میدانداری مخالفت با عامه به‌عنوان یکی از مرجحات تعارض نصوص، در بسیاری از احکام اختلافی محسوس است؛ گروهی از فقها با روی آوردن به مرجحیت مخالفت با عامه و حمل اخبار موافق عامه بر تقیه، راهی برای حل اختلاف نصوص جسته‌اند. نجاست و طهارت خمر از جملۀ این موارد اختلافی است که با توجه به وجود روایات دال بر طهارت خمر، به‌واسطۀ حمل بر تقیه و کنار راندن آنها از صحنۀ استدلال، فتوای مشهور فقها دال بر نجاست خم...

آیاتی که در قرآن کریم دربارة مقام و منزلت حضرت مریم (س) نازل شده است، در ادبیات عرفانی بازتاب گسترده ای یافته است. از دیدگاه عرفا، شفقّت بر خلق از جمله ویژگی های برجستة اولیا است و آرزوی مرگ کردن حضرت مریم (س) نه به دلیل ترس از ملامت خلق، بلکه به سبب شفقّت او بر آدمیان بود تا به سبب نسبت دادن اتّهامات ناروا به آن حضرت، گرفتار عقوبت نشوند. حضرت مریم (س) به سبب مخالفت با هوای نفس و صبر در برابر سختی...

در راستای انطباق برخی قوانین با فقه امامیه، مادۀ ۱۳۱۳ قانون مدنی در سال ۱۳۶۱ و ۱۳۷۰ اصلاح و شرط طهارت مولد به شرایط شاهد اضافه شده است. در خصوص این ویژگی در شاهد دیدگاه‌های متعدد و متفاوتی در حقوق اسلامی ارائه شده است. برای نمونه برخی حلال‌زادگی را از جمله صفات لازم برای شاهد دانسته و در مقابل برخی نویسندگان اسلامی حلال‌زادگی را از شرایط شاهد ندانسته‌اند. با توجه به اینکه در مورد دلایل و مستندا...

قرآن جوامع‌الکلم است و مخاطب آن انسان‌ها هستند؛ انسان‌هایی که گستره وجودی یکسانی ندارند. در برخورداری از معارف قرآن و بطون آن، شرح صدر، طهارت ظاهری و باطنی فرد نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کند. سید جلال‌الدین آشتیانی کوشیده است رابطه مستقیمی بین مراتب وجودی انسانی و بطون قرآنی برقرار کند و نقش طهارت را در ایجاد این سنخیت نشان دهد. در این نوشتار می‌کوشیم با بررسی آثار مختلف او، این رابطه ب...

موضوع تحقیق حاضر طهارت و نجاست اهل کتاب می باشد که هدف اصلی آن همه روشن شدن حکم شرعی آنها از جهت نجس یا پاک بودن است. این رساله مشتمل بر چهار فصل است، فصل اول دارای دو گفتار است در گفتار اول واژه حکم نجاست یعنی معنای کلمه نجس در لغت و اقسام و تعاریف آن به طور کلی بررسی شد. و در گفتار دوم واژه موضوعات حکم یعنی معنای کفر در لغت و اصطلاحی و اقسام و اسباب آن از قبیل انکار ضروری و انحراف اعتقادی یعن...

علم و معرفت، حقیقت آن، راه های دستیابی و شرایط و موانع آن یکی از مهمترین موضوعاتی است که در دین اسلام مطرح شده است. آیات و روایات اسلامی جایگاهی بس رفیع برای شناخت قائل هستند، ماهیت علم را ماهیتی نورانی می دانند و اگر چه راه های مختلفی برای دستیابی به شناخت بر اساس ابزار درکی که خداوند در وجود انسان نهاده ـ حس و عقل و قلب ـ معرفی می کنند، ولی اولا راه های کسب معرفت را منحصر به حس و تجربه و عقل...

در فصل اول پایان نامه کلیات ذکر شده است. در فصل دوم آثار موت در عبادات از جمله نماز، روزه و حج مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل پژوهش در مورد عباداتی که از میت فوت شده این است که امامیه دارای سه قول می باشند و تفاوت قول ایشان به قضا کردن عمدی یا غیر عمدی عبادت در زمان حیات شخص، قضای عبادت متصل به موت یا غیر آن برمی گردد. اهل سنت نیز دارای اقوال مختلفی هستند که اختلاف ایشان به وصیت کردن یا نکردن ...

قرآن کریم، منبع اساسی حکم و شریعت، مرجع مسلمانان در تمام زمان¬ها بوده است. تفسیر فقهی، یکی از قدیمی¬ترین و سودمندترین روشهای موضوعی قرآن است که مفسر در آن احکام فقهی را از میان آیات الاحکام استخراج می کند. تفاسیر فقهی را تنها درکتب تفسیری یا کتب آیات الاحکام نباید جست بلکه ممکن است در میان کتب فقهی یا روایی مطرح شده باشد که باید آن¬ها را نیز مورد توجه قرار داد. یکی از این منابع ، کتاب صد و ده ج...

دانشمندان علوم قرآنی و مفسّران تعاریف گوناگونی از تفسیر ارائه کرده اند. برخی به تبیین و شرح الفاظ و ترکیبات تأکید کرده اند و برخی دیگر از کشف مراد الله سخن گفته اند. غیر از کاستی هایی که در این تعاریف هست، لازم است در موضوع ابزارهایی که ما را به این اهداف می رساند، بحث شود. در این تحقیق نشان داده شده است که دانستن ادبیّات عرب و شعر و لغت شرط کافی برای تفسیر نیست و کسانی که با استمداد از این روش ب...