حفصیان از جمله سلسله‏های بربر شمال آفریقا بودند که از 625ه تا 983ه ، در افریقیه (طرابلس الغرب، تونس، الجزایر شرقی) حکومت کردند. طب دوره حفصی، که از ترکیب مکتب سنتی قیروان و طب آندلسی و ایرانی پدید آمد، شاه‏راه انتقال دانش طبی مسلمانان به اروپا و مرحله‏ای نهایی از پیشرفت تاریخ طب اسلامی بوده است. در این مقاله به دست آوردهای این دوره، در زمینه‏های صیدله، تشریح، وصف و تشخیص بیماری‏ها، علم تغذیه، ح...

حفصیان از جمله سلسله‏های بربر شمال آفریقا بودند که از 625ه تا 983ه ، در افریقیه (طرابلس الغرب، تونس، الجزایر شرقی) حکومت کردند. طب دوره حفصی، که از ترکیب مکتب سنتی قیروان و طب آندلسی و ایرانی پدید آمد، شاه‏راه انتقال دانش طبی مسلمانان به اروپا و مرحله‏ای نهایی از پیشرفت تاریخ طب اسلامی بوده است. در این مقاله به دست آوردهای این دوره، در زمینه‏های صیدله، تشریح، وصف و تشخیص بیماری‏ها، علم تغذیه، ح...

منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در سال های 2010 و 2011 شاهد خیزش های مردمی بود که به ((بهار عربی)) معروف شد. در اثر این قیام ها، تاکنون چهار حکومت عربی سرنگون شده و دو حکومت دیگر با مشکلات جدی دست به گریبانند. محرک خیزش مردم عرب علیه رژیم های حاکم بر آنها تنها به مطالبات دموکراسی خواهانه محدود نیست بلکه از منظر اقتصادی نیز قابل تامل است. اقتصاد همواره به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تحولات سیاسی و...

در دو دهه گذشته آزادسازی اقتصادی به­عنوان بهترین شیوه برای توسعه، از سوی بسیاری از دولت­های غرب آسیا و شمال آفریقا به­کار گرفته شده است. شیوه­ای که هرچند بیشتر بدون توجه به شرایط ویژه فرهنگی و اجتماعی این کشورها عملیاتی شد، اما به دگرگونی­های  قابل­توجه از جمله گسترش شهرنشینی، سواد و دسترسی روزافزون به رسانه­های جمعی انجامید. تونس در دوره 23 ساله حکومت بن­علی، با ترکیبی از سرکوب سیاسی و سیاست م...

چکیده تحولات موسوم به بیداری اسلامی در هزارۀ جدید از پردامنه‌ترین و ژرف‌ترین تحولات در ساختار سیاسی کشورهای منطقه به‌شمار می‌رود. این تحولات با اعتراض‌های مردمی علیه حکومت‌های خودکامه، به‌منظور دست‌یابی به دموکراسی و نفی سلطه و حاکمیت قانون و استبدادستیزی، از تونس آغاز گردید و سپس به کشورهای دیگر، ازجمله مصر و لیبی و یمن و بحرین، و سوریه رسید. این وضیعت در کشورهای تونس و مصر به سرنگونی حکومتِ بِن...

تا قبل از ورود استعمار در سال ۱۸۸۱، کشور تونس اساساً بر کشاورزی استوار بود. علی رغم یکجانشین شدن زودهنگام جمعیت کوچ نشین، مراکز شهری نسبتاً مهم، به استثنای پایتخت یعنی شهر تونس، نادر بودند. شهر تونس که با الگوی شهرهای عربی سرزمین های مغربی ساخته شده بود، همزمان مرکز مذهبی، سیاسی و اقتصادی (خصوصاً تجاری) کشور به شمار می آمد و تحت فرمان «بی»1بود. شهر از طریق دروازه ها به جهات اصلی گشوده می شد و ارتب...

بیداری اسلامی فرایندی زمان مند به شمار می آید که وقوع انقلاب اسلامی نقطه عطف آن است، چرا که با اشاعه گفتمان اسلام سیاسی، هویت خواهی اسلامی را وارد مرحله نوینی کرده است. موضوع رساله حاضر را نسبت یابی انقلاب اسلامی با تحولات موسوم به بیداری اسلامی بر اساس رهیافت هویت گرا و نظریه های انقلاب، هم چنین نظریه پخش تشکیل می دهد. جوامع مسلمان به دلیل حاکمیت ساختارهای ضعیف و فاسد اقتصادی و سیاسی و هم چنین...

تاریخ نیم قرن اخیر تونس شاهد تجربه ای ویژه در جهان عرب، در زمینه حضور مسئله جنسیت در مناسبات و روندهای سیاسی، بوده است. از زمان استقلال این کشور در سال 1956، سیاست برابری جنسیتی یکی از پایه های مشروعیت نظام جدید را شکل داد و طی سال های بعد به تدریج به نماد تقابل دولت شبه سکولار و اپوزیسیون اسلام گرا تبدیل شد. از دل این تحولات، جنبش فمنیستی تونس پدید آمد و در قامت یکی از جریانات مهم عرصه سیاسی ت...

شمال آفریقا در آخرین روزهای سال 2010 وقایعی را پشت سر نهاد که هر یک نیز برای خود توضیح و تفسیری طولانی در بردارد دو کشور آغازگر این تحولات تونس و مصر اکنون نیز با بحران هایی متفاوت روبرو می باشند در مصر دولت اخوان المسلمین سقوط کرده و عملاً این گروه توسط نظامیان در آستانه حذف از سپهر عمومی قرارگرفته است؛ در تونس النهضه در حال چانه زنی سیاسی با دیگر گروه های سیاسی این کشور است و باتجربه ای که از ...