پژوهنده در این پژوهش با عنوان ((بررسی کلامی نگر? نسخ شرایع پیشین از منظر قرآن و سنت))، در پی تبیین دیدگاه قرآن و سنت دربار? نسخ شرایع پیشین با ظهور شریعت اسلام به روش کلامی است. میان اندیشه مندان اسلامی مشهور است که هر شریعت جدیدی، ناسخ شریعت پیشین است. بر این اساس شریعت اسلام به عنوان آخرین شریعتی که خداوند آن را برای هدایت انسان ها فرستاده است، ناسخ شرایع پیشین است. البته این نسخ تنها در فرو...

وقوع نسخ در قرآن را گروهی پذیرفته و گروهی انکار کرده‌اند. قرآن‌پژوهانی هم که به این رخداد معتقدند، در مصادیق و شماره آیات منسوخه با هم اختلاف دارند. البته محققان معاصر تعداد این آیات را بسیار اندک بر شمرده‌اند؛ در این میان مرحوم محمد هادی معرفت؛ مؤلف کتاب «التفسیر الاثری الجامع»، نزدیک به بیست آیه را منسوخ دانسته و آن‌ها را در هشت بخش محدود نموده است. از دیگر قرآن‌پژو...

    نسخ خطی از مهمترین دستاوردهای تاریخی بشر در جهت رشد و تکامل علوم از گذشته تا به حال بوده‌اند؛ به نحوی که می‌توان آنها را مهم­ترین میراث مکتوب قلمداد نمود. کاتبان در حفظ و انتقال این دستاورد نقشی غیر قابل انکار دارند. متأسّفانه تاکنون در مورد این طبقه فرهنگی پژوهش درخور شأنی انجام ­ست. مهمترین شاخصه‌های نسخه‌شناسی که مربوط به کاتبان می شوند عبارتند از: نام و اثر کاتب، خط و تاریخ کتابت، محل کت...

مسئله اصلی،تعارض یا عدم تعارض میان علم ودین است که بعد از رنسانس با پیدایش نظریات و کشفیات جدید علمی ایجاد شد ودر حل این مسئله عده ای به نفی واقع نمایی علم نظر دادند و عده ای هم دین را افیون توده ها نامیدندوعده ای هم سعی در اشتی دادن میان این دونمودند.در جهان اسلام برخی تلاش درایجاد علوم بر پایه دین کرده وعلم دینی را مطرح کردند،لذا در این پژوهش این مسئله باعنوان امکان وچگونگی علم دینی به صورت م...

گفتار حاضر به معرفی انتقادی احوال و آثار علی بن طیفور بسطامی ـ دانشور، مترجم و مؤلف ایرانی مقیم هند ـ در سده یازدهم هجری قمری می پردازد. این چهره شاخص فرهنگی خراسان در هند، با وجود تالیف و ترجمه آثار متعدد در حوزه های علوم دینی، ادبی و زبانی در منابع فارسی چندان مورد توجه قرار نگرفته، آنچه در این منابع درباره معرفی احوال و نوشته های وی آمده، اندک و غالبا پراکنده و مشتّت و گاه متناقض است. در این ...

چکیده منظومه خداوندنامه از فتحعلی خان صبای کاشانی(1179 -1238 ق)شاعر پارسی گوی اواخر قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم است که از شاعران مکتب بازگشت ادبی به شمار می رود. این مثنوی حماسی در شرح حال پیامبر اکرم(ص) و معجزات وی و غزوات امیرالمومنین علی(ع) سروده شده و بالغ بر سی هزار بیت در بحر متقارب مثمّن محذوف و به تقلید از شاهنام? فردوسی است. صبا در منظوم کردن زندگانی پیامبر در این منظومه حماسی- ...

جامعه دینی امروز در اثر شفاف نبودن یا تبیین نشدن آموزه‌های قرآن در خصوص مناسبات و روابط اجتماعی یا در اثر غفلت و بی‌مبالاتی مردم و مسئولان، شاهد سر بر آوردن پدیده جاهلی گرفتن دوست پسر و دوست دختر و شیوع و سوق تدریجی آن به سمت ارزش شدن و تبدیل ناهنجاری به هنجار اجتماعی است. این موضوع نیازمند واکاوی قرآنی است. رابطه دوستی با نامحرم مطابق آیات محکم، بدون نسخ، تخصیص و اختلاف میان مفسران قرآن کریم؛ ...

نسخ قانون در اصطلاح حقوقی و در بیانی ساده عبارت است از: بی اعتبار شدن قانونی که در تاریخ معیّن وضع شده به وسیله قانونی دیگر که پس از آن وضع می شود. برخلاف آنچه شایع و مشهور شده است، تقسیم نسخ به دو نوع صریح و ضمنی قابل دفاع نیست. زیرا مطابق مفهوم نسخ، فقط قانونگذار می تواند قانونی را که خود پیش تر وضع کرده است، نسخ نماید و این مهم زمانی محقق می شودکه به صراحت اعلام شود: این یا آن قانون منسوخ است...

پس از آشنایی با معانی متفاوتِ نسخ در نگاه بسیاری از لغت شناسان و دانشمندان علوم قرآنی، مشخص می شود که معنای اصیل و حقیقی کلمه نسخ «ازاله»، و معانی دیگر مجازی می باشد. بسیاری از علمای قرآن و مفسران از میان اقسام نسخ، تنها نسخ حکم بدون تلاوت را پذیرفته اند. نسخ، نزد صحابه مفهومی عام داشته و هرگونه تخصیص، تقیید یا استثناء را از مقوله نسخ خوانده اند، اما علمای متقدم و متأخر شیعه و اهل سنت، شروط و ضو...

مسأله نسخ به عنوان یکی از مسائل مهم در حوزه علوم­ قرآنی از زمان های بسیار دور مورد توجه مفسران فریقین بوده است. از نیمه قرن دوم تا کنون، نگارش­هایی خواه مستقل و خواه در ضمن مطالب دیگر در زمینه ناسخ و منسوخ وجود داشته است. نوع نگاه مفسران به این مساله مبتنی بر ملاک ها، شرائط و اقسامی است که برای آن قائل هستند. پذیرش هر یک از ملاک­ها و پذیرش هر نوع شرطی، آثار خاصی در تفسیر قرآن­پژوهان به­جای خواه...