با نگاهی فضایی به استقرار و پیدایش سکونتگاههای روستایی در ایران، میتوان دریافت که الگوی غالب همواره به صورت مکانی و نقطهای بوده است. نتایج پژوهشهای اخیر در این امر مشخص میسازند که این توزیع مکانی سکونتگاهی ریشه در توزیع فضایی منابع پایه به صورت نقطهای و پهنهای دارد. این مقاله با بهرهگیری از الگوهای تحلیل فضایی جمعیت، از جمله ضرایب جینی، آنتروپی و مدلهای تحلیلگر فضایی و خوشهای (cluster)، در پی آ...

چکیده ظهور مجددِ موضوع کیفیتِ زندگی در سال­های اخیر ناشی از علاقه به توسعۀ انسانی، اجتماعی، توسعۀ پایدار، انجمن سلامت و.. است. در این راستا، این پژوهش قصد دارد با تکیه بر دیدگاه نوین برنامه­ریزی، با استفاده از روش­های خاص آینده­نگاری برای سکونتگاههای شهر زنجان برنامه­ریزی کند. روش پژوهش براساس روش­های جدید آینده پژوهی، تبیینی است. عوامل توسط 30 کارشناس و متخصص برنامه­ریزی شهری ...

گسترش فیزیکی نابسامان و بی رویه ی شهرها یکی از مشکلات شهر و شهرنشینی جهان سوم در دوران معاصر می باشد؛ به طوری که طی فرآیندی مداوم محدوده های فیزیکی و فضاهای کالبدی شهر در جهات عمودی و افقی به لحاظ کمی و کیفی رشد می یابد و اگر این روند سریع و بی برنامه باشد به ترکیبی نامتناسب از فضاهای شهری مشکل زا خواهد انجامید. لذا یکی از علل شکل گیری این روند و همچنین یکی از مهمترین پیامدهای آن اسکان غیررسمی ...

شکل گیری سکونتگاههای نامتعارف و غیررسمی در نظام شهرنشینی ایران و بخصوص کلان شهرها ناشی از نابرابری های اقتصادی، اجتماعی است که در سطوح ملی و منطقه ای و حتی درون مناطق وجود دارد. کلانشهر تهران هم با دارا بودن رتبه اول در نظام سلسله مراتبی کشور با پدیده ی اسکان غیررسمی مواجه می باشد. از جمله سکونتگاههای غیررسمی در تهران، منطقه ی فرون آباد می باشد که در این مقاله به پدیدار شناسی این منطقه و نقش مد...

شهرهای بزرگ و بویژه کلان شهرها بعنوان موتورهای قدرتمند رشد اقتصادی نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصاد ملی بر عهده دارند . امروزه گرایش ها و روندهای کلان توسعه در بستر جهانی شدن اقتصاد و توسعه فناوری های نوین بنا به ماهیت ، فضای کلان شهری را ترجیح می دهند و رقابت توسعه های ملی در چارچوب مناطق کلان شهری کشورها خلاصه شده است . اما با وجود نقش و جایگاه کلان شهرها در توسعه ملی ، روند فزاینده کلان شهری ش...

راهبرد صنعتی­شدن یکی از روش­های اساسی است که برنامه­ریزان کشورهای در حال توسعه با نیل به آن امیدوارند از مشکلاتی مانند فقر، تراکم بیش از اندازه جمعیت و نابرابری­های فضایی رهایی یابند. با این دید، استقرار شهرکهای صنعتی به عنوان روشی برای رسیدن به اهداف کلی توسعه مورد توجه برنامه­ریزان کشور قرار گرفته و تصور بر این است که با ایجاد صنایع در روستاها می­توان موجب تنوع اقتصاد روستایی، افزایش ارزش افز...

از آنجا که سکونتگاه‌های غیررسمی مسکن بخش عمده‌ای از فقرای شهری را تدارک می‌بیند و زمینۀ اشتغال آنان را فراهم می‌سازد، در مواردی به مثابه فرصتی در توسعه شهری نگریسته می‌شود، اما در عین حال در بر دارنده مشکلاتی هستند که پایداری شهرها را تهدید می‌کند؛ امنیت شهری از جهاتی با ویژگی‌ها و شرایط سکونتگاه‌های فقیرنشین شهری ارتباط تنگاتنگی دارد. در این نوشتار با روشی توصیفی و با بررسی متون و منابع مکتوب ...

سکونتگاههای غیررسمی به مثابه یکی از پیامدها و ویژگی‌های بارز شهرنشینی معاصر در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران بوده‌اند. طی سده­ی گذشته رویکردهای متفاوتی از سوی نظام برنامه‌ریزی در کشورهای مختلف برای حل یا کاهش ابعاد این مسأله برگزیده و اجرا شده است. از نادیده انگاشتن تا توانمندسازی، طیفی از اقدامات و سیاست­ها را در بر می­گیرد که به فراخور شرایط تاریخی و جغرافیایی مورد توجه قرار گرفته‌اند....

نواحی روستایی و شهری به طور عمده به عنوان دو مجموعه سکونتگاه جدا و رقیب تلقی می گردند و بدینسان نوعی برنامه ریزی مجزا و تفکیک شده که یکپارچکی عرصه های فضایی را نادیده می گیرد، رایج می گردد. در حالی که  شهر و روستا در گهواره ناحیه همزیست و هم بسترند، بطوریکه بین آنها روابط و تعاملات گوناگون و پیوسته ای وجود دارد. از این رو دیگر نمی توان مناطق روستایی و شهری را در مطالعات و برنامه ریزی ها به صورت...