چکیده فرقه‌گرایی و تشدید اختلافات مذهبی جزو لاینفک در تحولات خاورمیانه می‌باشد. پدیدار شدن دولت‌های ناتوان مانند لیبی، یمن، عراق، سوریه و ظهور بازیگران قدرتمند غیردولتی فراملی مانند القاعده، داعش، جبهه النصره، طالبان، جماعت اسلامی، جماعات الصحوه، جنبش انصارالله یمن، حزب‌الله لبنان و... در کنار تغییر در رفتار و کنش‌گری بازیگران بین المللی و منطقه ای، نظم سیاسی و امنیتی حاکم بر خاورمیانه را متحول...

نظم منطقه‌ای را می‌توان سازماندهی الگوهای رفتاری میان واحدها و کنشگران موجود در یک منطقه  تعریف کرد که در نتیجۀ آن هدف‌های سامانۀ منطقه‌ای محقق شود. برخلاف نظم قدیمی که در آن ویژگی‌های ژئوپلیتیک نقش اصلی را دارد؛ نظم جدید حالت چندبعدی دارد. در واقع با افزایش سطح ارتباطات میان کنشگران در سیستم بین‌الملل نوع جدیدی از نظم بر مبنای اشتراک‌های فرهنگی، سیاسی- امنیتی و اقتصادی شکل گرفته است که برخلاف ...

در چند سال اخیر شاهد تغییر و تحولاتی در خاورمیانه  بوده‌ایم که برای هیچ‌کس قابل پیش‌بینی نبود. تحولات کشورهایی چون مصر،  تونس، لیبی و... همه نتیجه به سر آمدن صبر مردم این کشورها و طغیان آن‌ها در برابر نظام‌های استبدادی است که توان حل مشکلات مردم را نداشتند. این تغییر و تحولات طی چند سال اخیر، منطقه‌ ‌را به کانون توجه دنیا تبدیل کرده است. مصر در این میان به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور عربی خاورمیانه...

برقراری امنیت ملی و حفظ کشور از تهدیدهای خارجی، از مهمترین اهداف سیاست خارجی کشورها از جمله ایران اسلامی بوده و امنیت کشور ضمن اینکه متاثر از ساختارها و فرایندهای داخلی است، در ارتباط مستقیم با عوامل محیط مجاور و محیط منطقه‌ای است و لذا شناخت محیط منطقه‌ای و تحولات آن، می‌تواند گام مهمی در تقویت و حفظ امنیت کشور محسوب شود. در این مقاله در پاسخ به این سوال اصلی که مهمترین عامل تاثیرگذار منطقه‌ای...

رقابت موجود بین قدرت‏های منطقه‏ای و فرامنطقه‏ای در تحولات جهان عرب بر سر چه منافع و ارزش‏هایی است؟ این مهم‏ترین پرسشی است که مقاله حاضر با هدف پاسخ‏گویی به آن نوشته شده است. در ارتباط با این سوال، موارد و دلایل متعددی مطرح شده، عده‏ای جدال موجود بین قدرت‏های منطقه‏ای و فرامنطقه‏ای در خاورمیانه را برای ایجاد رژیم‏های دلخواه و یا به تعبیری در ایجاد ساختارهای سیاسی و اقتصادی همراه، دلیل این تحولات...

در این نوشتار نویسنده برآن است که ضمن پرداختن به تعاریفی دقیق از مفاهیم ارتباط، مخاطب و امنیت ملی، به تشریح تأثیرات عمده ارتباطات (با در نظر گرفتن مخاطب) برروی مفهوم امنیت ملی بپردازد؛ تأثیری شگرف که در عصر پر قیل و قال ارتباطات، جهانی متفاوت از گذشته پدید آورده است.دنیایی که کنترل نظم و ایجاد امنیت در آن با توجه به این مهم از قواعدی گوناگون سود می‏جوید.همان‏طور که می‏دانیم از بارزترین مشخصه‏ها...

از سال 1945 به بعد، غرب و ‌بویژه ایالات ‌متحده آمریکا منافع جهانی خود را از طریق ایجاد و حفظ نهادهای اقتصادی بین­المللی، سازمان‌های امنیتی منطقه­‌ای و ترویج هنجارهای سیاسی لیبرال که به‌عنوان نظم بین­‌المللی لیبرال شناخته می‌شود پیگیری کرده است. بااین­‌ همه، در سال‌­های اخیر قدرت­‌یابی کشورهایی مانند چین و ناتوانی غرب و بویژه ایالات ‌متحده آمریکا<...

فعالیت گروه تروریستی-تکفیری داعش در عراق، محیط راهبردی ایران را تحت تاثیر قرار داد و به دلیل قرار گرفتن ایران و عراق در یک مجموعه امنیتی، حضور مجدد  این جریان تروریستی بر ابعاد امنیتی جمهوری اسلامی ایران تاثیرات منفی خواهد داشت. مقاله حاضر با در نظر گرفتن این موضوع و با بهره‌گیری از چارچوب نظری «مجموعه امنیت منطقه­ای» سعی در پاسخ به این سوال داریم؛ تهدیدات امنیتی ظهور مجدد داعش در کشور عراق برا...