در کتاب­های دستور زبان فارسی و مطالعات زبانی ساختمان فعل فارسی را در زمان‌های کامل مرکب از صفت مفعولی (یا اسم مفعول) بعلاوة فعل کمکی و یا فعل ربطی معرفی‌ می‌کنند که این نظر به دلایل متعدد غیرقابل پذیرش است. در این پژوهش با ذکر دلایل متعددِ زبانی به تجزیه و تحلیل ساختمان صرفی فعل فارسی در زمان‌های کامل ‌پرداخته‌ایم. در فارسی معاصر شناسه جزء لاینفک فعل است و نیز در زمان‌های کامل یک عنصر دستوری لاز...

بلوچی سرحدّی رایج در منطقۀ گرنچین زیر شاخه ای از بلوچی غربی (رخشانی) است که عناصر ساختواژی مختلفی در ساختار فعل به کار می برد. هدف از پژوهش حاضر ارائۀ توصیفی همزمانی از ساختار تصریفی فعل در قالب صورت های خودایستا و ناخودایستا در بلوچی سرحدّی گرنچین است. داده های پژوهش از طریق ضبط گفتار آزاد و مصاحبه با 10 گویشور بومی بیسواد با میانگین سنی 50-80 سال گرد آوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در...

براساس الگوهای واژگانی شدگی تالمی (2000b) زبان ها بسته به آن که شیوه و مسیر حرکت را در ستاک فعل یا تابع‎های آن رمزگذاری ‎کنند، به دو ردة فعل محور و تابع‎محور تقسیم می شوند. فرض تالمی بر آن است که زبان های هندواروپایی، به‎ استثنای زبان های رومی و پسایونانی، در ردة زبان های تابع‎محور جای می گیرند؛ چرا که شیوة حرکت را در ستاک فعل ادغام می کنند و مؤلفة مسیر را در قالب تابع فعل بیان می‎نمایند. در ای...

براساس الگوهای واژگانی شدگی تالمی (2000) زبان ها بسته به آن که مولفه های معنایی حرکت (به طور خاص، مسیر و شیوه ی حرکت) را در کدام صورت زبانی (ستاک فعل یا قمرهای آن) رمزگذاری می‎کنند، به دو رده ی زبان های فعل محور و قمرمحور تقسیم می شوند. فرض تالمی بر آن است که زبان های هندواروپایی به‎استثنای زبان های رومی و پسایونانی، در رده‎ی زبان های قمرمحور جای می گیرند، چراکه شیوه‎ی حرکت را در ستاک فعل ادغام...

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر سه عامل سطح پردازش (خطی - معنایی) دستور عمل و نوع آزمون بر آماده سازی د رآزمون های حافظه است با توجه به الگوی پردازش متناسب با انتقال (tap) و ملاک عمدی بودن بازیابی (ric) و با توجه به ویژگی های آزمون های تکمیل ستاک واژه و پاره لغت پیش بینی شده است که در موقعیت دستورعمل نهان آْزمودنی ها متفاوت پاسخ دهند آزمودنی ها 80 دانشجوی دوره کارشناسی دوره کارشناسی بودند که به طور ت...

در مقالۀ حاضر سامانه ای هوشمند جهت ویرایش و خطایابی املایی متون فارسی معرفی شده است. هدف از طراحی و ایجاد این سامانه، ویرایش متون فارسی برای کاربردهای پردازش زبان طبیعی است. این سامانه بر مبنای یک رویکرد مهندسی قابل توسعه، از سه زیرسامانه تشکیل شده است: ویرایش گر متن فارسی معیار، خطایاب املایی خودکار زبان فارسی و ستاک یاب واژگان زبان فارسی. این سه بخش با یکدیگر در تعاملند؛ بدین شکل که ابتدا ستا...

در زبان فارسی و در حیطة ترکیب به عنوان یکی از دو حوزة واژه‌سازی، فرایند بسیار زایایی وجود دارد که طی آن عنصری غیرفعلی (اسم، ضمیر مشترک، صفت، قید) قبل از ستاک حال فعل (مثلاً ‌آموز و بین) قرار می‌گیرد و ماحصل آن اسم یا صفت جدیدی (دانش‌آموز، خودبین) است. در مورد این فرایند سه دیدگاه وجود دارد: برخی که عموماً دستور‌نویسان سنتی هستند، آن را صفتِ فاعلیِ مرکبِ مرخم می‌دانند. پاره‌ای استنباط دستور‌نویسان سن...

پژوهش حاضر در چارچوب صرف ساختی به بررسی تنوعات معنایی واژه‌های مرکب مختوم به ستاک حال «یاب» در زبان فارسی پرداخته است. به‌این‌منظور، واژه‌های مدنظر از پیکره‌های درزمانی و همزمانی زبان فارسی گردآوری شدند. این واژه‌ها در مقوله‌های معنایی ویژگی شخص/ شئ عامل، ابزار و شخص عامل جای می‌گیرند و به دو مقولۀ عمدۀ واژگانی صفت و اسم تعلق دارند. بررسی درزمانی واژه‌های استخراج‌شده نشان داد فرضیۀ سنتی بسط مفه...

ساختهای مصدری در زبان فارسی شامل حاصل مصدر، اسم مصدر و مصدر است. حاصل مصدر از الحاق وند به ستاک های غیر فعلی و اسم مصدر و مصدر از الحاق وند به ستاک های فعلی ساخته می شوند. حاصل مصدر ساختی است که از تنوع ساختاری زیادی برخوردار است و فرآیند ساخت آن دارای ویژگی های منحصربفردی است که نمی توان آنها را به دقت پیش بینی کرد. اسم مصدر نیز در زبان فارسی دارای بسامد و کاربرد زیادی است و حاصل یک نوع وند اف...