خودستایی در لغت به معنی «مداحی و تحسین از خویشتن» است. این صفت در زندگی اجتماعی امروز و البته در اعصار و قرون گذشته، نزد مردم عامی امری زشت و ناپسند و منفی تلقی می گردید. اما در ادبیات به ویژه شعر، یکی از فنون سخنوری است و کمتر شاعری دیده می شود که به خودستایی و مدح و ستایش از خود نپرداخته باشد و دانش و هوشمندی خود را برتر از دیگران نشان ندهد و در مواردی به خاطر دفاع از منزلت و قدرت شاعری خود، ...

متنبّی در ادبیّات عربی و سعدی در ادبیّات فارسی، هر دو از شاعران تأثیرگذار و دوران ساز هستند. بررسی تطبیقی مضامین به کار رفته در شعر سعدی و تأثیر پذیری آن از مضامین شعر متنبّی از موضوعات مهمّ حوزه ی ادبیّات تطبیقی است که در این باره تحقیقاتی صورت گرفته است. بررسی ویژگی های بلاغی شعر این دو شاعر، نشان دادن وجوه اشتراک و افتراق موجود در شعر آن ها، و نیز بررسی و تحلیل زمینه های اجتماعی، اعتقادی و شخصیّتی ...

فردوسی و متنبی هر دو در آثار جاودان خود، تصاویر بدیع و خیال انگیزی از عظمت گرد و غبار سپاهیان آفریده اند که از زوایای مختلف قابل تأمل است. هر دو شاعر برای ترسیم عظمت گرد و خاک از مضامین و تصاویر مشترک استفاده کرده‏اند. این اشتراک در تصاویر و مضامین به اشکال مختلف از جمله توارد، استفاده از الگوهای کلیشه ای، تأثیرپذیری فردوسی از شعر متنبی یا شاعران قبل از او قابل تفسیر است. با مقایسۀ این تصاویر ...

متنبی و احمد شوقی دو شاعر پرآوازه قدیم و جدیدند که عنوان امیرالشعرائی، آندو را با یکدیگر قرین ساخته و هماره ژرف نگران نقاد را مفتونانه یا منفورانه به این تلاقی مشغول داشته است . این دو شاعر در هر وادی از ادب که گام نهاده اند همانند یک روح در دو پیکره عمل کرده اند، با این تفاوت که سرشاخه های درخت تنومند اندیشه متنبی روی به زمین و میل به زمین و میل به خودنمایی برفراز تپه های "صلصال من حما مسنون" ...

در این تحقیق مقایسه تصویرسازی دوقله بلند ادب فارسی و تازی و کشف نقاط مشترکی است که در شاهنامه و شعر متنبی وجود دارد. با توجه به وجود زمینه های مناسب اجتماعی - فرهنگی - سیاسی در قرن چهارم و حاکمیت زبان عربی در ایران، خصوصا" خراسان ، و تصویرهای مشترک استخراج شده در این تحقیق، تاثیرپذیری فردوسی از متنبی و یا منابع فکری او را بحث و بررسی می کند.

از آن جا که مقدمات قصاید عربی در نقد قدما از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بزرگانی چون ابن رشیق قیروانی، ابوهلال عسکری، ابن اثیر، ثعالبی و...به نقد این قسمت از قصاید، اهتمام ویژه ای داشته اند، ضروری می نماید در ادبیات فارسی نیز مقدمات قصاید شاعران بررسی شود. در این مقاله مقدمات قصاید خاقانی و متنبی بررسی شده است. روش تحقیق، به شیوه ی توصیفی- تحلیلی و حجم نمونه، کل قصاید دیوان خاقانی و متنبی است. ب...

پژوهش حاضر به بررسی تصویر متناقض نما به عنوان یکی از شیوه‏های اسلوب بیان هنری، تصویری، تعبیری و معنایی در قصاید و قطعات دیوان ابوالطیّب متنبی پرداخته است. متناقض نمایی از پایه‏های قوی و پویایِ بیان هنری و خیال زنده و جذابِ متنبی است. تصویرهای بلاغی متناقض نمای وی از پیوندی بنیادین با معنا حکایت می‌کند. به طور کلّی دو نوع متناقض نمایی به صورت توأمان در کلام او هست: 1ـ متناقض نمای تصویری و شاعرانه 2ـ...

چکیده ابوفراس از نجیبان و امیران شجاع بنی حمدان و از شاعران بزرگ دوره عباسی است که زندگی در محیط فرهنگی و ادبی دیار حلب وی را شاعری توانا و نکته دان ساخت. به لحاظ شعری مقام او آن چنان بلند است که برخی او را بر متنبی، شاعر معروف معاصر وی مقدم شمرده اند و گویند متنبی به تقدم و برتری ابوفراس معترف و از برخورد با او هراسان بود و هیچ گاه برای شرکت در مناظره ادبی با او تمایلی نشان نمی داد. ولی با و...

متنبی 354-303) هـ ) به عنوان پرآوازه ترین شاعر عرب که تمام سروده هایش در قالبمدح است، خود را مردم شناس می داند و در اغلب قصیده ها آنان را سزاوار تحقیر می بیند . وبه ندرت از مردم در برابر حکومت دفاع می کند . در این مقاله شفاعت خواهی و میانجی گریوی در مورد معترضان و مخالفان حکومت ( کافور و سیف الدوله ) با جانبداری سعدی شاعرمردم گرا، از منتقدان و افراد ناراضی از حاکمان مقایسه می شود .زبان  متنبی ...

فخر در زبان و ادبیات عرب یکی از اغراض شعر به شمار می آید که شاعر در آن به مدح خود و قبیله خویش میپردازد و نیکیها و مکارم و فضایل اخلاقی خویش را میستاید و به جاه و مال و سلطه مباهات مینماید. شعر عربی از زمان جاهلیت با فخرسرایی آشنا بود و تا عصر عباسی که در آن شعر و ادب به شکوفایی رسید فخرسرایی نیز به شکلی فعال ادامه داشت. ابو الطیب المتنبی یکی از بزرگترین و برجسته ترین فخرسرایان عصر عباسی به شم...