علم معانی به بررسی روشهای کاربرد مؤثر زبان می‌پردازد و بلاغیون می‌کوشند تا با استخراج اصول مؤثر سخن گفتن، فن سخنوری را به دیگران بیاموزند و رمز و راز سخن بلیغ را دریابند. بنای کتب بلاغی فارسی دری، بر ترجمة کتب بلاغی عربی با درج چند نمونه فارسی نهاده شده‌است و از دیر باز به نقل همان چند مثال مکرّر و مستعمل گذشتگان اکتفا گردیده‌است که نشان از عدم درک و فهم درست مؤلفان از بلاغت است. در این مقاله کت...

در خصوص رابطه­ی میان صورت و معنی نشانه­ها، بر اساس دیدگاه غالب و پذیرفته شده در محافل زبان­شناسی، این رابطه عموماً قراردادی و اختیاری است. در پژوهش حاضر، با استفاده از ابزارهای انگیختگی، نشانه­های یک زبان اشاره­ی خانگی مورد بررسی قرار گرفته است. داده­های تحقیق در طول دو سال از طریق مصاحبه­ با فرد اشاره­گر گردآوری شده است. پس از گردآوری مجموعه نشانه­های اشاره­ای، تک­تک نشانه­ها مورد بررسی قرار گر...

نحوة شکل گیری اصطلاحات در زبان، یکی از مواردی است که در تحلیل های نحوی می توان به آن استناد نمود. از جملة این موارد می توان به ردفورد (1997 & 2014) اشاره کرد که وی با اشاره به نحوة شکل گیری اصطلاحات در زبان انگلیسی، فرض فاعل درون گروه فعلی را در قالب برنامة کمینه گرا تبیین نموده است. این پژوهش که به تحلیل اصطلاحات زبان فارسی اختصاص یافته است، نشان می دهد که اصطلاحی شدن در زبان فارسی فرضیة ف...

مبحث رابطه زبان و ذهن از مدت ها قبل در جهان مطرح و نظریات متعدد و روبه تحولی در این حوزه مطرح بوده است؛ آنچه در این عرصه متأخر به حساب می آید نحوه ارتباط متقابل زبان و محیط زیست از طریق ارتباط بین زبان و ذهن و فرآیندهای تفکر است. در این میان، و در مورد خاص زبان فارسی و فرهنگ ایرانی، موضوع ما در این مقاله ارتباط مستقیم بین زبان و محیط زیست است. این ارتباط آن قدر مستحکم و عمیق است که هر فارسی زبا...

طی سالهای گذشته چند عنوان کتاب به زبان فارسی برای نوسوادان نوشته و پخش شده است ‘اما معیارهایی که این کتابها براساس آنها نوشته شده مشخص نیست. در نوشته های فارسی به گونه کیفی به اهمیت نقش طول کلمه‘طول جمله و تعداد پیامهای موجود در هر جمله در خواناتر کردن نوشته ها اشاره شده است ولی معیار کمی برای تشخیص سطح خوانایی نوشته ها ارائه نشده است. این بررسی در پی آن بوده است که دریابد آیا میتوان از سه فرمو...

‏در بخش نخسمت مقالة حاضر به تفاوت های عمده زبان فارسی و عربی اشاره و چند تفاوت مهم میان دو زبان، بیان شده است. آنگاه درباره اینکه زبان عربی اشتقاقی و قالبی و زبان فارسی ترکیبی است بحث شده است. سپس استعمال و کار برد گوناگون یک کلمة فارسی را بیان کرده ایم و در این باره نمونه های فراوانی جسته ایم. در مرحلة بعد تعدادی از کلمه های که ریشه عربی دار ند و عرب زبانان به شیوه دیگری به کار می برند. بررسی ...

تحقیقات متعدد نشان می دهد دانش آموزانی که دچار ناشنوایی کامل هستند، به دلیل نقصی که در سیستم شنوایی خود دارند، در مقایسه با دانش آموزانی که از نظر شنیداری سالم هستند و در در گروه سنی و سطح تحصیلی مشابه قرار دارند، دچار مشکلات فراوانی در خواندن و درک مطلب هستند. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان توانایی خواندن و درک مطلب بزرگسالان ناشنوای فارسی زبان و مقایسه عملکرد آنها با توانمندی های افراد دارای شنوا...

ترجمه­ها و ترجمه‌‌ـ‌تفسیرهای کهن قرآن سرمایه­های کمترشناخته­شده­ای از گنج­خانه بزرگ زبان فارسی است که مشتمل بر واژگان گوناگونی از حوزه­ها و دوره­های مختلف این زبان است و می­تواند گنجینه­ای پرمایه برای توانمند­سازی و گسترش زبان فارسی باشد. ترجمه تفسیر طبری یکی از کهن­ترین و غنی­ترین این ترجمه‌ـ تفسیر‌هاست که برمبنای کتاب تفسیر طبری فراهم آمده است و هم از نظر تاریخ زبان فارسی و هم از لحاظ تاریخ م...

نفوذ و گسترش شایان توجه واژه های زبان فارسی، در ادوار مختلف، در زبان های گوناگون، از جمله موضوعات قابل توجه در حوزۀ ریشه شناسی و مطالعات تاریخی است. از جمله زبان هایی که در طول تاریخ، به طور غیرمستقیم، وام گیرندۀ واژه هایی از زبان فارسی بوده اند، می توان به زبان های اروپایی، و از آن جمله انگلیسی، اشاره کرد. بررسی این دسته از واژه ها خود ارائه کنندۀ تصویری گویا از فرهنگ، تمدن و رویدادهای اجتماعی...