الگوی برنامه ریزی جامع که پایه های نظری و تئوریک آن بر اساس نظریات پاتریک گدس 1 و ابرکرامبی 2 در اوایل قرن بیستم بنا نهاده شده است، پس از جنگ جهانی دوم و در پی نیاز به گسترش بی رویه و نیز بازسازی ویرانی شهرهای پس از جنگ مطرح شد. اما، از همان اوایل به دلیل مبنای فلسفی ثابت، انعطاف ناپذیری و عدم شفافیت در نظر و گرایش بیش از حد به اندیشۀ هندسی و کالبدی و عدم توجه به مسائل اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی...

ترویج رویکردهای جدید که افقی نو به روی برنامه‌ریزان شهری نمایان کرده است، نگاه به شهر را به‌عنوان سیستمی اکولوژیکی-اجتماعی بر نگاه کالبدی صرف غالب می‌کند و روابط اکولوژیکی-اجتماعی مؤثر بر شهر را در جهت رفع مسائل شهری در اولویت قرار می‌دهد. رویکرد شهر اکولوژیک، به‌عنوان یکی از رویکردهای نوظهور توسعۀ پایدار، از جملۀ آن‌هاست. شهر اکولوژیک، شهر هماهنگ با طبیعت، به‌دنبال تحقق پویایی اقتصادی و عدالت ...

توسعۀ گردشگری شهری اثرها و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، و زیست محیطی متفاوتی دارد که از جمله می‏توان به نقش این فعالیت بر کیفیت زندگی شهروندان اشاره کرد. کیفیت زندگی، که امروزه از مؤلفه های مهم مورد توجه متخصصان حوزۀ برنامه‏ریزی شهری است، مفهومی چند بعدی است و جنبه های مختلفی دارد. امروزه، فقط برآورده شدن نیازهای جسمانی و برخورداری از امکانات رفاهی زندگی کفایت نمی‏کند و توجه به ابعاد ذهنی...

امروزه توسعۀ فیزیکی بی رویه و ناموزون شهری، آثار و پیامدهای متعددی را برجای گذاشته و شهرها را با مسایل و معضلات خاصی روبرو نموده است. ساخت و سازهای غیرمجاز، همجواری های نامناسب در کاربری ها، آلودگی های زیست محیطی و به هدر رفتن زمین های کشاورزی، تخریب اکوسیستم های طبیعی و گسترش به سمت پهنه های آسیب پذیر شهری از نظر مخاطرات محیطی از قبیل دره های سیلابی، دامنه های ناپایدار، حریم رودخانه ها و... نم...

در مقولۀ مسکن، تهیۀ طرح و برنامه­های توسعه با توجه به ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن می­تواند از شکاف و نابرابری در رفاه سکونتی ساکنان و رشد بی­برنامۀ شهر جلوگیری کند. بر این اساس، این پژوهش با هدف تحلیل فضایی ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن، تناسب بین عرضه و تقاضای مسکن و ارتباط کمبود مسکن با گسترش افقی در شهر اهواز انجام شده است. نوع پژوهش «کاربردی- توسعه­ای» و روش انجام آن «توصیفی- تحلیلی» است. گرد...

شهرنشینی یکی از مهم ترین فعالیت های انسانی است که آثار تخریبی زیادی بر محیط زیست دارد. از مهم ترین این آثار، توسعه بی رویه فیزیکی شهرهاست که اغلب، با مسائلی مانند مصرف زیاد زمین های کشاورزی، افزایش فاصله رفت وآمدها و مصرف زیاد انرژی، آلودگی های محیطی فراوان، مصرف زیاد منابع و تحمیل فشار بر طبیعت همراه است. هدف اصلی این پژوهش، دستیابی به نگرشی کلی از الگوی رشد فیزیکی مناطق شهری ایران و شناسایی م...

توسعۀ پایدار و به تبع آن توسعۀ پایدار محله‌ای مفهومی است که در سال‌های اخیر در مجامع علمی مطرح شده است و ارتباط تنگاتنگی با آسیب‌های اجتماعی، زیست‌محیطی، اقتصادی و معیشت شهری، امنیت، مشارکت، شکل، بافت و مدیریت شهری دارد. امروزه پایدارترین و مؤثرترین برنامه‌های توسعه‌ای آنهایی‌اند که مبتنی بر ویژگی‌ها و نیازهای خانواده‌ها و جمعیت‌های محله‌ای تدوین و ارائه گردند. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی با ...

دستیابی به کیفیت زندگی یکی از اهداف راهبردی توسعۀ پایدار شهری قلمداد می‌شود که بشر در طول حیات خویش به دنبال ارتقاء کمی و کیفی آن بوده است.بنابراین می‌توان گفت که کیفیت زندگی هم هدف و هم وسیلۀ توسعۀ پایدار است. هدف مقاله حاضر، ارزیابی و سنجش شاخص‌های توسعه به ویژه شاخص‌های کیفیت زندگی در سطح مناطق و نواحی شهر کاشان است. برای رسیدن به این هدف از روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات میدانی استفاده شده اس...

تپه‌های سیلک کاشان از نخستین استقرارگاه‌های دائمی انسان (روستانشینی) در فلات ایران محسوب می‌شود که آثاری از هزارۀ هفتم (دورۀ نوسنگی) پیش از میلاد تا عصر آهن 3 (دورۀ ماد) را در خود جای داده و بدین‌ سبب ارزش و جایگاه فرهنگی و مطالعاتی ویژه‌ای دارد. محوطۀ باستانی سیلک در طول یک قرن اخیر آسیب‌های فراوانی را متحمل شده است. پدیدۀ مخرب گسترش و توسعۀ کالبدی شهرها همیشه گریبان‌گیر محوطه‌های باستانی از ق...

آنچه­در پژوهش حاضر مورد مطالعه قرار­گرفته ­است، در­ پاسخ ­به عوامل سبب­ساز عدمِ تحقق مشارکتِ محلی در فرآیندِ توسعۀ محلات بافت­های تاریخی، تبیین اصول آموزشِ اجتماعی مبتنی­بر فلسفۀ رئالیسم اسلامی و سنجش میزان تأثیرگذاری مؤلفه­های مؤثر­ در بازآفرینی شهری اجتماع­محور در یکی ­از محلات تاریخی تبریز می­باشد که علیرغم برخورداری از هویت تاریخی و مذهبی، به­دلیل وجود مسائل متعدد اجتماعی، کالبدی و اقتصادی نیاز...