در ادبیات فارسی، شاعران و نویسندگان، کمابیش به دانش جغرافی و شناخت اقالیم، کشورها، شهرها، کوه¬ها، رودها و... توجّه خاصی داشته¬اند و با این عناصر، مضامین و تصاویر شعری آفریده¬اند. اَعلام جغرافیایی که به دو بخش عَلَم عام و عَلَم خاص تقسیم می¬شوند، در شعر معاصر نیز بازتاب قابل توجّهی دارد. این پژوهش به روش کتابخانه¬ای و إسنادی انجام گرفته¬ و در شش فصل تدوین شده است. در این پژوهش اَعلام جغرافیایی در غزلِ چه...

غزل مولانا در پهنه ی ادب فارسی به دلیل شیوه ی بیان متفاوت از جایگاهی ویژه برخوردار است. سبک و سیاق مولانا در نحوه ی بیان حالات درونی خویش در قالب غزل، چه از جهت صورت و زبان و چه از نظر معنا، هرچند با ساختار شکنی و هنجار گریزی همراه بوده، بدون تردید به غزلیات او تشخّص و اصالت داده است. ابداع و ابتکار در صورت و زبان غزل، اصالت مضمون، تازگی درون مایه و غنای موسیقایی، از ویژگی های برجسته ی غزل های م...

رویکرد بینامتنی یکی از مباحث مهم و مورد توجّه نظریه پردازان معاصر در حوزه ی نقد ادبی است. بر اساس این رویکرد، متون مختلف از دیرباز با یک دیگر در تعامل بوده و تحت تاثیر آثار پیش از خود آفریده شده اند. هیچ متنی، جریانی یا اندیشه ای به طور دفعی و بدون گذشته ایجاد نمی شود از این رو هیچ اثر مستقلی را نمی توان یافت که از تاثیرپذیری و ورابط بینامتنی به دور بوده باشد. از جمله متونی که در این زمینه قابل...

موضوع پایان نامه ی حاضر بررسی جلوه های مختلف « برجسته سازی در اشعار هوشنگ ابتهاج» می باشد. برجسته سازی عبارت است از روشهایی که متن را به چشم مخاطب بیگانه بنماید. این روشها سبب لذت و بهره وری بیشترخواننده از اثرادبی می شود. بسیاری ازشاعران ازاین روش برای تقویت وتازگی وغنای شعرخود بهره می گیرند. ابتهاج نیز از شاعرانی است که از این ترفند برای تقویت و جلوه ی شعرخود استفاده کرده است. ابتهاج دراشعارک...

غزل مهم¬ترین قالب شعر فارسی است. بسیاری از منتقدان، غزل را در انتقال مفاهیم و روح زمانه ناتوان می¬انگارند. اما سایه با استفاده از همین قالب، به یکی از موفق¬ترین شاعران معاصر تبدیل شد. سعدی نیز یکی از برجسته¬ترین شاعران قالب غزل است. ویژگی¬های مشترک شعر این دو، ما را بر آن داشت، تا با پژوهش در شیوه¬ها و شگردهای آن¬ها، به چرایی نزدیکی فرمی و محتوایی و موفقیت¬شان در این قالب پی ببریم. از لحاظ فر...

تاکید اصلی در این تحقیق، بررسی چگونگی رسیدن به برجسته سازی ادبی در شعر بر طبق روش نقد صورت گراست. بر این اساس سه غزل از مجموعه غزلیات سیاه مشق هوشنگ ابتهاج برگزیده شده است و تلاش می شود که عوامل برجسته ساز، یعنی هنجارگریزی و قاعده افزایی در شعر وی شناسایی گردد. با توجه به این که در مبانی نظری فرمالیسم، موسیقی و آهنگ کلام در انسجام شعر و استحکام ساختار آن نقش بسزایی دارد، توجه به موسیقی و چگونگی...

چکیده ندارد.

امیر هوشنگ ابتهاج (سایه)، شاعری چیره ­دست و توانا و از درخشان ترین چهره های غزل سرای معاصر است. او در هر دو شیوه شعر سنّتی و شعر نیمایی طبع­آزمایی کرده است؛ بنابراین طبیعی است که غزل­سرایی او از تبحّرش در زمینۀ سرودن شعر نیمایی متأثّر شود تا جایی که در شمار یکی از بهترین سرایندگان غزل نو قرار گیرد. از سوی دیگر غزل چه سنّتی باشد چه نو، یکی از انواع شعر است و  می­توان آن را در پنج حوزۀ عاطفه، زبان، ت...

در میان قالبهای شعر فارسی، غزل جایگاه ویژه ای دارد و در میان شاعران غزلسرای معاصر هوشنگ ابتهاج از جایگاه و شهرت ویژه ای برخوردار است. غزل او یادآور غزلهای حافظ است. از آنجا که یکی از مهمترین عوامل توفیق ابتهاج در حوزه غزل موسیقی می باشد در این رساله به بررسی موسیقی در غزلهای ابتهاج پرداخته ایم تا ضمن آشنایی با جهان پر رمز و راز و موسیقی از جان برآمده شاعر، با موشکافی انواع موسیقی راز زیبایی و ت...

از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائی غزل فارسی است، شاعری را نمی توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ی معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسی غزل های امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیری از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسی از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مض...