شعر حماسی و شعر غنایی را می­توان از اوّلین و مهم­ترین انواع شعری به شمار آورد. مهم­ترین قالب شعر غنایی، غزل استو تنها قالبی است که بیشترین نوآوری و تحوّل را از نظر محتوا در دوره­های گذشته پذیرفته، امّا همچنان اصالت خود را حفظ کرده­است. گستردگی مفهومی غزلهیچ­گاه لطمه­ای به اصل آن نزده، زیرا قرادادهای لفظی و معنوی غزل همواره پا برجا و در عین حال پویا بوده و تعدّد و  تنوّع مفاهیم، قالب­های ساختاری آن ر...

منظومه های دینی یکی از حوزه های میراث پربار ادب فارسی است که با وجود شمار قابل توجه شان، پژوهش گران کمتر به آن ها پرداخته اند و بسیاری از آن ها ناشناخته و در حدّ همان نسخه های خطی باقی مانده اند. این منظومه ها درباره موضوعات مختلف دینی و اغلب یکی از بزرگان مذهبی سروده شده اند و از دو جنبه تاریخی و زبانی درخور مطالعه و بررسی هستند. «حماسه های دینی» عنوانی است که در پژوهش های پیشین به این منظومه ه...

چکیده «حسین بن حسن رودسری گیلانی» با تخلّص شاعری «فارغ» در رودسر، ازتوابع استان گیلان زاده شد. ازسال تولّد، مدّت عمر، خانواده و بستگان وشرایط زندگی او هیچ اطّلاعی، جز آنچه از شعر وی به دست می آید، در دست نیست. فارغ گیلانی، به دلایلی نامشخّص، سال هایی نامعلوم از عمر خود را در شهرهای مختلف ایران و حتّی عراق آواره بوده است؛ بنابر گزارش خود او، هنگام بازگشت به ایران به رودباررفته در خانه ی دوستی اقام...

یکی از دلایل همیشگی پژوهشی بر روی اساطیر، اهمیت آن در مطالعات فرهنگی است، چرا که اسطوره و فرهنگ هیچ گاه از هم جدا نبوده اند و بیهوده نیست که شادروان دکتر بهار گفته است: ( در واقع آنچه امروز فرهنگ می نامیم در جهان باستان برابر اسطوره و آیین بوده است. بنابراین فرهنگ امروز بشری، بدون شک وامدار دوران اساطیر است، دورانی که اگر چه پایان یافت اما روح آن در ساختار اجتماعی و فرهنگی دوران تاریخی کالبدینه...

چکیده خاوران نامه ی ابن حسام خوسفی یکی از بهترین نمونه های حماسه دینی و نشانگر تثبیت مذهب شیعه در میان ایرانیان و یکی از مهمترین حماسه های دینی جهان محسوب می گردد، که در این اثر داستان های مذهبی و مآثر تاریخی اسلام و رشادت های حضرت علی(ع) بیان شده است. شاهنامه ی فردوسی پرمایه-ترین دفتر شعر فارسی و مهمترین سند عظمت و فصاحت فرهنگ و زبان پارسی و از بزرگترین حماسه-های جهان می باشد، که در آن افسانه...

  جهانگیرنامه سرودة شاعری گمنام به نام مادح است که در دوران جایگزینی حماسه های دینی، جای حماسه های ملّی و با هدف نیکفرجامی برای داستان رستم و سهراب ساخته شده است؛ نقش نقالان و راویان داستانهای حماسی ایران در سرودن این حماسه قابل توجّه است. دوران آمیختگی و امتزاج داستانها و اسطورههای ایرانی با اساطیر غیر ایرانی را،  به طور دقیق، نمی‌توان تعیین کرد. امّا با اطمینان می‌توان گفت که  با ورود اسلام ب...

یکی از برترین و مهم‌ترین بنیادهای اسطوره حماسه است که بر ستیز و تقابل ناسازها استوار شده است. اسطوره در ذاتِ خود، مینوی و آن‌جهانی است؛ اما حماسه مانند زادة اسطوره رویکردی زمینی و این‌جهانی دارد. درحقیقت فرایند این‌جهانی‌شدنِ نمادهای اسطوره‌ایْ ساز و کارِ داستان‌های حماسی را پدید می‌آورد؛ به‌گونه‌ای که رویارویی خدایان و ضدّخدایان که در سرشت حماسی است، اندک‌اندک به رویارویی تبارها یا پهلوانان بزرگ و ...

چکیده: آخرین دوره رشد و شکوفایی زبان فارسی در سند به امرای تالپور ختم می شود که در قرن سیزدهم هجری قمری در حیدر آباد سند فرمانروایی داشتند و علاوه بر اینکه زبان فارسی، زبان رسمی و درباری آنان بود، تألیفات عدیده ای به این زبان از خود بر جای گذاشتند؛ تألیفاتی که در شمار آخرین آثار بازمانده فارسی در پاکستان محسوب می شود. یکی از این آثار«مناقب علوی» نام دارد که به قلم میر حسین علی خان تالپور، آخ...

یکی از مؤلّفه­های مشترک متون دینی و عرفانی «مکاشفه» یا «آپوکالیپس» است. بازتاب آپوکالیپس در خلال متون دینی، حماسی، عرفانی و اساطیری ملل مختلف نشانة حضور ژرف و نقش کم­نظیر عناصر ماورای طبیعی در ایجاد پیوندهای ناگسستنی میان آثار کهن دینی و عرفانی و اسطوره­ای است. مشابهت­های کتب مقدّس جهان؛ از جمله کتاب مقدّس(عهد  قدیم و عهد جدید)، آثار خلّاق صوفیانه و عرفانی مثل مثنوی مولانا، اشعار شاه نعمت‌الله ولی ...

هشت سال دفاع مقدس ،آثار با ارزش و معنوی را بر جای گذاشت که نشانگر روزهای پرفراز و نشیب تلخ و شیرینِ حماسه آفرینان صحنه های جنگ است. جنگی که با تمام ویرانگری هایش دارای فرهنگ انتقالی به نسل های بعدی است. فرهنگ جنگ ، مجموعه ای از عملکردها ، نگرش ها ، روش ها ، آفرینش ها ی هنری و ادبی سال های جنگ و پس از آن است. انتقا ل این فرهنگ و حماسه ها به نسل های بعدی و حفظ ارزش وآثار این سال ها یکی از ضروری تر...