نظریه مکان مرکزى از ابداعات والتر کریستالر، جغرافیدان پرآوازه آلمانى است که براى اولین بار در کتاب او با عنوان «مکان‏ هاى مرکزى در جنوب آلمان» چاپ 1933، طرح شده است. نقطه یا مکان مرکزى به مکانى گفته مى‏ شود که کالا و خدمات را در اختیار نواحى حول و حوش خود قرار مى‏ دهد و از این نظر براى مناطق متعددى مرکزیت دارد و منبع مایحتاج آنها به حساب مى‏ آید. در واقع این نظریه در جهت پاسخگویى به علت توزیع ف...

رشد پراکنده‌رویی شهری به‌ویژه در نواحی پیرامونی کلان‌شهرها یکی از مسائل بغرنج در سیاستگذاری توسعة فضایی مناطق کلان‌شهری است. هدف مقالة حاضر بررسی و تحلیل عوامل اقتصادی- اجتماعی و سیاسی مؤثر بر رشد این پدیده در قالب نظریه‌های مختلف رقیب است. به‌نظر می‌رسد تنها با آگاهی و درک از عوامل مولد این پدیده و شناخت اثرات زیست محیطی آن است که می‌توان ابزارهای کارآمد و مناسبی را برای سیاستگذاری توسعة فضایی...

تصمیم گیرى، مهمترین چالش مقابل کارشناسان و متخصصان در حل مسائل حوزه هاى گسترده برنامه ریزى شهرى و منطقه اى است. مسائل تصمیم گیرى چند معیاره، معمولاً شامل مجموعه اى از موقعیت هاى مکانى است که باید براساس چندین معیار مختلف ارزیابى شوند. رویکرد گروهى، تصمیم گیرى را به عنوان یک فرآیند تکاملى مى نگرد که با استفاده از بحث، استدلال و اجماع نظر از یک گفت و گوى به شرح پرسش مى پردازد. منطق بررسى این...

روش‏ ها و ابزارهاى تصمیم ‏گیرى با مشارکت گروهى از منابع گوناگون به دست مى‏آید. این منابع شامل کار بر روى گسترش سامانه‏ هاى اطلاعات جغرافیاى با هدف بهبود قابلیت‏ هاى پشتیبانى از تصمیم ‏گیرى، فناورى سامانه‏ هاى پشتیبانى گروهى و نیز مطالعات نظرى و تجربى کاربرد آن مى ‏باشد.منابع دیگر شامل کار بر روى گردآورى، پویایى روش‏ هاى منطقى، پژوهش بر روى ابعاد انسانى گروه افزار و شبکه‏ اى رایانه‏ اى و نقدهاى ...

تداوم رشد انسان در گرو زندگی و تعاملات اجتماعی است و موجودیت شهر با حضور انسان‌ها در آن معنا پیدا می‌کند. یکى از فضاهاى جمعى که می‌تواند نقش حایز اهمیتى در ارتقاى فعالیت‌هاى اجتماعى‌ـ فرهنگى جامعه ایفا کند، پیاده‌راه است. حرکت عابر پیاده در پیاده‌راه‌ها، به‌واسطه طراحى مناسب و شناخت مبتنى بر جنبه‌هاى منظرین شهر، موجب افزایش ادراک، ارتقاى هویت و احساس تعلق به محیط و زیبایى می شود. در آستانه هزار...

توسعه، واژه اى است با کاربرد وسیع، ولى دقیقاً معلوم نیست که منظور از توسعه چیست. واژه توسعه در کشور ما با انعطاف پذیرى فراوانى مورد استفاده قرار مى گیرد تا آنجا که از شخص به شخص و از گروه به گروه به نحو متفاوتى تعریف مى شود. به هر حال پرسش «توسعه چیست؟» از جمله سؤال هایى نیست که بتوان به راحتى آن را کنار نهاد; زیرا از یک سو اگر منظور خود را از توسعه به صورت دقیق معین نسازیم گفت و گو و داد و ستد ...

از زمانى که انسان براى اولین بار خانه خویش را به منظور جستجوى غذا ترک کرد نیاز به روشى براى بازگشت به خانه داشت. علامت گذارى سنگ هاى مسیر رفت و برگشت، استفاده از خط ساحل و اجرام سماوى مثل خورشید، ماه و ستارگان اولین راه ‏حلهایى بودند که کم دقت و وقت‏ گیر نیز بودند. بعدها، با توسعه فناورى وتکنولوژى سیستم هاى رادیویى و سپس ماهواره‏ هاى تعیین موقعیت، امر مسیریابى، سریع تر و دقیق‏ تر گردید. سیستم ت...

 امروزه بیشترین اهمیت جنگ افزارها در کشورهاى توسعه یافته بر اساس تکنولوژى و فن آورى اطلاعات مورد استفاده مى‏ باشد. بعد از پیدایش انسان، کسب اطلاعات در مورد نیروهاى دشمن، نقش بسیار مهمى را در پیروزى بر نیروهاى دشمن ایفا مى‏ کند. همچنین کسب اطلاعات، تفسیر و پردازش آنها از اهمیت خاصى در تصمیم‏ گیرى‏ هاى سیستمى دارد. در این برهه زمانى، تولید، تبدیل، انتقال اطلاعات و همچنین مدیریت آنها در عین حال که...

سیستم‏ هاى اطلاعات جغرافیایى و تکنولوژى‏ هاى اطلاعات کامپیوترى مربوط به آن به طور معمول در برنامه‏ ریزى و مدیریت در عصر حاضر به کار مى‏ رود. بخش مهمى از پشتوانه تئوریک و متودولوژیک سیستم اطلاعات جغرافیایى، ریشه در انقلاب «کمّى و کیفیتى» جغرافیا دارد. از این رو جاى تعجب نیست که اغلب سیستم اطلاعات جغرافیایى را متهم مى‏ کنند که ذاتاً وابسته به «راسیونالیسم» و «پوزیتیویسم» بوده، بنابراین براى استفاده...

نور انواع و درجاتى دارد که سبب پیدایش مفاهیم مستتر در فضا مى شود. در متون دینى، نور در مفهومى متعالىیادشده است. ماهیت چندجانبه این عنصر، ضرورت توجه به ابعاد مادى و معنایى را آشکار مى سازد. هدف این پژوهشتبیین چگونگى ایجاد کیفیت معنایى فضا با بهر هگیرى از نور است. در این تحقیق که از نوع کیفى و به روش استدلالمنطقى انجام گرفته؛ چهارچوبى براى مراتب رسیدن از کالبد به معنا پیشنهادشده...