زمینه‌ساز بودن فضیلت‌ها و رذیلت‌های اخلاقی برای ملکات نفسانی و نیز تأثیر متقابل ملکات نفسانی و معرفت از دیرباز در متون اخلاقی اسلامی مورد توجه بوده است. نصیر الدین طوسی در نظام اخلاقی‌ای که با رویکرد فلسفی ارائه می‌دهد، این تأثیر متقابل را از دو جهت بررسی کرده است. همچنین وی اقسام فضیلت و رذیلت و تأثیر آن دو بر فرایند شکل‌گیری معرفت و نیز نقش معرفت در کسب فضیلت‌ها و رذیلت‌ها اخلاقی را به‌تفصیل ...

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های اعجاز زبانی قرآن، موسیقی دلنشین آن است که یکی از مؤلفه‌های آن، القای معانی دینی می‌باشد. پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی رابطه معنا و آوا در مفاهیم مربوط به موضوعات اخلاقی و معاد بپردازد و تأثیر آن را در پذیرش و اندازه انگیختگی توسط خواننده یا شنونده بررسی کند. روش بکاررفته در این پژوهش، کتابخانه‌ای، توصیفی- تحلیلی و آماری می‌باشد. نتایج حاصل از بررسی داده‌های مورد نظر...

چکیده آزادی مفهومی بلند، پرآوازه، دیریاب و درعین حال گمگشته تاریخ مبارزات و مجاهدت های وسیع و دامنه دار بشری است. اما این مفهوم گرانسنگ و غیرقابل مقایسه با سایر ارزش های همطراز، مشکل معنایی و مفهومی داشته، و میان سرشت و طبیعت آزادی با محدوده و قلمرو آن، نوسان ذهنی و عینی یا نظری و عملی یافته است. آزادی گاهی به صورت نفس الامر تعریف مثبت و منفی شده، و گاهی در تقابل با استبداد، دموکراسی، حقیقت و و...

سعید بهشتی* مسعود قریب** در فرهنگ اسلامی، دعا و راز و نیاز با خداوند از اهم واجبات و مورد تاکید فراوان می باشد. پژوهشگران در این پژوهش که از نوع «بنیادی» و «نظری» است ابتدا به مفهوم دعا می پردازد و آ ن را «خواندنِ همراه با خواست و طلب» می دانند. سپس ضرورت دعا را مورد مداقّه قرار داده و در گام سوم، مراتب دعا را بیان می دارد. در مرحله بعد نقش دعا در تربیت انسان از چهار جنبه مورد بررسی قرار گرفته و ...

در منابع و تحقیقات تاریخی، شخصیت امین در میان خلفای عباسی، به عنوان خلیفه ای که متصف به رذائل اخلاقی است شناخته می شود. این تصویر منفی از وی به واسطة گزارش های متون تاریخ نگاری مسلمانان در قرون نخستین اسلامی از جمله اخبارالطوال دینوری ایجاد شده و تحقیقات تاریخی معاصر دربارة خلافت عباسی نیز با اعتماد به آن گزارش ها، این تصویر را به­عنوان واقعیت تاریخی وی پذیرفته اند. اما با استفاده از رویکردهای ...

پژوهش حاضر، در نظر دارد جنبه های مختلف « حسد» و تا حدی مفاهیم وابسته به آن را به عنوان یک رذیلت اخلاقی در آثار نظم و نثر مولوی بکاود. از آنجا که علما و عارفان قبل از او این رذیلت اخلاقی را نکوهش کرده و در رساله های خود مطرح کرده اند، تا حد امکان سعی شده به این آثار نیز توجه شود. در میان آنها تأکید ما بیشتر برروی آثار امام محمد غزالی است. حسد، مقوله ای است که در دو حوزه ی اخلاق و روانشناسی قابل...

چکیده: ضربالمثلها آیینهی تمامنمای فرهنگ هر جامعه به شمار میآید؛ لذا بررسی و تحلیل آنها از زوایای مختلف میتواند ما را نسبت به دیدگاهها، افکار و اندیشه و آداب و رسوم یک فرهنگ آشنا نماید. در زبان و فرهنگ عربی- اسلامی نیز ضرب المثل از جایگاه والایی برخوردار است و موضوعات و مباحث متعددی در آن قابل بررسی است؛ لذا بهخاطر گستردگی موضوعات، ما در این پژوهش، فقط به موضوع مهم «بایدها و نبایدهای اخلاقی»پرد...

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های اعجاز زبانی قرآن، موسیقی دلنشین آن است که یکی از مؤلفه‌های آن، القای معانی دینی می‌باشد. پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی رابطه معنا و آوا در مفاهیم مربوط به موضوعات اخلاقی و معاد بپردازد و تأثیر آن را در پذیرش و اندازه انگیختگی توسط خواننده یا شنونده بررسی کند. روش بکاررفته در این پژوهش، کتابخانه‌ای، توصیفی- تحلیلی و آماری می‌باشد. نتایج حاصل از بررسی داده‌های مورد نظر...

  برای فهم آثار عرفانی که اغلب حاصل تجربه­ها و آموزه­های عرفانی شاعران عارف است، صور خیال نقش زیادی داشته و جزء لاینفک آثار عرفانی است. صاحبان این آثار به شکلی آسان و همه فهم از حکایات، داستان­ها، امثال، قصه­های تمثیلی و رمزی برای تصویر و استدلال و توجیه دعاوی و اقوال خود بهره می­گرفته­اند تا تصوّر و قبول آنها برای اذهان آحاد مردم به آسانی انجام گیرد. مثنوی عرفانی «المعنویه­الخفیه» سرودة شیخ ابر...

این رساله که با عنوان " بررسی تفسیری و تاویلی آیات نازله در شان سید الشهداء (ع) " در 3 فصل به منظور خدمت به قرآن و عترت پیامبر(ص) و شناخت هر چه بیشتر سید الشهدا (ع) فرآهم آمده است. این تحقیق با استفاده از روش تحقیق کیفی انجام شده است و ابزار گردآوری اطلاعات، به صورت کتابخانه‏ای است. در این تحقیق سعی شده است ضمن ارائه کلیات به عنوان مبانی، با فرض وجود آیاتی که در شان سید الشهداء نازل شده‏اند...