فئودالیسم یا نظام ارباب- رعیتی، نظامی اجتماعی- اقتصادی بود که از قرن نهم تا نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی، روسیه و شرق اروپا را دربرگرفت. در این نظام، قدرت سیاسی در میان زمین‌داران بزرگ تقسیم می‌شد و هر ارباب، دارای جماعتی رعیت بود. همین موضوع دستمایة کار نویسندگانی از جمله تورگنیف شد که خود از طبقة اشراف بود، اما رعیت را مایملک ارباب نمی‌دید. مجموعة یادداشت‌های شکارچی، در بستر جریان ادبی ناتورالی...

جامعه‌گرایی از مهم‌ترین جریان‌های فکری منتقد لیبرالیسم سیاسی حاکم بر دورۀ مدرن در غرب است که تقریباً در اواخر قرن بیستم پا به عرصۀ تفکر سیاسی گذاشته است. جامعه‌گرایان در نقد لیبرالیسم سیاسی غرب گزاره‌های متعددی را مطرح کرده‌اند، که در این میان دو گزارۀ «فردگرایی» و ادعای «بی‌طرفی دولت در مسائل سیاسی و اجتماعی» مطمح نظر نویسندگان پژوهش حاضر است. از این‌رو در این مقاله تلاش می‌شود تا به گونه‌ای مخ...

این پژوهش، بررسی و تحقیق مقایسه ی سیاسی انقلاب فرانسه و انقلاب روسیه در زمینه های «نظام سیاسی، رهبری، ایدئولوژی و نیروهای اجتماعی» و شناخت شباهت ها و تفاوت های این دو انقلاب در زمینه های مطرح شده می باشد. انقلاب سرنگونی یکسره، ناگهانی وخشونت آمیز نظم موجود و جایگزین ساختن نظم سراسرنوینی با همان روش هاست. انقلاب تغییر و دگرگونی های سریع درحکومت است که هدفش برانداختن نظام موجود وساختن نظام نوین ا...

هدف این مقاله کاربست نظریة "هژمونی" گرامشی برای بررسی رابطة نیروهای ملی و مذهبی، و شناخت شالودة اجتماعی روابط تعارض‌آمیز این نیروها در متن تحولات دورة نخست‌وزیری دکترمصدق است. این بررسی براساس شواهد و داده‌های تاریخی نشان می‌دهد منازعة نیروهای ملی و مذهبی بر سر هژمونی از عوامل مؤثر بر فروپاشی جبهة‌ملی و سرنگونی دولت دکترمصدق بود. از آن‌جایی‌که کشمکش‌های سیاسی به تنهایی نقش کلیدی نداشته‌اند، در ...

ورود نقد صحیح در هر عرصه می تواند باعث پیشرفت و دستیابی به تعالی در آن عرصه شود. علم نقد (به معنای امروز) که خود یکی از فرزندان خلف فضای باز فرهنگی و اجتماعی است، از جمله سوغاتی هایی است که روشنفکران متجدد در بازگشت از سفرهایشان از دیار فرنگ در دوران قاجار، برای ایران به ارمغان آوردند. جدا از موضوع روشنفکران متجدد و سفرهایشان و مشکلات ناشی از ورود فرهنگ فرنگی به ایران، اساسا نقد چیز بدی نیست و ...

از آغاز ایرانیان با دستاوردهای تمدن مدرن غرب در قرن نوزدهم میلادی، از جمله تئاتر و به دنبال آن نقد تئاتر بود، که در بدو ورود به عنوان یکی از مظاهر هنری و فرهنگی غرب، مورد توجه روشنفکران ایرانی قرار گرفت. شاید به دلیل شناخت کم و نداشتن آگاهی کافی به تمام جنبه های نقد به خصوص در زمینه تئاتر توسط منتقدین، به مفهوم رایج آن در مغرب زمین، نقد آنگونه که باید در سرزمین باستانی پارس، حائز جایگاه مناسبی ...

نقش نقدهای مطبوعاتی در تبلیغ، تفسیر و اطلاع رسانی درباره ی آثار ادبی اغلب مورد غفلت قرار گرفته است. در این پایان نامه، تاثیر این نقدها در آگاهی خوانندگان با آثار ادبی در زمینه های شعر و داستان مورد بررسی قرار گرفته است. در این پایان نامه که جامعه ی آماری آن را دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی و آزاد اسلامی تشکیل می دادند، به روش پیمایشی و با استفاده از پرسش نا...

یکی از اهداف شالوده شکنی، براندازی و ایجاد تشکیک در مفاهیم پایه‏ای ایدئولوژی های سیاسی است چرا که زیربنای ایدئولوژیهای سیاسی، معانی برساخته‏ای تصور می‏شود که عوامل زبانی، محیطی و تاریخی موجب شده‏اند آنها را تثبیت یافته فرض کنیم. پل دومان در کسوت یکی از این شالوده‏شکنان برای شناورسازی معانی مستتر در ایدئولوژیهای سیاسی و پاسخ به چرایی مقبولیت آنها، زبان ادبی را مطمح نظر قرار داده  و خصایص زبان اد...

کشورهای موجود در فضای ژئوپلیتیک جهان در طیّ تاریخ همواره محل تغییر و تحول بوده و خواهند بود. در این رابطه، مجموعه نیروهای تغییر شکل سازی در عرصه‌ی ژئوپلیتیک جهانی وجود دارند که جریان تغییر و دگرگونی را تداوم می بخشند. در رابطه با این تغییر،  ایزوستازی یا تعادلی مابین نیروهای سیاسی- جغرافیایی متضاد هم باید مدّ نظر قرار گیرد که این تعادل در راستای وحدت‌سازی یا جداسازی ناشی از عامل حرکت می باشد. نیر...

با سقوط حکومت خودکامه رضاشاه، قدرت سیاسی- که تا آن زمان محدود به شخص شاه بود- از حالت تمرکز بیرون آمد و میان نهادهای مختلف تقسیم شد؛ بنابراین در چنین فضایی جریان ها و احزاب سیاسی بسیاری تحت تاثیر رویکردهای مذهبی، ناسیونالیستی و کمونیستی شکل گرفتند.مجمع مسلمانان مجاهد، که یکی از جریان های مذهبی- سیاسی در بستر مبارزات نهضت ملی شدن صنعت نفت بود، وارد عرصه مبارزه سیاسی شد و بیش از نیم دهه فعالیت سی...