه. من یرجع إلی صناعه الشعر العربی فی أقدم «نماذجه» یری صعوبه هذه الصناعه وانّها لیست عملًا غفلًا بل هی عمل موسوم بأصول کثیره و دقیقه. من أقدم هذه النما...

أثر پیش رو، تصحیح و تحقیق نسخه ی خطیِ تفسیر سوره ی حج از تفسیر میرزا لطفعلی بن میرزا احمد مجتهد تبریزی (م.1262ه.ق.) است. تفسیر میرزا لطفعلی، تک نسخه و به خط مولف و نستعلیق شکسته می باشد و در قالب دو جلد با عنوان «تفسیر القرآن الکریم» در کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی، فهرست شده و به شماره های 9262 و 12193 به ثبت رسیده و نگهداری می شود. جلد اول شامل تفسیر سوره های مریم، طه و انبیاء است. جلد دوم آ...