خاطرات ذهنی گذشته که اصالت شهر در گرو آن بود، در پرتو جدید رسانه در پس غباری قرار گرفته و هنرهای اصیل که ایجاد کننده ارتباطات اجتماعی رو در رو می شد رخت بر جامعه کشیده است. این جاست که می توان شهر قدیم را شهر خاطره ها و شهر جدید را شهر خالی از خاطره ها دانست. نمایش ایرانی ، باگذر از اعماق شهرها ، راز شگرف هستی مکان ها ، شخصیت ها و ویژگی های اجتماعی و فرهنگی آنها را به ما شناسانده است. هنری کام...

هنر نقالی به‌­عنوان یکی از کهن­‌ترین نوع (ژانر) روایی‌ـ نمایشی، در ارتباط دوجانبه­‌ی زبانی و حرکتی نقال با عامه­‌ی مردم، به منظور خلق داستانی تأثیرگذار از یک سو و نقش قابل­ توجه نقال در دخل و تصرف و برافزوده­‌های داستانی در متن طومار موردنظر از سوی دیگر، شگردهای خاصی را در قالب روایتگری و داستان­گویی نمایشی در بطن آنها آشکار ساخته‌­است. در این میان، هفت لشکر از جمله نمونه­‌های «طومار جامع نقالا...

ادبیات نمایشی، برخلاف جایگاه و پیشینه‌ای که در ادبیات غرب دارد، چنان‌که بایسته و شایسته باشد، در ایران مورد اقبال و توجه نویسندگان و مخاطبان ادبیات قرار نگرفته است؛ به همین سبب، مراحل رشد، تکامل و شکوفایی خود را به‌کندی طی می‌کند. این ژانر نوپای ادبی، به‌ویژه در سال‌های معاصر از قلم نویسندگان به‌نام و صاحب‌سبکی هم‌چون غلامحسین ساعدی، بهرام بیضایی و اکبر رادی، بهره برده است. در این میان اکبر راد...

هدف از نوشتن این مقاله نقد محتوایی و شکلی کتاب نشانه‌شناسی تئاتر و درام است. کتاب نشانه‌شناسی تئاتر و درام ازجمله کتاب‌های مهم و مبنایی تحلیل تئاتر و درام به‌شمار می‌رود. این کتاب با طرح مباحث نظری در چهارچوب نگرش نشانه‌شناختی ساخت‌گرا به‌دنبال بررسی منطق تئاتر رایج و متعارف است و به‌همین‌منظور نویسنده درصدد بوده است با طرح مفاهیمی که به‌نوعی می‌توان آن‌ها را مفاهیم اصلی و زیر...

مفهوم دایجسیس (نقل) نخستین بار توسط افلاطون در مقابل میمسیس (تقلید) مطرح شد. سپس ارسطو اصطلاح میمسیس را به حوزۀ درام وارد کرد و به توصیف آن در مقابل هنرهای اپیک (روایی) پرداخت. در دوران معاصر، مبحث دایجسیس و میمسیس در حوزۀ روایت‌شناسی بار دیگر موردتوجه قرار گرفت و به واژگانی کلیدی برای تمایز میان روایت کلامی و درام بدل شد. در نمایش سنتی ایران اما، دایجسیس و میمسیس کاملاً درهم‌تنیده شده است. در ا...

این مقاله می¬کوشد نقش «موقعیت» را در شکل¬گیری ژانرها بررسی کند. برای این منظور مفهوم ژانر در حوزه¬ی رتوریک که از فن خطابۀ غرب باستان تا حوزه-های ارتباط شناسی را در قرن بیستم در برمی¬گیرد به بحث گذاشته شده است. برخلاف رویکردهای ادبی که عمدتاً ویژگی¬های درون-متنی (فرم و محتوا) پدیدآورندۀ ژانرهای متفاوت است، در این رویکرد عوامل برون-متنی همچون موقعیت و مخاطب زیربنای تعریف ژانر است، و هر گونه تغییر ...

در این تحقیق سعی شده است تا وجود «کهن الگوی سفر قهرمان» به عنوان کهن الگویی زنده و پویا در دورههای نمایشنامهنویسی کلاسیک، مدرن و پست مدرن بررسی شود و از طرفی تغییرات این کهن الگو در دورههای مختلف و تحت شرایط متفاوت مورد مطالعه قرار گرفته است. چگونگی تاثیرپذیری این کهن الگو به نسبت اندیشههای رایج در هردوره ی زمانی نشان داده شده است. در هر فصل سعی بر این بوده است تا در ابتدا خصوصیات هر دوره و درا...

چکیده پرداختن به مناسبات عاشقان هی زن و مرد به شکلی خنده آفرین سبب شده است که بخش قابل ملاحظه ای از آثار کمدی سینمای ایران در ژانر کمدی رمانتیک قرار گیرند. این پژوهش در چارچوب نظریه ی ژانر با هدف بررسی این موضوع که کنش متقابل زن و مرد در این ژانر حامی و تقوی تکنند هی کدام ارزش ها و باورهای مخاطبان خویش است، 62 کمدی رمانتیک ایرانی را که از سال 1369 تا سال 1390 در سالن های سینما نمایش عمومی ...

چکیده پرداختن به مناسبات عاشقان هی زن و مرد به شکلی خنده آفرین سبب شده است که بخش قابل ملاحظه ای از آثار کمدی سینمای ایران در ژانر کمدی رمانتیک قرار گیرند. این پژوهش در چارچوب نظریه ی ژانر با هدف بررسی این موضوع که کنش متقابل زن و مرد در این ژانر حامی و تقوی تکنند هی کدام ارزش ها و باورهای مخاطبان خویش است، 62 کمدی رمانتیک ایرانی را که از سال 1369 تا سال 1390 در سالن های سینما نمایش عمومی داشت ...

این مقاله قصد دارد به خاستگاه های نمایشی درام روستایی در ایران بپردازد و با مقایسة این مفهوم با درام شبانی، به دریافت تازه ای از گونه های ادبیات نمایشی جهان برسد. اکبر رادی، یکی از برجسته ترین نمایشنامه نویسان معاصر، بسیار تحت تأثیر آنتوان چخوف و سبک پرداخت های نمایشی او بوده است. دو نمایشنامة او با عناوین مرگ در پاییز (1344) و در مه بخوان (1355) کاملاً تحت تأثیر الگوهای درام روستایی چخوف، به وی...