یکی از رایج‌ترین مقوله‌های دستوری در زبان‌های دنیا جملات پرسشی است، جملات پرسشی در شعر معاصر ازجمله اشعار امیرهوشنگ ابتهاج گاهی نقش‌های معنایی منظوری دارند و کاربرد آن‌ها برای سؤال نیست، بلکه برای تعجب، خبر دادن، یأس، شکایت، اعتراض، توبیخ، ملامت و ... به کار می‌روند. این پژوهش با هدف شناخت مقوله‌های معنایی – منظوری جملات پرسشی در اشعار امیرهوشنگ ابتهاج (سایه) نوشته شده‌است. روش تحقیق توصیفی – ت...

با توجه به اینکه مهمترین هدف از بکارگیری زبان، نقش ارتباطی آن است، در تحلیل هر کلامی باید به تمامی عواملی که در شکل گیری پیام آن کلام مؤثرند، توجه کرد. در ترجمه نیز با توجه به نقش اساسی کلام و هدف از ترجمه، باید عوامل شکل دهندة پیام کلام در زبان مبدأ و معادلهای آن در زبان مقصد مورد بررسی قرار گیرد. یکی از مهمترین عوامل شکل دهنده پیام هر کلامی ساختهای نحوی زبان است، لذا در ترجمه از هر زبانی به ز...

مقالة حاضر می‌کوشد تا در چارچوب برنامة کمینه‌گرا (Chomsky, 1995, 2000, 2001a-b)، اختیاری‌بودن فرایندی را در فارسی تبیین نماید که به‌موجب آن، فعل در جملات پرسشی آری ‌ـ‌ نه، ضمن ابقا در جای اصلی خود، قادراست به جایگاه آغازین جمله نیز جابه‌جا شود تا تعبیر پرسشی جمله را فراهم سازد. در این راستا، نخست تصریح می‌شود که اختیاری ‌بودن پیش‌گذاری فعل در جملات پرسشی آری ‌ـ‌ نه در زبان فارسی متضمن نوعی تناق...

جملات پرسشی از جمله ابزارهای زبانی هستند که با ساخت اطّلاع جمله در ارتباط هستند و یا مستقیماً علامت و سازوکاری برای تشخیص نوع اطّلاع در جمله محسوب می شوند. جملات پرسشی از لحاظ ساختار و نوع و حرکت پرسش واژه ها تاکنون مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته اند. پژوهش حاضر به مطالعۀ تطبیقی تحوّل جملات پرسشی و نقش آنها در دورۀ فارسی نو پرداخته است. برای این منظور، متون نثر متعلّق به قرن 4 تا معاصر مورد بررسی قر...

هدف از مقالة حاضر بررسی و تبیین شیوة تولید خوانش منفی و پرسشی در آن دسته از جملات پرسشی بلی-خیر در فارسی است که در آنها فعل تحت فرایندی نقشی-کلامی پیش‌گذاری می‌شود و در حاشیة سمت چپ جمله در جایگاه قبل از فاعل قرار می‌گیرد. داده‌های مورد استناد در این پژوهش برگرفته از گونة گفتاری فارسی معیار و چارچوب نظری مورد استفاده، نظریة بازبینی مشخصه‌ها در برنامة کمینه‌گرای چامسکی (1995، 2000، 2001a و 2001b...

هدف از تحقیق حاضر بررسی نوآوریهای دستوری در متون مطبوعات ورزشی معاصر کشور است، روش ما در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای جمع آوری داده ها ابتدا ده روزنامه، مجلّه و نیز پایگاههای خبری ورزشی را انتخاب کردیم، بعد از آن به تهیّه ی تعداد هفتاد و پنج شماره از هر روزنامه ی ورزشی و بیست شماره از هر مجلّه ی ورزشی و پایگاههای خبری پرداختیم. بررسی و تحلیل داده ها به سوالاتی پاسخ می دهد که در ابتدای این پژ...

در این مقاله ابتدا انواع بسامد شامل بسامد مورد (token frequency) و بسامد نوع (type frequency) در مطالعات زبانی معرفی می شود. سپس با تحلیل و واکاوی تعدادی از ساختهای زبانی، به بررسی تغییراتی که به موجب هر کدام از انواع بسامد در ساختهای نحوی و زبانی به وجود می آید می پردازیم و بر اساس این تغییرات، اثرات بسامد مورد را به دو نوع اثر فروکاهنده (reduction effect) و اثر حفظ کننده (conserving effect) ت...

ساختهای اسنادی شده و شبه اسنادی شده ساختهایی هستند که در بیشتر زبانهای هند و اروپایی وجود دارد و مطالعات فراوانی در کلیه زبانها بویژه زبان انگلیسی در مورد این ساختها صورت گرفته است. زبانشناسانی چون هلیدی و پرینس از جمله افرادی هستند که مطالعات و بررسیهای زیادی در این زمینه انجام داده اند. مطالعه این افراد نشان داده است که این ساختارها دارای نقش های کلامی و ویژگی های معنای خاصی هستند. سوال مطرح ...

پژوهش حاضر به منظور بررسی آکوستیکی آهنگ گفتار در کودکان مبتلا به اتیسم و مقایسه آنها با کودکان عادی به انجام رسیده است. هدف این پژوهش بررسی الگوی آهنگ گفتار، میانگین زیروبمی، دامنه زیروبمی، دیرش و شیب در کودکان مبتلا به اتیسم و مقایسه آن با کودکان عادی بود. جمعیت نمونه در این پژوهش از 15 کودک مبتلا به اتیسم و از 15 کودک عادی تشکیل شده است. به منظور بررسی آهنگ گفتار در جمله¬های خبری و پرسشی از آ...

کاربران زبان در گفته¬های خویش اغلب از جملاتی استفاده می¬کنند که معنای ظاهری آن¬ها با منظوری که در آن نهفته است تفاوت زیادی دارد. معمول¬ترین این جمله¬ها در همه¬ی زبان¬های دنیا جملات خبری، امری، پرسشی و تعجبی هستند که به ترتیب برای دادن خبر، صدور فرمان، کسب اطلاع و شگفتی به کار می¬روند؛ اما علم معانی و کاربرد¬شناسی زبان حاکی از این است که این جملات همیشه در نقش اصلی خود به کار نمی¬روند و هریک در ...