با پایان جنگ سرد، نه تنها آسیای مرکزی یک بار دیگر برجستگی ژئوپلتیک خود را بازیافت، بلکه رقابت قدرت های بزرگ برای دستیابی به منابع این منطقه نیز مجددا از سر گرفته شد. به نحوی که طی سال های گذشته، قدرت های بزرگ نگاه ویژه ای به منابع انرژی آسیای مرکزی و نحوه انتقال آن داشته اند. این نگاه ویژه به انرژی منطقه آسیای مرکزی در چارچوب نگاه ژئوپولیتیک به مسائل جهان قابل تحلیل است. به خصوص که هر یک از قدر...

نسبت منطقه گرایی و جهانی شدن از مسائلی است که طی سال های اخیر مورد توجه متفکران قرار گرفته است. یکی از مناطقی که از پتانسیل همگرایی منطقه ای برخوردار است آسیای مرکزی است. فروپاشی ابرقدرت شرق و استقلال کشورهای آسیای مرکزی را می توان به عنوان عصری نوین در این منطقه تلقی کرد که آنها را در معرض فرایندهای جهانی شدن قرار داد. در این میان ایران با توجه به ارتباطات تاریخی و قرابت جغرافیایی و فرهنگی با ...

آسیای مرکزی علاوه بر آنکه میراث‌دار اقتصاد بزرگ جاده‌ ابریشم و پلی ارتباطی میان اروپا و آسیای شرقی و همچنین شمال و جنوب قاره آسیا به شمار می‌آید، امروزه به سبب کشف منابع غنی انرژی نیز به عنوان منطقه‌ای مهم محسوب می‌شود. در واقع منطقه‌ آسیای مرکزی در فضای پسا شوروی دارای ابعاد ژئواستراتژیک، ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک می‌باشد و همین مسئله موجب اهمیت یافتن روندهای...

هر ساله عده زیادی از مردم در سرتاسر جهان به خاطرمصرف مواد مخدر تولید شده در افغانستان، جان خود را از دست می دهند. تولیدات مواد مخدر در افغانستان، چیزی بیش از 90% هرویین جهان را تامین می کند که نتیجه آن به دست آمدن درآمدی در حدود 52% gdpکشور می باشد. این امر نشان دهنده ضعف دولت مرکزی و حکومتهای ایالتی در کنترل تولید و قاچاق مواد مخدر می باشد.بخش عمده این مواد از طریق خاک کشورهای همسایه افغانستان...

میرسیدعلی همدانی، عارف، صوفی، عالم و شاعر ایرانی قرن هشتم هجری قمری و از مبلغان عمده دین مبین اسلام در آسیای مرکزی است که در ترویج تصوف در این ناحیه نقشی برجسته داشته است. در این مقاله که با هدف تبیین نقش سیدعلی همدانی در ترویج تصوف در آسیای مرکزی به نگارش درآمده، ابتدا تاریخچۀ پیدایش تصوف به اختصار بازگو شده است. گرایش به تصوف در ماوراء النهر و شکل گیری سلسله های صوفیانه در این منطقه بررسی و م...

در طی قرون ششم تا هشتم هجری/ دوازدهم تا چهاردهم میلادی فرقه­هایی از تصوّف، در جهان اسلام و به ویژه آسیای مرکزی پدید آمدند که مهم­ترین آنها یسویه، کبرویه و نقشبندیه بودند. از میان این سه فرقه، یسویه و کبرویه در آسیای مرکزی مجال رشد یافتند و حتّی در قرون بعدی کبرویه به یکی از انجمن­های مهم تصوّف مبدل شدند. کبرویه در آسیای مرکزی، حضوری چشمگیر و مقتدرانه در تمام عرصه­های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داشتن...

نسبت منطقه‌گرایی و جهانی شدن از مسائلی است که طی سال‌های اخیر مورد توجه متفکران قرار گرفته است. یکی از مناطقی که از پتانسیل همگرایی منطقه‌ای برخوردار است آسیای مرکزی است. فروپاشی ابرقدرت شرق و استقلال کشورهای آسیای مرکزی را می‌توان به عنوان عصری نوین در این منطقه تلقی کرد که آنها را در معرض فرایندهای جهانی شدن قرار داد. در این میان ایران با توجه به ارتباطات تاریخی و قرابت جغرافیایی و فرهنگی با ...

در یک دهۀ گذشته آسیای مرکزی بیشتر مورد توجه قدرت‌های بزرگ جهانی و منطقه‌ای بوده است. منافع و اقدامات این بازیگران بین‌المللی به شکل‌گیری فضای رقابتی در منطقه منجر شده است که از آن با عنوان بازی بزرگ جدید یاد می‌شود. این فضای رقابتی ناشی از عملکرد پویایی‌های درونی و بیرونی منطقۀ آسیای مرکزی است. قزاقستان از کشورهایی است که توانسته از راه به‌کارگیری نگرشی متعادل منافع زیادی را از این فضای رقابتی ...

برنامه «همکاری اقتصادی منطقه‏ای آسیای مرکزی» موسوم به کارک یک گردهم‏آیی منطقه‏ای با حضور 11 کشور از آسیای مرکزی، جنوب آسیا، قفقاز جنوبی و چین است که در سال 2001 از سوی بانک توسعه آسیایی تأسیس شد و دستاوردهای قابل ملاحظه‏ای را در همکاری اقتصادی منطقه‏ای به‏ویژه در چهار حیطه دارای اولویت «حمل‏ ونقل، انرژی، تسهیل تجارت و خط‏مشی تجاری» به ثبت رسانده است. کارک از طریق برنامه کار انرژی در صدد است...

سیاست اتحادیه اروپا در قبال آسیای مرکزی از اوایل هزاره سوم به بخش مهمی از سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا تبدیل شده است. آسیای مرکزی به طور سنتی حلقه وصل میان آسیا و اروپا بوده است و به عنوان مسیری راهبردی میان این دو قاره عمل می­کند. جامع‌ترین سند اتحادیه اروپا در ارتباط با آسیای مرکزی در ژوئن 2007 با عنوان راهبرد آسیای مرکزی اتحادیه اروپا برای شراکت جدید به تصویب رسید که موجب افزایش رو...