اتحاد شوروی در اواخر سدۀ بیستم فروپاشید و پانزده کشور جدید جایگزین آن شدند. از بین این کشورهای نواستقلال، پنج کشور، منطقۀ آسیای مرکزی را در همسایگی شمالی ایران تشکیل می‌دهند که از نظر فرهنگی و تاریخی از گذشته‌های دور با ایران و جهان اسلام ارتباط تنگاتنگی داشته‌اند. بعضی از این کشورها که در دورۀ اتحاد شوروی براساس مدیریت واحدی از سوی مسکو اداره می‌شدند، پس از استقلال به‌دلیل تضاد منافع دچار اختل...

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کشورهای تازه استقلال یافته «اروپای مرکزی و شرقی» به دلیل ترس از احیاء امپریالیسم شوروی سابق و به منظور تأمین امنیت خود، عضویت در ساختارهای غربی (اتحادیه اروپا و ناتو) را در سرلوحه اهداف سیاست خارجی و امنیتی خود قرار دادند. این مرحله از گسترش اتحادیه اروپا به لحاظ وسعت، قلمرو، جمعیت، تعداد کشورها و پیشینه تاریخی و فرهنگی و وضعیت اقتصادی و سیاسی آنها بزرگ ترین و ...

چکیده در این نوشتار سعی شده با بهره‌گیری از نظریات امنیتی جهان سوم، علل بحران امنیتی یمن پس از بهار عربی بررسی شود. یمن که از آغاز اتحاد این کشور هراز‌گاهی دچار درگیری‌های داخلی می‌شد، پس از بهار عربی دستخوش ناامنی و جنگ‌های داخلی گسترده‌ای شد. با توجه به شرایط کنونی یمن، این نوشتار درصدد پاسخ به این پرسش است که پس از بهار عربی، چه عواملی زمینه‌های شکل‌گیری بحران امنیتی در یم...

پایان جنگ سرد، سبب تحولات قابل توجهی در عرصه روابط بین­الملل شد که از مهم‌ترین نمونه آنها، ورود و قدرت­گیری روزافزون مجموعه­ای جدید از بازیگران بود. چین یکی از همین بازیگران است که روند قدرت­گیری آن، که از سال­های پیش از پایان جنگ سرد آغاز شده، توجه بسیاری از تحلیل­گران را به‌خود جلب کرده است. در این میان، منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطقی است که چین به‌شکل سنتی ارتباط‌های نزدیکی با آن داشته و فر...

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور کشورهای تازه استقلال یافته آسیای مرکزی و قفقاز فصل نوینی در روابط این کشورها با همسایگانش آغاز گردید، و این منطقه به صحنه رقابت کشورهای منطقه ای تبدیل شد. یکی از مهمترین کشورهایی که سیاست های توسعه جویانه ای را در منطقه دنبال می کرد اسرائیل بود. بازتاب نیاز اقتصادی، امنیتی جمهوری های مسلمان اتحاد جماهیر شوروی و حضور فعال اسرائیل در مبانی رفتاری سیاست خارج...

چکیده در این نوشتار سعی شده با بهره‌گیری از نظریات امنیتی جهان سوم، علل بحران امنیتی یمن پس از بهار عربی بررسی شود. یمن که از آغاز اتحاد این کشور هراز‌گاهی دچار درگیری‌های داخلی می‌شد، پس از بهار عربی دستخوش ناامنی و جنگ‌های داخلی گسترده‌ای شد. با توجه به شرایط کنونی یمن، این نوشتار درصدد پاسخ به این پرسش است که پس از بهار عربی، چه عواملی زمینه‌های شکل‌گیری بحران امنیتی در یم...

منطقه آسیای مرکزی به لحاظ سیاسی مفهومی سیال است، یعنی در گذر زمان و با تغییر معادلات سیاسی، محدوده از پیش تعریف شده برای مناطق دستخوش دگرگونی می گردد . آسیایمرکزی در دوران جنگ سرد بخ شی از سرزمین اتحاد جماهیر شوروی بود. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی پنج جمهوری در این منطقه استقلال یافتند . در نیمه نخست دهه 90 میلادی بسیاری از محققین معتقد بودند که آسیای مرکزی به همراه قفقاز، اروپای شرقی و کشوره...

بعد از فروپاشی اتحاد شوروی، آمریکا که خود را در عرصه جهان بی رقیب می دید خواهان ایفای نقشی فعال و مؤثر در کشورهای استقلال یافته از اتحاد شوروی بود و تمایل این کشورها به ویژه جمهوری آذربایجان به غرب - به خصوص به آمریکا- این نفوذ را آسان تر می کرد. در اندیشه نخبگان سیاست خارجی آمریکا این فکر پیدا شده بود که با تجزیه اتحاد شوروی و خروج جهان از نظام دو قطبی، این کشور قادر است برای اولین بار حضور سی...

پژوهش حاضر با هدف واکاوی تهدیدات امنیتی گروه سلفی جهادی داعش بر محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تنظیم شده است و تلاش اصلی نویسندگان در این پژوهش ارائه پاسخی علمی و عینی بدین سؤال است که گروه سلفی جهادی داعش با عقایدی ضد شیعه چه تهدیداتی را می‌تواند علیه محور مقاومت وامنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته باشد؟ فرضیه پژوهش حاکی از آن است که تهدیدات ناشی از این گروه در سطوح مختلف سیاسی، ...

در دهه پایانی قرن بیستم خلأ قدرت ناشی از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در کنار اختلافات سرزمینی برخی اقوام با صورت‌بندی متکثر قومی‌ـ‌مذهبی و فقدان توسعه سیاسی موجب شد منطقه قفقاز جنوبی با ساختاری آنارشیک شکل گیرد. منطقه‌ای با سه جمهوری مستقل آذربایجان، ارمنستان و گرجستان، که با تداوم ناپایداری امنیتی همراه با عدم شکل‌گیری یک رژیم امنیتی مشترک نفوذ بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی را در روند تحولات م...