پس از فروپاشی عباسیان در بغداد، دستگاه خلافت در سال 659 هجری قمری به مصر انتقال یافت و تا حمله سلطان سلیم در سال 923 هجری قمری پایدار ماند. اقبال جامعه مصر به خلافت عباسی برآمده از زیر ساخت­های تاریخی و اجتماعی خاصی بود که محتاج تحلیل و بررسی است. پرسشی که این مقاله حول محور آن سامان یافته، این است که جامعه مصر با کدام زمینه ها و بسترهای تاریخی به تاسیس و تجدید خلافت عباسی در این سرزمین راغب شد...

ایران ایلخانی (۶۵۴ تا۷۵۰ ه‍.­ق./ ۱۲۵۶ تا ۱۳۳۵م.)، پس از یک دوره کوتاه رکود، به دلیل حمایت­ مغولان از تولید و تجارت منسوجات گرانبها، با رشد چشمگیری در زمینه طراحی و  تولید منسوجات روبرو می­شود. در حکومت ممالیک مصر(۶48 تا 923 ه‍.­ق./ ۱۲۵0 تا 1517م.) نیز، به دلیل مقاصد سیاسی، تجاری و اقتصادی و اهمیت قاهره به عنوان مرکز جهان اسلام، توجه به تولید منسوجات فزونی یافت و در این دوران، پارچه و لباس نقش ا...

حکومت آلتین اردو از مهمترین هم پیمانان دولت ممالیک بود؛ هر دو با مغولان در ایران خصومت بسیار داشتند واین وجه مشترک در تحکیم روابط سیاسی و تجاری آنان تأثیر قابل ملاحظه ای داشت.پس از مرگ مُنگوقا آن، به دلیل اختلافات خان های مغول بر سر جانشینی جنگ داخلی ایجاد و سلسله نزاع هایی میان آنان و به گونه ای ویژه میان دو حکومت رقیب و هم مرز آلتین اردو به فرماندهی برکه خان و مغولان به رهبری هلاکو آغاز گردید....

سابقۀ فن جلدسازی در ایران طولانی بوده و به گذشته دور برمی‌گردد که با طی مراحل تجربی به مرتبۀ کمال و سرحد اعجاز رسیده است. در دوران اسلامی، حفظ و نگهداری آیات مقدس قرآن، جلدسازان و صحافان را به ساختن بهترین جلد‌ها واداشت که در زمان تیموریان به اوج کمال و شکوفایی رسید. تجلیدات تزیینی باقی‌مانده از این دوارن در ایران می‌تواند گواه صادقی بر مرتبۀ کمال این فن باشد. ایران در این دوره مهد هنر صحافی اس...

تاریخنگاری در مصر طی قرون هشتم و نهم هجری به سبب حضور سلسله ممالیک که یک آرامش نسبی را در آنجا رقم زده بودند به اوج خود رسید، تا آنجا که آن دوره را عصر نهضت دوم طلایی نامیده اند. این شکوفایی علمی و فرهنگی بواسطه مهاجرت علما و دانشمندان سایر سرزمین هایی که مورد تهاجم مغول قرار گرفته بودند نیز بود. به همین دلیل بررسی تاریخنگاری این برهه از زمان همواره برای محققین حائز اهمیت بوده است. در این میان ...

حکومت آلتین اردو از مهمترین هم‌پیمانان دولت ممالیک بود؛ هر دو با مغولان در ایران خصومت بسیار داشتند واین وجه مشترک در تحکیم روابط سیاسی و تجاری آنان تأثیر قابل ملاحظه‌ای داشت.پس از مرگ مُنگوقا آن، به دلیل اختلافات خان‌های مغول بر سر جانشینی جنگ داخلی ایجاد و سلسله نزاع‌هایی میان آنان و به گونه‌ای ویژه میان دو حکومت رقیب و هم مرز آلتین اردو به فرماندهی برکه‌خان و مغولان به رهبری هلاکو آغاز گردید....

غازان خان در سال 694ﻫ/1295م به مقام ایلخانی دست یافت. با آغاز سلطنت او جنگ های چهارساله داخلی ایلخانان که پس از مرگ ارغون خان شروع شده بود پایان یافت وحکومت ایلخانی رسماً دین اسلام را پذیرفت. تأثیر اسلام پذیری غازان در سیاست خارجی کمتراز سیاست داخلی نبود. زیرا اسلام گروی او بر خلاف آنچه انتظار می رفت به هیچ وجه از دشمنی ایلخانان با ممالیک مصر و شام نکاست و نبرد بین غازان و ممالیک به همان الگوی ا...

حج به عنوان یک فریضه مهم اسلامی و نیز از عوامل توجیه کننده قدرت و مشروعیت بخش همواره مورد توجه مسلمانان و سلاطین اسلامی بوده است. بر این اساس طی دوران اسلامی ایران، اهتمام در تدارک و اعزام کاروانهای حج، تعیین امیرالحاج و تأمین امنیت مسیر حرکت کاروانهای حج از وظایف حکام مسلمان تلقی میگردید. تهاجم مغولان به قلمرو اسلامی، از بین رفتن حکومت خوارزمشاهی و خلافت عباسی و در نهایت برپایی دولت ایلخانی در...

پس از واقعه سقیفه دو طیف فکری شیعه و اهل سنت در مناطق مختلف سرزمین اسلامی همواره برای اثبات حقانیت خود در مقابل یکدیگر صف آرائی فکری داشتند؛ در این میان فتح اسلامی سرزمین استراتژیک شام در زمان دو خلیفه اول و توسط فرماندهانی که یا اموی بودند یا گرایشات اموی داشتند؛ و پس از آن خلافت چندین دهه امویان زمینه ایی را فراهم آورد تا تعصبات مذهبی ضد شیعه در این سرزمین نمود بیشتری داشته باشد؛ اما با این و...

بررسی زمین های وقفی مصر در عصر ممالیک موضوعی است که پژوهش حاضر بدان پرداخته است؛ در دوره ممالیک سپهسالاران نظامی به دلیل سلطه مطلق بر نواحی اقطاعی و نیز درآمدهای فراوان آن نوعی استبداد نظامی پدید آوردند و همواره قدرت سلاطین را محدود می کردند. پیامد منفی این اقدام آن بود که امرای قدرتمند به درآمد اراضی و سهم خویش بسنده نکردند بلکه به اراضی موقوفه نیز دست اندازی نمودند و برای افزایش ثروت و قدرت خ...