عزّالدین المناصرة شاعرٌ فلسطینی (یقیم فی الأردن)، وهو من أهم شعراء الستینات فی حرکة الشعر العربی الحدیث، ساهم فی إشباع الحداثة الشعریة، خصوصاً فی: فلسطین والأردن ولبنان ومصر وتونس والجزائر، بشکل مباشر، حیث أثَّر فیها، وتأثَّر بها. وهو (شاعر عالمی) إلى حدٍّ ما، کما عرفته الأوساط الثقافیة بإیران، منذ ترجمة مختارات من شعره بعنوان: (صبر أیّوب، 1996). وبالرغم من أنَّ شعر المناصرة، حظی بدراسات کثیرة، إلاَّ أنَّ ثمَّة ...

چکیده متون ادبی از جمله متونی است که در حوزه آموزش زبان های خارجی از جمله زبان عربی طرفداران بسیاری دارد. پر واضح است با توجه به ماهیت و ویژگی های منحصر به فرد ادبیات، باید میان تدریس آن و سایر متون آموزشیِ زبان تفاوت قائل شد. از جمله منابع آموزشی ادبیات معاصر عربی در دانشگاه های ایران، کتاب " مجانی الشعر العربی الحدیث ومدارسه" تألیف دکتر صادق خورشا است. از آن جهت که مخاطب آثاری از این دست، گو...

إنّ البحر لم یحظَ بنصیب وافر من الشعر العربی القدیم، ذلک أنّ الشاعر العربی القدیم لم یتجاوز الصورة والشکل فی حدیثه عن البحر، ولم ینفذ إلی أعماق مکنوناته لیکتشف أسراره. فقد اقترن البحر عند من ذکروه ـ فی غالب الأحیان ـ بالإرهاب والابتلاع والهلاک والإزباد والموج والهدوء والصفاء والهدیر والزرقة، والجود والکرم والسعة والعظمة وما یشبه ها، أو وصف رکوبهم و رحلاتهم فیه و معارکهم البحریة والسفن والأساطیل. ب...

چکیده خلیل الموسی (1942م-2014م) از بزرگان نقد ادبیات معاصر عربی به شمار می رود و کتاب های زیادی در این زمینه تألیف کرده و به بحث در حوزه ادبیات و بررسی دیدگاه های موجود در آن پرداخته است. یکی از مهم ترین کتاب های او کتاب «قراءات فی الشعر العربی الحدیث و المعاصر» است. این کتاب شامل 5 فصل است و نویسنده توانسته به تحلیل متون شعری به صورت علمی بپردازد و زمین? وسیعی از اصطلاحات زبانی، بلاغی و نقدی ...

هذه الدراسه تسعی لبحث الشعر العربی والفارسی فی العصر الحدیث، وذلک من خلال دراسه التناص عند شاعرین متقاربین فی الزمن وفی الأدبین العربی والفارسی، وهما الشاعر العربی المعاصر أحمد مطر، والشاعر الإیرانی مهدی أخوان ثالث، فقد تشابهت ظروفهما المعیشیه والمؤثّرات علی حیاه کلّ منهما، وکان لذلک انعکاسات وآثار بدت واضحه فی الإنتاج الفنی لکل منهما. وقد هدفت هذه الدراسه لمعرفه التناص، والعلاقه بین بنیه اللغه ا...

چکیده تألیف کتابی فراگیر دربارة شعر امروز عرب کاری بس دشوار می‌نماید، زیرا گسترة جغرافیایی، تاریخی و موضوعی آن امکان چنین آفرینشی را فراهم نمی‌آورد. از این رو هر کتابی که در این زمینه نوشته شده است فقط بخشی از نیاز فراگیران و خواهندگان را در سطوح گوناگون برآورده می‌کند. کتاب الاتجاهات والحرکات فی الشعر العربی الحدیث نوشتة «سلمی خضراء جیوسی» نیز با همین چالش روبه‌رو است. ارزیابی این کتاب نشان م...

نظر به اهمیت نقد علمی و ادبی در شناساندن نقاط قوت و ضعف نگاشته‌های مختلف، شاید بتوان ادعا کرد که ارزش نقد آثار از خود آن‌ها کم‌تر نیست. از این ره‌گذر، پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و نقد کتاب البنی الأسلوبیة دراسة فی الشعر العربی الحدیث، اثر کمال عبدالرزاق العجیلی، پرداخته و ملاحظات مختصری دربارۀ آن در دو جنبة شکلی و محتوایی بیان داشته است. مهم‌ترین یافته‌های این بررسی و ن...

الخلاصة علم ‌العروض هو‌ العلم ‌الوحید الذی ولد متکاملا دون أن یمر بمراحل تطور ونمو، کما قال المؤلف ص 207، وما کُتب فی هذا ‌العلم بعد الخلیل أکثره لتعلیم هذا العلم لطالبیه وشرحَ دوائره التی استنبط الخلیل البحور منها لیُصبح علما سهل المنال حتی یستطیع الشعراء السیرعلی نهجه، فکل ما کتب فی هذا العلم، هو فی ‌الحقیقة تکرار ما کتبه الخلیل، وکلما أنشده الشعراء من شعر فی ‌القرون ‌المتمادیة جاء علی هذا‌ النه...

از دستاوردهای نقد ادبی آگاهی از کیفیت و نقاط ضعف و قوت منابع علمی است. کتاب مختارات من الشعر العربی الحدیث، به کوشش مصطفی بَدَوی، حاوی گزیده هایی از اشعار معاصر عربی است که علاوه بر ارائه مقدمه ای ارزشمند در شرح و تحلیل جریان ها و مکاتب ادبی، به معرفی شاعران برجسته هر مکتب و ارائه نمونه هایی از اشعار آنان پرداخته است. محور کار نویسنده توجه به جریان های ادبی و تقسیم شاعران بر مبنای گرایش های ادبی ...

إن الجاحظ من أکبر النقاد و أصحاب الرأی فی الأدب العربی شعره و نثره. فجاءت آراؤه فی هذا الباب متناثرة بین آثاره لاسیما فی کتابی البیان و التبیین و الحیوان و رغم أنّ له آراءً فی الشعر و نقده مهدّت الأرضیة لاستقلال النقد، فی العصور الآتیة غیر أنه لم تکن للنقد فی عصره أسس و مبادئ مدونة. و بهذا یعتبر الجاحظ من مؤسسی النقد الأدبی و نقد الشعر فی تاریخ الأدب العربی و نقده. و من المواضیع التی أدلی فیها ال...