چکیده رمان های بوف کورِ صادق هدایت، آینه های دردارِ هوشنگ گلشیری، پیکر فرهاد عباس معروفی و نوشدارو اثر علی مؤذّنی از جملۀ مؤفّق ترین رمان های معاصر فارسی می باشند. در این پژوهش که با هدف نمایاندن ارزش¬ رمان های بوف کور، آینه های دردار، پیکر فرهاد و نوشدارو صورت پذیرفته، مسألۀ سرعت روایت به عنوان عاملی مؤثّر در شهرت و ماندگاری این رمان ها مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی سرعت روایت برای آن است که نش...

نوشدارو اثر علی مؤذنی یکی از متون ادبیّات داستانی معاصر است که در ابعادی گسترده با داستان­های اسطوره­ای و حماسی شاهنامه ازجمله رستم و سهراب، سیاوش، فریدون و ضحاک پیوند و ارتباط برقرار کرده ­است. کشف و شناخت انواع این روابط نه­تنها به درک بهتر رمان یاری می­رساند، بلکه برای شناخت ویژگی‌های برخی از داستان­های معاصر که از آثار حماسی و به­ویژه شاهنامه تأثیر پذیرفته­اند، سودمند خواهد بود. برای نیل به ...

پژوهش پیش رو، به منظور بررسی نظریۀ «زمان روایی» ژنت و با رویکرد ارزیابی این نظریه در تعامل با حکایت‎های گلستان، به بازخوانی حکایت‎هایی چند از آن پرداخته است. پیرامون مؤلفه‌‌های زمان رواییِ ژنت در گلستان، ناگزیر هستیم تا نظم گاهشمارانۀ طبیعی و منطقی را مجزا کرده و در بحث  نظم و ترتیب زمانی، این دو را به طور جدا از هم بررسی کنیم. نیز پی‎رفت‎های متفاوتی که در هر روایت پیش رو داشتیم، ما را بر آن داش...

مبحث روایت زمان یکی از مباحث اساسی در دانش روایت‌شناسی است. بزرگترین نظریه‌پرداز این مقوله ژرار ژنت، نظریه‌پرداز ساختارگرای فرانسوی است. از نظر او زمان در پیشبرد روایت نقش مهمّی ایفا می‌کند. ژنت در نظریة خود به بررسی و تحلیل زمان در روایت، حول سه محورِ نظم، تداوم و بسامد پرداخته است. هر یک از مؤلّفه‌هایی که در این سه محور تعریف می‌شود، یکی از سه حالت شتاب را در روایت به وجود می‌آورد که عبارتند از:...

ارتباط متنی با متن­های دیگر از موضوع­هایی مهم است که ساختارگرایی و پساختارگرایی به آن می­پردازد. ژنت در ترامتنیّت به بررسی تأثیرات یک متنِ اساس به عنوان پیش­متن بر متن یا متن­های دیگر(بیش­متن) می­پردازد. نظریۀ ترامتنیّت بهره­گیری متون از یکدیگر را براساس پنج نوع رابطۀ بینامتنیّت، فرامتنیّت، پیرامتنیّت، سرمتنیّت و بیش­متنیّت می­داند. در این مقاله به بررسی تأثیر داستان­های قرآنی بر افسانه­های عاشقانه­ی ل...

طبق نظریۀ بیش­متنیّت ژنت، شاهنامه یک پیش­متن است و نگاره­های شاهنامه که بر مبنای آن تولید شده و برای روایت متنیِ شاهنامه یک روایت تصویری خلق کرده­است، بیش­متن به­شمار می­آید. حال پرسش این است که بیش­متن نگاره­ها در چه مواردی مطابق با پیش­متن شاهنامه بوده و در چه مواردی دچار تراگونی و تغییر شده­است؟ برای پاسخ به این پرسش به خوانش تطبیقی و بینانشانه­ای متن و تصویر می­پردازیم. به این منظور روایت «گذ...

کوش نامه، با روایتِ جهانِ روایی کوش در ژانری حماسی، فرصت دیگری است برای هم ذات پنداری مخاطب و سفر به جهان قهرمانِ داستان برای اقامت در ژانری عرفانی. روایت کوش نامه بر اساس «جهان پردازی روایی» از دو کلان جهان تشکیل شده است که رازی شگفتْ دو جهان این روایت را تغییری اساسی می دهد. هنر این راز در روایت کوش نامه این چنین است که ۱. ادراکی جامع از پیرنگ نهایی داستان به دست می دهد؛ ۲. دو کلان جهان داستان را...

روایت­پردازی یکی از عناصر برجستۀ اشعار مهدی اخوان ثالث، شاعر نوپرداز معاصر است. این مقاله براساس نظریۀ زمان در روایت، به بررسی زمان در برجسته­ترین اشعار روایی اخوان می­پردازد. منظور اصلی نظریۀ زمان در روایت بحث زمان­بندی روایت است که بر اساس نظریۀ ژرار ژنت در سه محور نظم، سرعت روایت و بسامد شکل می­گیرد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد درنگ (گسترش روایت)، گذشته­نگری، آینده­نگری و بسامد مکرر از مهم­ت...

نظریه های بینامتنیت با نام یولیاکریستوا در قرن بیستم شکل گرفت. رویکرد این نظریه در تقابل با نقد منابع مطرح شد. قبل از کریستوا شخصیت های دیگری در پیشابینامتنیت چون میخائیل باختین با آرای گفت گومندی و چند صدایی (polyphony) با رویکردی نوین در نظریه و نقد ادبی و هنری مطالبی را طرح کرده بودند. در حوزۀ بینامتنیت هم نظریه های فردینان دوسوسور و چالز سندرس پیرس کم و بیش مورد توجه قرار گرفت ولی تمام نظری...

پژوهش حاضر بر اساس نظریۀ عوامل فرامتنی ژنت (1987) به بررسی پیشگفتار ترجمه‏های فارسی آثار مارکز پرداخته است. این تحقیق دو عامل ترجمۀ مستقیم یا غیر مستقیم و اهمیت موضوعی و محتوایی اثر را -که در پیشگفتار این ترجمه‏ها بیشتر مطرح شده- بررسی کرده است تا نشان دهد خوانندگان در انتخاب اثر دلخواه تا چه حد می‏توانند به پیش گفتار مترجمان تکیه کنند. با این هدف، ابتدا ترجمه‏های اثر صدسال تنهایی که جاصل شیوه‏...