این رساله پژوهشی ، پیرامون رویکرد اخلاقی مسکویه است . او از اندیشمندان قرن چهارم و اوائل قرن پنجم است و جایگاه او در حکمت عملی به آن پایه است که او را معلم ثالث لقب داده اند، خواجه نصیر الدین طوسی کتاب اخلاق ناصری خویش را ترجمه کتاب تهذیب الاخلاق او می داند. مسکویه بارویکردی فلسفی به اخلاق پرداخته است و در بسط و سامان بخشی به آن بسیار کوشیده است. او با توجه به قوای نفس و قانون حد وسط ارسطویی ب...

آنچه در این پایان نامه مهم است، سخن مولانا و محتوای کار او در برخورد با مسائل اخلاقی است و ذکر این نکته که وی چگونه به بیان مسائل اخلاقی پرداخته است. در این پایان نامه ضمن آوردن مبانی اخلاق، یک روش عملی سیر و سلوک مورد نظر قرار گرفته تا راهی باشد، برای کمال. این روش شناخت حق است و سپس تهذیب نفس وبا عشق قدم در راه کسب فضایل نهادن است. دراین پایان نامه نخست بحث حسن و قبح عقلی و شرعی مطرح می شود،ب...

حکمت، کارکردی اساسی در اخلاق عملی و علمی دارد؛ به گونه ای که علم اخلاق یکی از شاخه های حکمت به شمار می آید. حکمت مفهوم ساده ی پیچیده ای است که در پایان تهذیب اخلاق و صفای باطن در نفس آدمی پدیدار می شود. در واقع حکمت، هم آغازگر و هم نتیجه ی اخلاق است؛ از این رو بسیار قابل تامل و بررسی است آنچه در آغاز عمل نیاز است، تقلید و طی طریق سعادت از راه عمل و کسب فضایل است. شریعت در این راه به عنوان نقط...

اخلاق نویسی در گستر? ادب فارسی سابقه ای هزار ساله دارد. پس از آنکه ایرانیان با تعالیم قرآن آشنایی یافتند، در این زمینه فعالیت بیشتری به خرج دادند. از نخستین آثار تعلیمی در این موضوع تهذیب الاخلاق نوشت? ابوعلی مسکویه است. در این جریان تا عصر حاضر صدها کتاب و رساله به رشت? تحریر درآمده است. در عصر صفوی نظر به بالا گرفتن آثار مکتوب در این باب نیز تألیفات متعددی به منص? ظهور رسید که نقد و ارزیابی ه...

با عنایت به اهمیت و تأثیر این خطبه بسیار مفید و ارزنده در تهذیب اخلاق و تزکیهء نفوس قشرهای مختلف جامعه به خصوص قشر جوان، نگارنده بر آن شد تا با مراجعه و بررسی واژهء تقوی در چندکتاب فرهنگ لغات معتبر و اصیل و شروح گو ناگونی ازکتاب شریف "نهج البلاغه " مقاله ای تهیه و ارائه نماید و آن را درآمدی به تحقیق و بررسی خطبهء "فی وصف المتقین " قرار دهد. باشد خواننده پیش از اینکه بشناسد متقی کیست، بداند تقوی...

در دوران معاصر، آفت ها و نابهنجاری های اخلاقی به اوج خود رسیده است و همه روزه انواع رذیلت های اخلاقی به شکل های مختلف در گوشه و کنار گیتی اتفاق می افتد، پدیدۀ شوم و نامبارکی که می رود تا پایه های تمدن بشری را سست و لرزان نماید و تاروپود فرهنگ انسان و اخلاق را به اضمحلال کشاند. بر این اساس مسئلۀ تهذیب نفس و پرورش انسان های مهذب به عنوان نوعی راهکار در دستورکار قرار می گیرد. با این توصیف، مقالۀ ح...

شیخ حسین بن عبد الصمد حارثی-م985ه.ق.- ، پدر شیخ بهائی ، کتابی در علم اخلاق نگاشته است که در زمره کتب اخلاقی مکتب تلفیقی طبقه بندی می شود.ایشان این کتاب را ظاهرا جهت باز کردن مجال برای علمای تشیع در حکومت عثمانی ، و نشان دادن قدرت علمی خود و اخذ کرسی تدریس نگاشته و به سلطان سلیمان قانونی ، پادشاه عثمانی وقت ، تقدیم نموده است. بدیهی است که به همین علت – و با توجه به سخت گیری حکومت عثمانی بر شیعی...

خواجه‌نصیرالدین طوسی یکی از شخصیت‌های برجستة علمی ایرانی است که تلاش‌ها و آثار علمی ایشان در زمان خود بسیار درخور توجّه ‏بوده است. وانگهی، کتاب اخلاق ناصری، اثری اخلاقی و فلسفی درمورد تهذیب اخلاق فردی، تدبیر و سیاست امور اجتماعی است که ‏خواندن دگربارة آن خالی از فایده نیست. هدف این نوشتار، بررسی این کتاب ارزشمند از چشم‌انداز علوم جنایی است تا دلالت‌های آن ‏دراین‌زمینه بررسی شود. برای این منظور، ...

چکیده این نوشتار به منظور تهی? یک چهارچوب منظم از حکمت عملی در شاهنامه است. برای رسم این چهارچوب مبنا را بر تقسیم بندی حکمت عملی در کتاب اخلاق ناصری قرار داده ایم. در این پژوهش برخلاف تحقیقات پیشینی که در زمین? اخلاق در شاهنامه صورت گرفته است، جامعیت بیشتری از لحاظ مطالب حکمی ملاحظه می کنیم و به جای محدودکردن موضوعات مربوط به حکمت عملی، هم? نکات اخلاقی موجود در شاهنامه را یک جا مورد بررسی قر...

سیر تکاملی حکمت نظری و حکمت عملی در فلسفه ملاصدرا بر پایه اصالت وجود، تشکیک وجود و حرکت جوهری میباشد؛ که مقدمه نحوه زندگی انسان، با تزکیه و تهذیب قوای نفسانی، و شناخت نظام آفرینش و معرفت به خود، و اخذ الهامات و صفات الهی را تشکیل میدهد. ملاصدرا با توجه به مبانی نظری فلسفه خود، مسئله اخلاق یا حکمت عملی را بر اساس ایمان، اطاعت و بندگی، تقوا، تحول و استکمال روح با تشبّه به اخلاق الهی که از عوامل مع...