بررسی رابطۀ هویت ملی و قومی از برجسته‏ترین موضوع‏های مورد توجه جامعه‏شناسان و محققان خارجی و ایرانی بوده است. این رابطه را می‏توان در پرتو تأثیر دو دسته عوامل گریز از مرکز و یا گراینده به مرکز بررسی کرد. در دهه‏های اخیر، متأثر از جهانی شدن و تضعیف هژمونی تئوری‏های "دنیوی شدن"، دین و دینداری از مهمترین عوامل مرکز گریز و یا مرکزگرا در سرتاسر جهان بوده‏اند. مقاله حاضر، با فرض گرفتن نقش م...

چکیده این پژوهش با هدف شناسایی رویکرد نشریات دانشجویی به هویت‌های قومی و ملی، به تحلیل محتوای تصاویر و مطالب نشریات کُرد زبان دانشگاه کردستان می‌پردازد. نمونه آماری این پژوهش، شامل 145 نشریه می­باشد که در فواصل زمانی 1377-1389 انتشار یافته­اند. روش بکار رفته در این پژوهش «تحلیل محتوا» است. برای بررسی نحوه بازنمایی مقوله­های هویت ملی و قومی در محتوای نشریات از نرم افزار spss استفاده شد. در این پ...

رابطه فرهنگ های محلی و فرهنگ عمومی یا رسمی یک کشور ازجمله مسائل بسیار مهم و قابل توجه در هر جامعه ای است. تعامل خرده فرهنگ های یک جامعه و ارتباط آن با فرهنگ رسمی کشور تأثیرات شگرفتی بر فرآیند جامعه پذیری فرد دارد و عدم انسجام میان این فرهنگ ها، تعارضات و تضادهای درونی فراوانی را در کنشگران ایجاد می کند. این پژوهش که در میان اعراب استان خوزستان انجام گرفته است، به دنبال طرح این مسئله است که احسا...

وجود اقوام متنوع در ایران از یک‌ سو و تلاش برای ایجاد هویت ملی منسجم از دوره پهلوی اول تاکنون از سوی دیگر، این سؤال را به ذهن متبادر می‌کند که هویت قومی و ملی در ایران چه ارتباطی با هم دارند. هرچند در مطالعات پراکنده‌ای به‌‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به این موضوع پرداخته‌ شده، درمجموع، نتیجه و برآیند کلی این مطالعات مشخص نشده است. ازاین‌رو در این مقاله به فراتحلیل پنجاه مقاله علمی و پژوهشی مرتبط ب...

در دهه های اخیر موضوع هویت جامعه ای(ملی) به یکی از موضوعات بسیار مهم بویژه در کشورهای دارای تنوع قومی و فرهنگی تبدیل شده است. این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی گرایش به هویت جامعه ای (ملی) در بین شهرهای تک قومی و چند قومی، بین آذری زبانان و کرد زبانان ایران صورت گرفته است. با استفاده از نظریات اسلانر، تاجفل و پارسونز در مورد هویت اجتماعی، فرضیه های اصلی ارائه شدند، این پژوهش در ابتدا دو گروه شهرون...

چکیده : تداوم همزیستی اقوام در درون هر کشوری که دارای اقوام و اقلیتهای متعدد است نیازمند همبستگی ملی است. یکی از مواردی که این همبستگی را تهدید می کند قومیت گرایی است. قومیت گرایی احساس تعلق به یک قوم یا گروه قومی خاص و برتر دیدن خویش و احساس تضییع حقوق است که منجر به تلاش برای تمایز طلبی و حرکتهای گریز از مرکز می شود و همبستگی ملی در یک کشور را مورد تهدید قرار می دهد. در کشور ما ایران که دار...

با توجه به انگیزش خواسته های قومی در گسترده جهانی و دامن زدن به ناسیونالیسم قومی به نظر می رسد که در دهه آینده کلیه کشورهای چند قومی به نحوی با این مسئله مواجه خواهند شد. از آنجا که قومیت یکی از شاخص های عمده در شناخت ظرفیت طبیعی کشورها برای نیل به ثبات و دوری از خشونت به حساب می آید تأمین امنیت کشورها،وحدت ، انسجام ملی بدون توجه به این بعد رقم نخواهد خورد. از همین رو تحقیق حاضر به بررسی گروه ه...

یافته های این تحقیق بیانگر این موضوع است که در میان والدین و فرزندان هر سه نوع هویت جمعی وجود دارد اما آنچه که در میان والدین و فرزندان تفاوت معناداری دارد اینست که در میان والدین هویت جمعی غالب، خاص گرایانه، می باشد و برای فرزندان هویت جمعی غالب عام گرایانه تر (فراملی) می باشد و آنچه که بین هر دو گروه شباهت دارد ضعف هویت ملی است. این مطلب در وهله اول بیانگر ضعف هویت ملی (فرزندان – والدین) می ...

احتمال تضعیف و بحران هویت ملی در بین مردم ایران و تقویت هویت‌های قومی و جهانی و در نتیجه امکان بروز چالش های اجتماعی و سیاسی در آینده نزدیک از دغدغه های ذهنی نخبگان علمی – اجرایی کشور است. مقاله حاضر با مطالعه موردی شهروندان تهرانی به مقایسه میزان هویت چهار گانه قومی، ملی، امتی و جهانی پرداخته است که نتیجه حاکی از آن است که اولاً هویت ملی با 2/94 % در راس قرار دارد و ثانیاً با دو هویت دیگر قومی و...