با اذعان بر این امر که تبیین نگرش آموزه های دینی (کتاب و سنت) و تاریخ تمدن اسلامی به مقوله هنر، یکی از جدی ترین موضوعات و پرسش ها در عرصه پژوهش هنر اسلامی است، مسأله اصلی رساله، بررسی نسبت میان آموزه های دینی با هنرها و تعامل آن دو با یکدیگر در فرهنگ اسلامی است. در این راستا دو تحلیل مهم از موضوع، نخست تفسیر عرفانی و حکمی و دوم تفسیر غیر عرفانی، منطقه ای و جغرافیایی از هنر اسلامی، به چشم می خور...

چکیده شناخت هنر اسلامی فارغ از مباحث هستی‌شناختی و معرفت ذوقی و شهودی متأثر از ورود آثار هنری به موزه (به‌مثابة محصول فرهنگی تمدن غرب) و نظام معرفت‌شناختی متمایز آن است. حرکت هنر اسلامی در امتداد زمان و مکان و حضور در نظام اندیشگانیِ دیگری، بر کیفیت حصول معرفت مخاطب تأثیر می‌گذارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و بهره‌گیری از منابع اسنادی می‌کوشد تا چگونگی حصول معرفت هنر اسلامی را در سیری تا...

با ظهور کلام وحی، هنر کتابت قرآن، در قرون اولیه هجری قمری آغاز شد. به علت ارزش و اهمیت موضوع، این هنر درمیان دیگر هنرهای اسلامی از جایگاه والایی برخوردار است و جزء متعالی ترین و شریف ترین هنرها نزد مسلمانان به شمار می آید. کتابت دوران اسلامی معنای گسترده ای دارد و تنها معطوف به هنر خط و خوشنویسی نمی باشد بلکه مجموعه ای از هنرها شامل خط و خوشنویسی، تذهیب و رنگ، کاغذ، صحافی و تجلید و… است و درحقی...

معماری ایران وهند میراث مشترک دارند ، و آن هنر و معماری  تیموری نیز اصالتاً یک معماری ایرانی بود ، محققان تردیدی ندارند که حضور بارز هنر ایرانی در هند به ویژه پس از اقامت یکی از سلاطین مسلمان هند  همایون در ایران و به همراه بردن هنرمندان ایرانی به آن دیار توسط این سلطان ، هویت هنر ومعماری اسلامی – ایرانی هند را رقم زد. ظهور اسلام و ورود آن به ایران ، تاریخ نوینی را در این سرزمین رقم زد و به ویژه...

معماری اسلامی یکی از مهمترین گونه‎های هنر اسلامی است که با بنای مسجد شروع شد. معماری مسجد به عنوان فضاهای عبادتگاهی مخصوص دین اسلام مهمترین نمود معماری اسلامی محسوب می‎شود. مساجد بازنمود کالبدی باورهای اعتقادی و مفاهیم اسلام هستند. معمار مسلمان همواره به منظور بیان معانی و مفاهیم اسلام در قالب ماده و کالبد از ابزار انتزاع بهره برده است. نحوه استفاده از این ابزار در دوران مختلف به شیوه های متفاو...

چکیده «حکمت هنر اسلامی» ترکیبی نسبتاً پر­کاربرد، متداول و در عین حال مبهم است که با وجود مطالعات صورت گرفته پیرامون آن، هنوز معنای روشنی از آن در دست نیست. به دلیل وجود این ابهام در معنا، گاه «حکمت هنر اسلامی»، به رغم تمایز با «فلسفه هنر اسلامی»، معادل پنداشته می­شود. از آنجا که به­کارگیری این دو ترکیب به جای یکدیگر، می­تواند منشأ خطا­های فراوانی در پژوهش­های حوزه هنر اسلامی باشد، روشن نمودن مع...

هنر سلجوقی جایگاهی والا در رشد و درخشش اغلب زمینه‏های هنر اسلامی به خود اختصاص داده است اما به دلیل عدم بررسی و تحقیق پیرامون زیورآلات دوره‏ی سلجوقی جنبه‏های ارزشمند این هنر تا حدی ناشناخته مانده است. لذا برای شناخت بیشتر بخشی از فرهنگ و هنر گذشته‏ی ایرانی- اسلامی نیازمند آن هستیم که انواع فن‏آوری و نحوه‏ی ساخت، نقوش و مواد بکار رفته در ساخت زیورآلات این دوره که شامل فلزات، سنگ‏های قیمتی و نیمه...

هنراسلامی مظهر تجلی صفت جمال الهی در صورت های مادی است که توسط هنرمندان مسلمان خلاق و متعهد که هدفی جز رهبری ، بیداری و تعالی روح انسانی ندارد، خلق می شود. مشاهده نمونه های ارزشمند و زیبای آثار هنری اسلامی در قالب شعر و ادبیات، هنرهای تجسمی و معماری ، هر بیننده ای را به این فکر وا می دارد که در ورای این آثار بی بدیل چه اندیشه ، نظر و تفکری نهفته است ؟آثاری که روح آدمی را تلطیف نموده و انسان را ...

هنر و معماری اسلامی گنجینه گران­بهایی است که حاصل تجربه و تلاش جمعی هنرمندان مسلمان در طول تاریخ بوده است. این زنجیره در دوره معاصر در اثر تحولات فرهنگی گسسته شده است. یکی از طرق احیای هویت فرهنگی، کند و کاو در مبانی نظری و فلسفی هنر و معماری اسلامی و زدودن پیرایه ها و ناراستی هایی است که به آن نسبت داده می شود. این ضرورتی است که علی­رغم گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی، هنوز گام جدی در رسید...

در دهه‌های اخیر، کسانی در به‌دست‌دادن تعریفی از «هنر اسلامی» کوشیده‌اند، اما ظاهراً این تلاش‌ها به تعریف و تبیین روشنی از «هنر اسلامی» نینجامیده. مدّعای این مقاله این است که شاید باید چند گامی به عقب برداشت و پیش از تلاش در عرضه‌ی تعریفی از «هنر اسلامی»، به تحلیل فلسفی این مفهوم پرداخت و با این روش معلوم کرد برای آن‌که بتوانیم به نحوی توجیه‌پذیر از «هنر اسلامی» سخن به میان آوریم باید پیشتر در خصو...