ریاض العارفین و منهاج السالکین کتابی است به نظم و نثر در تعلیم اخلاق و عرفان شیعی. صاحب کتاب در اثر خود به شکلی آشکار، تحت تاثیر آثاری نظیر کیمیای سعادت و مرصاد العباد بوده و برای رواج کتابش در بین شیعیان، آن را به آیات و نیز احادیث ائمه معصومین (ع) آراسته است. سبک این کتاب، همان سبک معمول در روزگار صفوی است. ریاض شامل هشت روضه است و هر روضه زیر فصلهایی با عنوانِ : نهر ، چشمه سار جدول و رشحه دارد.

از آنجا که غایت و نهایت و مقصد همه صوفیان و عارفان از آن همه ورع و زهد و تحمل سختیها، رسیدن به حقیقت مطلقه و ارتباط با مبدا هستی بوده، و تحقق این امر جز از طریق شهود و درون بینی و اشراق امکانپذیر نبوده است . در طول قرون گذشته عرفان و تصوف به عنوان شاخه ای از معرفت بشری صحنه تعاطی افکار و تعارضهایی بوده است که منجر به پیدایش تعاریف و اصطلاحات گوناگون در این قلمرو گردیده است ، زمینه های فکری، مذه...

دراین تحقیق، نثر فارسی کتاب کیمیای سعادت، نوشت? امام محمد غزالی که یکی از نمونه های نثر ساد? فارسی (قرن پنجم هجری) به حساب می آید، از دیدگاه رده شناسی بررسی شد. حجم نمون? مورد بررسی، پنج درصد از متن اصلی کتاب مذکور بود که براساس سه محور رده شناختی ترتیب اجزای اصلی جمله، ترتیب صفت و موصوف و ترتیب مضاف و مضاف الیه، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. داده های بررسی شده در نرم افزار اکسل، نسخ? 2010 وارد...

شیوه‌های مختلف تاریخ‌نگاری، نظیر حال‌محور، تاریخی-فلسفی، کُربنی و یونگی، در بازسازی تاریخ کیمیای دورۀ اسلامی به کار گرفته شده است. در این میان، یکی از فنونی که در هر یک از این شیوه‌ها، به نحوی از انحا، می‌تواند به کار آید، فنّ ریشه‌شناسی است. در اینجا، ریشه‌شناسی‌های مختلفی که برخی مسلمانان کیمیاگر یا اهل تراجم (نظیر ابن ند‌یم، صفدی، خوارزمی، جلدکی، ازنیقی) از واژۀ «ال-کیمیا» عرضه کرده‌اند، ارائه...

هر نویسنده و متفکری بر حسب عوامل مختلف فردی و اجتماعی برای ایجاد ارتباط فکری و بیانی با مخاطبان ،سبک خاصی را برای تخاطب بر می گزیند. در این تحقیق سعی شده است ابزار و شیوه های بیانی به کار رفته در«کیمیای سعادت » و« مرصادالعباد » به عنوان دو اثر مهم در حوزه تعلیمی _ عرفانی مشخص شود وسپس وجوه اشتراک و افتراق قالب ها و چهاچوبهای موجود در این دو اثر آشکار گردد.ومشخص شود که کدامیک از نویسندگان این دو...

بررسی سرچشمة افکار و اندیشه‌های متفکران و شاعران بزرگ و تعیین میزان چگونگی اقتباس ایشان از نوشته‌های پیشینیان، ما را در شناخت هرچه بیشتر بنمایه‌های افکار آنان کمک می‌کند. کیمیای سعادت از معروف‌ترین کتب امام محمد غزالی است در علم اخلاق که چکیده‌ای است از کتاب بزرگ احیاء علوم الدّین با افزون و کاستی، و می‌توان گفت که غزّالی آن را با همان نظم و ترتیب، با نثری زیبا و روان نوشته است. وی در این کتاب مط...

کیمیای سعادت مهمترین اثر فارسی ابوحامد محمّد غزالی است که در ایران دو بار تصحیح و منتشر شده است. بار نخست در سال 1319 به اهتمام احمد آرام، بر اساس نسخه ای ناقص و بی تاریخ و نیز مقابله گهگاهی با پنج نسخه دیگر و بار دوم به کوشش حسین خدیوجم، بر اساس نسخی کهن تر که نیمه نخست آن در 1354 و متن کامل در 1361 منتشر شده است. هیچ یک از این دو چاپ، تصحیح انتقادی کیمیا به شمار نمی رود، چرا که جز چند مورد، از...

گرگرد جوهری است که آن راکبریت هم می گویند و آن چهار نوع می باشد: سفید و زرد و سرخ و سیاه. گوگرد سرخ (= کبریت احمر) بسیارکمیاب است. از این رو در شعر و ادب فارسی، گذشته از معنی اصلی آن، در مفهوم کنایی هر چیز نادر وکمیاب و با ارزش به کار می رود: گر کیمیای دولت جاویدت آرزوست بشناس قدر خویش که گوگرد احمری (سعدی) خاک یکی از عناصر اربعه است و خاک سیاه دارای مفهوم کنایی: هر چیزی بی ارزش و به کارنیام...

هدف پایان نام? حاضر این است که تأثیر پذیری متون اخلاقی فارسی از سد? سوم تا هفتم هجری را در چهار اثرمنتخب (قابوسنامه، کیمیای سعادت، کلیله و دمنه و گلستان) از کلام حضرت علی(ع) در نهج البلاغه مورد بررسی قرار دهد. با توجه به اینکه ازهمان ادوار نخستین ادب فارسی، سخنوران و ادیبان اثرخودرا با سخنان حضرت آراسته اند و جهت حرمت بخشی به آثار خود و جاویدان ساختن آنها به دامن قرآن و حدیث آویخته اند، هرچهار ...

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه دو رویکرد در حکمت عملی در تاریخ فرهنگ تمدّن اسلامی، رویکرد نظامیه ای امام محمّدغزّالی در کیمیای سعادت و رویکرد یونانی گری خواجه نصیرالدین طوسی در اخلاق ناصری انجام شده است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، کیفی است و همچنین روشی که برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش مورد استفاده قرار گرفت رویکردی توصیفی _ تفسیری می باشد. که روش داده یابی آن مبتنی بر مطالعه ی اسناد...