رویارویی اعراب مسلمان وسپاه ساسانی در واقعۀ ذی قار بود که به شکست ایرانیان انجامید. این حادثه مقدمه‌ای برای جنگهای قادسیه، جلولاء، نهاوند وشکست نهایی امپراطوری ساسانی از مسلمانان وورود اسلام به نقاط مختلف ایران شد. با شکست ساسانیان و فرار یزدگرد از مسیر کرمان به خراسان، مسلمانان در تعقیب وی و نیز برای فتح کامل ایران، در زمان خلافت عمر و عثمان، سرزمین کرمان را فتح کردند. ابتدا این منطقه، در زما...

نقد و بررسی تفسیر «حقایق التفسیر» از حیث سندی و محتوایی و صحت و سقم انتساب آن به امام صادق (ع) است. این تفسیر پس از تألیف توسط ابو عبدالرحمن سلّمی برای نخستین بار توسط پژوهشگر فرانسوی لویی ماسینیون در نیمه اوّل قرن بیستم شناسایی گردید. پس از ماسینیون، پل نویا، محقق فرانسوی در 1968 کتاب را تصحیح و منتشر کرد. از تفسیر حاضر تاکنون هیچگونه سندی، در دست نیست، نه سلّمی برای آن سندی ذکر کرده است و نه احت...

«ملامتیّه» جریانی برخاسته از «تصوف خراسان» است که در نیمه‌ی دوم قرن سوم هجری و با پیشگامی ابوحفص حدّاد و حمدون قصّار نیشابوری اعلام موجودیت کرد. اگرچه مبارزه با ریا و آفت شهرت موجب گردید که اقوال، احوال و معاملات این فرقه در منابع اصیل و نزدیک به زمان ظهورشان انعکاسی ناچیز یابد و قدیمی‌ترین منبع، رساله‌ی «الملامتیّه»‌ی سلمی باشد که به اختصار اصول ملامتیّه را بازگو می‌کند، امّا در پرتو ادب مغانه و قلن...

شعر جاهلی عرب که برخاسته از محیط زندگی شاعران و زندگی بدویشان بود، و از مهمترین صفات آن دور بودنش از هر گونه تکلّف و تصنّع است، مورد توجه شاعران ایرانی قرار گرفت، مخصوصاً شاعران بارز قرن پنجم و ششم که به صورتهای مختلفی از شعر جاهلی تقلید کردند.آنها صفات و ویژگیهایی را به تقلید از شاعران جاهلی، در شعر خود به کار بردهاند که زاییدهی طبیعت و ویژگیهای بادیه است، مانند اطلال و دمن یا به کار بردن اسمهای ...

چکیده تألیف کتابی فراگیر دربارة شعر امروز عرب کاری بس دشوار می‌نماید، زیرا گسترة جغرافیایی، تاریخی و موضوعی آن امکان چنین آفرینشی را فراهم نمی‌آورد. از این رو هر کتابی که در این زمینه نوشته شده است فقط بخشی از نیاز فراگیران و خواهندگان را در سطوح گوناگون برآورده می‌کند. کتاب الاتجاهات والحرکات فی الشعر العربی الحدیث نوشتة «سلمی خضراء جیوسی» نیز با همین چالش روبه‌رو است. ارزیابی این کتاب نشان م...

شهرت و رواج قرائت حفص از عاصم و مطابقت غالب قرآن­های موجود با این قرائت، بررسی سند آن را حائز اهمیت می‌سازد. این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی، به نقد دیدگاه­های موجود در این­باره می‌پردازد. در برخی منابع رجالی فریقین، ابوعبدالرحمن سلمی، عاصم و حفص تضعیف شده­ و عثمان یکی از مشایخ ابوعبدالرحمن است. بررسی­ها نشان می­دهد اثبات عثمانی بودن ابوعبدالرحمن نیازمند مستندات قوی است. تضعیفات عاصم در نقل حد...

رویارویی اعراب مسلمان وسپاه ساسانی در واقعۀ ذی قار بود که به شکست ایرانیان انجامید. این حادثه مقدمه ای برای جنگهای قادسیه، جلولاء، نهاوند وشکست نهایی امپراطوری ساسانی از مسلمانان وورود اسلام به نقاط مختلف ایران شد. با شکست ساسانیان و فرار یزدگرد از مسیر کرمان به خراسان، مسلمانان در تعقیب وی و نیز برای فتح کامل ایران، در زمان خلافت عمر و عثمان، سرزمین کرمان را فتح کردند. ابتدا این منطقه، در زمان...