یکی از ویژگی­ های اقتصادهای نفتی وجود بیماری هلندی در این اقتصادها است.  با افزایش قیمت نفت و درآمدهای نفتی، ثروت یک کشور افزایش می­ یابد، افزایش ثروت موجب تقویت و رشد بخش غیرقابل مبادله­ ی اقتصاد و تضعیف بخش قابل مبادله ­ ی اقتصاد می­ شود.  در این حالت، فعالیت­ هایی از قبیل بخش خدمات و ساختمان رشد می ­کنند و در عوض فعالیت­ هایی مانند بخش صنعت دچار رکود می­ گردند، در این زمان بیماری هلندی اتفاق...

مشاهدات موجود بر بخش تجاری ایران در سال های اخیر نشان می دهد که ارتباط نزدیکی بین دوره های رکود و رونق این بخش و نوسان های قیمت نفت در کشور وجود داشته است. رابطه میان این دو از طریق رویکرد کالاهای تجاری-غیر تجاری که در ادبیات اقتصادی به مدل بیماری هلندی موسوم است، بررسی می شود. براین اساس، با افزایش درآمدهای نفتی و ایجاد مازاد تراز پرداخت ها در کشور، قیمت کالاهای تجاری و کالاهای غیر تجاری در اق...

این مقاله اثرات شوک های نفتی بر عملکرد اقتصاد کلان و وقوع بیماری هلندی در ایران را مورد بررسی قرار می دهد. بدین منظور با استفاده از رویکرد تعادل عمومی پویای تصادفی، یک مدل اقتصاد باز کوچک شامل دو بخش تولیدی مبادله ای و غیرمبادله ای طراحی گردید. تخمین پارامترهای این مدل بر اساس روش بیزین و با استفاده از داده های فصلی دوره زمانی 1389-1367 انجام گرفت. به منظور بررسی وجود پدیده بیماری هلندی در اقتص...

بیماری هلندی یک مفهوم اقتصادی است که تلاش میکند رابطه بین بهرهبرداری بیرویه از منابع طبیعی و رکود در بخش صنعت را توضیح دهد. این مفهوم بیان میدارد که افزایش درآمد ناشی از منابع طبیعی میتواند اقتصاد ملی را از حالت صنعتی بیرون بیاورد. این اتفاق به علت افزایش نرخ ارز صورت میگیرد، که بخش صنعت را در رقابت ضعیف میکند. در حالی که این بیماری اغلب مربوط به اکتشاف منابع طبیعی میشود، می¬تواند به «هر فعال...

در این مقاله با استفاده از داده‌های ماهانه دوره ۱۹۷۳ تا ۲۰۰۷ و بکارگیری روش VAR ساختاری کیلیان، شوک‌های ساختاری قیمت نفت را به پنج شوک، یعنی شوک عرضه نفت ناشی از اتفاقات سیاسی ایران، شوک عرضه نفت ناشی از اتفاقات سیاسی اعضای اوپک، دیگر شوک‌های عرضه، شوک تقاضای جهانی و شوک تقاضای مخصوص نفت تجزیه کرده‌ایم. سپس با استفاده از معادلات رگرسیونی جداگانه، تخمین زده شده، از روش OLS بر مبنای داده‌های سالا...

  چکیده یکی از مهم‌ترین مخاطره‌های اقتصادی در کشورهای دارنده دریافتی‌های نفتی امکان شکل‌گیری بیماری هلندی است. بیماری هلندی سبب می‌شود بازدهی بخش‌های غیر‌قابل تجارت (زمین و مسکن) بیش از بخش‌های قابل تجارت (صنعت و کشاورزی) شده و سرمایه‌های اقتصاد به بخش‌های کمتر مولد منتقل شود. راهکار مقابله با این مشکل، کاهش بازدهی بخش‌ زمین و مسکن از طریق برقراری مالیات بر بازدهی این بخش‌ها است. در این مقاله...

تحقیقات متعددی به بررسی آثار درآمد حاصل از صدور نفت، به عنوان متغیری پر نوسان، بر دیگر متغیرهای اقتصادی در کشورهای صادرکننده نفت پرداخته اند. نفت هم به لحاظ جایگاه آن در تولید ناخالص داخلی و هم به لحاظ سهم آن در بودجه دولت و نیز منابع ارزی در اقتصاد ایران نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. در این میان یک پرسش مهم این است که آیا چگونگی تزریق این درآمد به اقتصاد داخلی در قالب هزینه های دولت، بر کم ...

در این مقاله یک الگوی تعادل عمومی تصادفی پویا تحت رویکرد نوکینزی برای تحلیل سازوکار انتشار بیماری هلندی ایجادشده با تکانه‌های نفتی در اقتصاد ایران ارائه می‌شود. این الگو دربردارنده خانوارها، تولیدکنندگان کالاهای نهایی و واسطه‌ای، دولت به‌‌عنوان سیاست‌گذار مالی و بانک مرکزی به‌عنوان سیاست‌گذار پولی است و در آن جهت بررسی بروز بیماری هلندی، اقتصاد به دو بخش قابل‌تجارت و غیرقابل‌تجارت تفکیک شده است...

طی سالیان گذشته همواره بین پژوهشگران اقتصادی در زمینه ارتباط بین وفور منابع طبیعی با رشد اقتصادی اختلاف نظر وجود داشته است. عده ای براساس شواهد تجربی به بازدارنده بودن وفور منابع در مسیر دستیابی به تولید ناخالص داخلی اعتقاد داشته اند، در حالیکه برخی دیگر از محققین با ارائه شواهدی بر این باورند منابع طبیعی در ذات خود اثر مثبت بر تولید ناخالص داخلی دارد، ولی اثر غیرمستقیم و متقاطع آن منفی است. هد...

تجارت خارجی به­عنوان یکی از ابزارهای جهانی­شدن، زمینه­ساز رقابت بین­المللی و مشارکت کشورها در فعالیت­های اقتصادی است. در جریان تجارت خارجی فعالیت­هایی که از توان رقابتی برخوردار نباشند، امکان بقا را از دست داده و سطح بیکاری را افزایش می­دهند. اما اگر تجارت خارجی از طریق توسعه و رونق صادرات افزایش یابد به ایجاد فرصت­های شغلی دارای کارایی بالاتر منجر می­شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر رونق صا...