در این تحقیق، لایه‌ها و سطوح واژگانی در وندهای زبان فارسی، از نگاه صرف واژگانی مطالعه می ‌ شوند. این وندها با توجه به رفتارشان نسبت به پایه ‌ ای که به آن افزوده می ‌ شوند، به دو دستۀ خنثی و غیرخنثی تقسیم می ‌ شوند. وندهای غیرخنثی به لایه اول و وندهای خنثی به لایه دوم تعلق دارند. بیشتر وندهای زبان فارسی غیرخنثی و تکیه ‌ بر هستند؛ یعنی جایگاه تکیه را به روی خود منتقل می ‌ کنند.

در این تحقیق، لایه ها و سطوح واژگانی در وندهای زبان فارسی، از نگاه صرف واژگانی مطالعه می شوند. این وندها با توجه به رفتارشان نسبت به پایه ای که به آن افزوده می شوند، به دو دستۀ خنثی و غیرخنثی تقسیم می شوند. وندهای غیرخنثی به لایه اول و وندهای خنثی به لایه دوم تعلق دارند. بیشتر وندهای زبان فارسی غیرخنثی و تکیه بر هستند؛ یعنی جایگاه تکیه را به روی خود منتقل می کنند.

پیشینة کاربرد فعل با پیشوند و پیش‌واژک در زبان‌های ایرانی به دورة باستان می‌رسد. برخی از این پیشوندها و پیش‌واژک‌های فعلی در فارسی میانه متروک ‌شده و برخی از آنها به‌صورت جزیی مرده در ساختمان فعل باقی‌مانده‌اند. فارسی دری نیز این پیشوندها و پیش واژک‌ها را از فارسی میانه وام گرفته است. در فرهنگنامة قرآنی، فرهنگ برابرهای فارسی قرآن بر اساس 142 نسخۀ خطی کهن، تعداد زیادی از فعل‌ها با پیشوند و پیش‌و...

حـالت­نمایی افتـراقی پدیده­ای در نظام صرفی زبان هایی است که مشخّصۀ حالت را به­شکل آشکار و به­وسیلۀ وندهای تصریفی بر روی گروه های اسمی نمایش می دهند. این پدیده در زبان های دارای نظام حالت مفعولی، به شکل حالت نمایی افتراقی سازۀ مفعول و در زبان های واجد نظام کنایی، به شکل حالت نمایی افتراقی سازۀ فاعل است. این مقاله ضمن معرّفی و توصیف موارد فاعل نمایی و مفعول نمایی افتراقی در گویش هورامی، شرایط ظهور ...

وندهای اشتقاقی می‌توانند به راه‌های مختلفی طبقه‌بندی شوند. برد (2001( با درنظرگرفتنِ تمایزاتِ ذاتی، معنایی، دستوری و نقش‌های معنایی، طبقه‌بندی متفاوتی را نسبت‌به دیگران ارائه می‌دهد. در این مقاله سعی شده است براساس طبقه‌بندیِ برد، وندهای اشتقاقیِ فارسی به چهار گروه اشتقاق مشخصه‌ای، اشتقاق نقشی، اشتقاق انتقالی و اشتقاق بیانی طبقه‌بندی شوند و مشکلات و محدودیت‌های این‌نوع طبقه‌بندی در زبان فارسی به‌طو...

در این پژوهش، فرایند اشتقاق در زبان ترکی آذربایجانی بر بنیاد نظریة «صرف و واج شناسی واژگانی» مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. انگارة صرف و واج شناسی واژگانی  به عنوان یک نظریة صرفی مطرح در زبان شناسی برای مطالعه ساختمان واژه های زبان انگلیسی تدوین شده و مستلزم محک خوردن در زبان های دیگر است.علی رغم این که نظریه یاد شده قابلیت توصیف سایر فرایندهای واژه سازی (نظیر ترکیب و تبدیل) را نیز دارد، با...

هدف از این تحقیق توصیف ساختمان تصریفی فعل فارسی بر اساس نظریۀ صرفی کلمه و صیغگان است. تلاش این تحقیق روشن کردن این مساله است که صیغگان یا الگوهای تصریفی فعل در زبان فارسی دارای چه ماهیت یا سرشتی هستند و اینکه  نقش های چندگانه الگوهای تصریفی مانند شخص  و شمار  را چگونه می شود از یکدیگر تفکیک و به طور شفاف بیان کرد. به همین منظور بر مبنای کتاب‏های دستور زبان فارسی جملاتی استخراج شدو ساختارهای موج...

هدف از پژوهش حاضر بررسی وندهای فارسی معاصر است . بدین منظور واژه های ونددار از میان متون فارسی معاصر و گفتار مردم انتخاب شده است . این برررسی به نتایج زیر دست یافته است : وندهای فارسی مرفمهای پابند دستوری ای هستند که همراه عناصر ساختمانی دیگر در ساختمان واژه ظاهر شده و برحسب نوع عنصر ساختمانی که همراه آن می آیند به سه دسته تقسیم می شوند: وندهای ستاکی مانند: پیشوند "ب " در واژه "بگو"، وندهای واژ...

چکیده: ساختواژه (صرف) شامل دو لای? تصریفی و اشتقاقی است. در صرف تصریفی انواع مقولات دستوری مورد مطالعه قرار می گیرد و در صرف اشتقاقی (واژه سازی) به ساختِ خود کلمه توجه می شود. در زبانهای ایرانی، از جمله در فارسی میان? زردشتی، واژه از نظر ساخت اشتقاقی بر چهار نوع است: بسیط (ساده)، مشتق، مرکب و عبارت. هر یک از این انواع خود دارای گونه های مختلف است که به روش های مختلف ساخته می شود؛ به ویژه واژه ...

نقش‌زدودگی و همتابینی در زبان فارسی                               ویدا شقاقی[1] آزاده میرزایی[2]   تاریخ دریافت: 11/7/91                         تاریخ تصویب: 26/8/92 چکیده در رده‌شناسی سنتی، زبان‌ها بر اساس تصریفی و غیرتصریفی‌بودن طبقه‌بندی می‌شوند اما نه‌تنها بر این اساس نمی‌توان مرز دقیقی بین زبان‌ها قائل شد بلکه در الگوهای تصریفی نیز یکدستی مشاهده نمی‌شود. با طرح مفهوم «گونة متعارف ت...