مهدویت یکی از مسائل مهمی است که حتی کافر نمردن به شناخت آن مر بوط می شود این تحقیق قصد بررسی این مهم را در دو تفسیر المیزان والمنار به عنوان شاخص تفاسیر شیعه و اهل سنت دارد مسائلی که در این تحقیق بررسی می شود شامل بررسی صحت احادیث مهدویت و ایراد های وارده به آن ها توسط المنار وپاسخ گویی به آن ها و نیز بررسی مفهوم شناسی انتظار و نقش آن در پیش رفت یا عقب ماندگی جامعه مسلمان است و تحقیق در مورد نش...

ترسیم الگوی مناسبات میان علم تجربی و دین از مهم ترین مسائل فلسفه ی دین است. دستاوردهای چشمگیر غرب در علوم تجربی که در چند قرن اخیر رخ داد با تفاسیر ارسطویی از کتاب مقدس در تعارض قرار گرفت و آن را سخت به چالش کشید. از آن پس الگوهای گوناگونی در دنیای غرب برای حل این مسئله مطرح شد. از آن جا که اسلام و کتاب مقدس آن قرآن نیز دربردارنده فرازهایی تجربی در کیهان شناسی، زمین شناسی و انسان شناسی بودند از...

تفسیر القرآن الحکیم مشهور به المنار، از مهم‌ترین تفاسیر قرآن در سدهٔ چهاردهم هجری است که در این عرصه، آرای جدید و در خور تحقیق، عرضه کرده است. مقالهٔ حاضر با نگاهی توصیفی‌تحلیلی رویکرد فقهی رشید رضا در این تفسیر را برمی‌رسد و بیان می‌دارد که «نفی تبعیّت بدون دلیل از اقوال پیشینیان»، «کاستن از گسترهٔ فقه» و «مصلحت‌محوری فقیهانه»، مشخّصه‌هایی بارز در رویکرد فقهی صاحب المنار ...

چکیدهرهیافت عقلی-اجتماعی به تفسیر قرآن، در دوسده ی اخیردربستر چالش های برخاسته ازرویارویی جامعه های مسلمان درروزگار رکود، با تمدن نوین غربی پدید آمد. تفسیر اجتماعی، تفسیری با رویکرد کارکردگرا وبا آرمان پردازش چهره ی توانمند اسلام، برای پیشبرد جامعه در همه جا و هرگاه است. رویارویی با تمدن نوین باختری ازبسترهای برجسته پیدایش تفسیر اجتماعی، جایگاهی شایسته در نگرش مفسر اجتماعی برای نمودن چهره...

سیاق به عنوان مبنای اصلی ساخت کلام نقش عمده ای در فهم مراد متکلم دارد. از همین رو سیاق، مطمئن ترین و مهم ترین ابزار مفسر برای ورود به نصوص، به ویژه آیات قرآنی است. در این میان بررسی جایگاه سیاق در تفاسیر معتبر باعث کاربردی شدن اصل سیاق می شود. از برجسته ترین تفاسیر سده چهاردهم تفسیر المنار اثر محمد عبده و محمد رشید رضا است که با توجه به رویکرد تحول گرایانه مولفان آن به روش های تفسیری دارای اهمی...

چکیده موعود باوری اندیشه ای است که در بین تمام ادیان و قبایل با وجود اختلاف در مصادیق و جزئیات آن وجود دارد. در بین مسلمانان این اندیشه در اعتقاد به ظهور مهدی(عج)که از اولاد پیامبر اسلام(صلی الله علیه واله)و علی(ع) و فاطمه(ع) است، تجلی پیدا کرده است. اندیشه مهدویت یک اندیشه کلامی و مبتنی بر اصول متن و محکم کلامی از جمله، توحید،هدفمندی خلقت، نبوت ، امامت ومسائل مربوط به این اصول می باشد.اما مه...

این نوشتار، وحدت موضوعی در نگاه علامه طباطبایی و محمد رشید رضا در تفسیر المیزان و المنار را به بحث نشسته است. طرح پرسش‌های سه گانه در تناسب آیات و سوره های قرآن، گذار شتاب آلود به پیشینه دیدگاه مفسران و قرآن پژوهان در وحدت موضوعی و تعریف سوره های قرآن ورودی مطلب را فراهم آورده است. لایه‌های شش گانه وحدت موضوعی در قرآن از نگاه المنار و المیزان اسلوب و شیوه المیزان و المنار در موضوع یابی سوره‌ها،...

امروزه بررسی مناسبات میان علم و دین در گرو تعیین موضع در قبال مسئله پیدایش انسان است. نسبت میان آموزه های قرآنی و یافته های تجربی در این مسئله، پرسشی است که علامه طباطبایی و رشید رضا در تفسیر آیات مربوط به انسان و پیدایش او درصدد پاسخ به آن برآمده اند. در این میان مؤلف المنار در تلاش هرچه بیشتر برای برقراری و اعلام هم نوایی کامل میان این دو است. در مقابل المیزان به صورت جدی سعی در به چالش کشیدن...

چکیده یکی از ابعاد اعجاز قرآن کریم «اعجاز تشریعی» است؛ بدین معنا که احکام شرعی قرآن در ابعاد فردی و اجتماعی ویژگی هایی دارد که هیچ بشری قادر به عرضۀ هماوَردی برای آن نیست. هماهنگی قرآن با عقل و فطرت، توجه به تمام جنبه های زندگی فردی و اجتماعی انسان ها، مبرا بودن قرآن از هر گونه تناقض، ارائۀ آن توسط فردی درس نخوانده، توافق قوانین قرآن با علم و ... زمینه ساز اعجاز تشریعی شده است. مفسران همواره به...

چکیده امور خلاف عادت، اموری است که بر خلاف جریان عادی طبیعی به وقوع می پیوندد. در قرون اخیر با توجه به پیشرفت علمی، در تحلیل امور خلاف عادت نظرات گوناگونی پدید آمده است. سه تفسیر قرن چهاردهم، تفسیر القرآن و هو الهدی و الفرقان، المنار و المیزان نگرش متفاوتی نسبت به این امور دارند. سید احمدخان خلاف عادت را خلاف نظام عادی علی و معلولی تلقی کرده ؛ از این رو معجزات را به اموری طبیعی تأویل نموده است...