نقش بانک مرکزی در پرداخت‌های بانکی را باید در سه حوزه کاملاً متفاوت مورد بررسی قرار داد. در یک سو، بانک مرکزی به‌عنوان یکی از طرفین پرداخت در پرداخت‌های کلان یا پرداخت‌های دولتی عمل می‌کند و در سوی دیگر، امر راهبری و نظارت بر نظام‌های پرداخت را برعهده دارد. در جنبه سوم، بانک مرکزی در پرداخت‌های کلان و بین‌المللی نقش برجسته‌ای دارد که به‌دلیل ارتباط آنها با منافع عمومی، قابل واگذاری به بانک‌ه...

پول الکترونیک نوعی ابزار پرداخت الکترونیکی است که تقریباً می توان گفت تمامی کارکردهای پول فیزیکی را داراست و حتی معایب پول فیزیکی نیز در آن وجود ندارد. پول الکترونیک شباهت های فراوانی با پول فیزیکی دارد، اما در خصوص ماهیت آن هنوز چالش های فراوانی وجود دارد. در تبادلات روزمره مالی بین اشخاص، اغلب اسناد تجاری و پول های فیزیکی همچون اسکناس و سکه و یا پول الکترونیک مورد استفاده قرار می گیرد. در پردا...

یکی از مهمترین منابع تامین مالی برای سرمایه گذاری از سوی بخش خصوصی ، اعتبارات پرداخت شده به این بخش از مسیر سیستم بانکی می باشد . طبق ادبیات اقتصادی کمیت و کیفیت بودجه دولت می تواند اثرات دوگانه ای بر عملکرد بانکها از لحاظ اعتباردهی به بخش خصوصی در پی داشته باشد. هدف این مطالعه ارزیابی ماهیت و شدت اثرات ساختار بودجه ای دولت از دو مسیر سهم هزینه های دولتی در اقتصاد و سهم تامین مالی هزینه های دول...

کارت بدهی به عنوان یکی از ابزارهای شایع انتقال الکترونیکی وجه، پس از انعقاد قرارداد صدور کارت، میان بانک نگه‌دارنده حساب و صاحب حساب، صادرشده و در اختیار صاحب حساب قرار می‌گیرد. قوانین و دستورالعمل‌های بانکی و نیز مفاد قرارداد صدور کارت بدهی، منشأ ایجاد تعهداتی برای دارنده کارت و بانک صادرکننده آن است. این نوشتار می‌کوشد در پرتو حقوق ایران و با نگاهی تطبیقی به حقوق ایالات‌متحده آمریکا، تعهدات ب...

    حضور توأمان اصل استقلال و ماهیت ضمانتی ضمانت‌نامۀ بانکی، پدیدآور پرسش‌های متعدد در مورد قواعد حقوقی حاکم بر ضمانت‌نامه‌های بانکی است. یکی از مسائل مطروحه در این خصوص، ناظر بر رجوع پس از پرداخت است. رجوع ضمانت‌خواه به دو شخص قابل تصور است: ذی‌نفع و ضامن. چنانچه ذی‌نفع، مطابق آنچه در قرارداد پایه گذشته است، محق به وصول وجه سند نبوده است، باید وجه دریافتی را مسترد کند. همچنین ضمانت‌خواه می‌توا...

ماهیت حقوقی پرداخت‌های مبتنی بر کارت‌های بانکی همواره از مسائل چالش‌برانگیز در حقوق بانکی به‌شمار می‌آید. نگارندگان این جستار می‌کوشند با توجه به فراوانی استفاده از کارت بدهی در ایران و با رویکردی تطبیقی با حقوق ایالات متحدۀ امریکا، اشتباه انسانی و خطای فنی در پرداخت‌های مبتنی بر کارت بدهی را تحلیل نموده، با بیان وجه تمایز آن دو با مفهوم انتقال غیرمجاز وجه، مسئولیت حقوقی بانک و دارندگان کارت را...

مرتضی شهبازی نیا استادیار وزارت علوم تحقیقات و فناوری  بی اغراق مهمترین بخش هر ضمانتنامه بانکی را ترتیب مقرر برای پرداخت وجه آن تشکیل می دهد. در واقع شیوه پرداخت ضمانتنامه جایگاه هر یک از طرفین آن (ضمانت خواه، ذی نفع و بانک) و حدود مسئولیت آنها و نیز وضعیت مستقل یا تبعی بودن تعهد مندرج در خود ضمانتنامه را مشخص می سازد. برای مثال، وجه ضمانتنامه ممکن است به صرف درخواست ذی نفع، قابل پرداخت می با...

در پژوهش حاضر حوزه های شش گانۀ بانکداری اسلامی، قوانین کلی کشور، مقرارت نظارتی و مدیریت ریسک، مدیریت دارایی بدهی، ساختار بازار بانکی و اقتصاد کلان بررسی و با آسیب شناسی شیوه فعلی پرداخت سود، الگویی جدید برای رفع این نقص ها طراحی شد. در این الگو، با در نظر گرفتن پیشینه سود آوری و کارایی هر بانک، نرخی به صورت درصدی از میانگین وزنی سود قطعی دوره های مالی گذشته تعیین و ملاک سود علی الحساب یا تبلیغا...

در میان ابزارهای مختلف تجارت الکترونیکی، به اعتبار اسنادی به جهت رواج استفاده از آن بیشتر توجه شده است، اما با ظهور ابزار تعهد پرداخت بانکی در سال 2013، پرسش درخصوص تفاوت‌ها و تردید دربارۀ کاربرد و قلمرو هریک، اذهان حقوق‌دانان را به خود مشغول کرد. نویسندگان این مقاله برای رفع نسبی خلأ تحقیقاتی پیرامون مقایسۀ دو موضوع یادشده، درصدد بیان تفاوت‌ها و تبیین قلمرو و کاربرد هریک از این ابزارها برآمده‌...

چکیده در نظام بانکداری با ذخایر جزئی، بانک ها گاهی در پرداخت ذخایر قانونی بانک مرکزی دچار کسری می شوند. برخی از بانکها ذخایر احتیاطی نگه داری می کنند که در انتهای دوره پرداخت ذخایر، مازاد دارند. در این شرایط این عرضه و تقاضا زمینه ساز بازاری برای ذخایر بانک مرکزی می شود. از بانکهای مرکزی مدرن به دلیل اهمیت نرخ بهره ی این بازار، این نرخ را به عنوان نرخ بهره هدف عملیاتی خود انتخاب می کنند. نکته ا...