شبیه‌خوانی سنتی نمایشی است که مضمون غالب آن‌را نمایش واقعه‌های تاریخی ـ مذهبی زندگی و مصائب خاندان پیامبر و به‌ویژه واقعة کربلا تشکیل می‌دهد. جنبة آیینی این سنت نمایشی به‌گونه‌ای است که مخاطب سنتی در نسبتی خاص با آن قرار می‌گیرد و این ویژگی در برداشت و فهم مخاطب از آن نقش عمده‌ای ایفا می‌کند. در حالی‌که فهم مخاطب نیز شکل نخواهد گرفت مگر به‌واسطة تماشا کردن قدسیانه و فهم پیشین برآمده از متن ...

نمایشنامه از انواع ویژة ادبی است که ضمن در بر داشتن خصایص یک متن ادبی، خصوصیت‌های دراماتیک منحصر به فردی دارد که تنها بر صحنة اجرا، تمام و کامل می‌شود. «شهرزاد» اثر ماندگار پدر نمایشنامه‌نویسی عربی، یعنی توفیق الحکیم، با استناد به داستان هزار ویک شب در جامه‌ای فلسفی ابداع شده‌است و نه تنها در بُعد اندیشگانی، بلکه از نظر ادبی نیز حائز اهمیت است. این اثر دو بار به زبان فارسی از سوی آقایان آیتی و ش...

کیومرث در تمامی متون پهلوی و روایت های بازمانده از سیرالملوک ها، نخستین انسان معرفی شده است. بر اساس این متون، نسل بشر پس از کشته شدن کیومرث در مواجهه با اهریمن و با همخوابگی مشی و مشیانه ادامه می یابد اما شاهنامه فردوسی تنها متنی است که بر اساس آن، کیومرث نخستین پادشاه است. در شاهنامه فردوسی نبرد کیومرث با اهریمن نیز به گونه ای دیگر روایت شده است. مقایسه داستان کیومرث در شاهنامه و متون متأثر ا...

تأثیر سیر تکامل علوم گوناگون بر نظریه سازمان، اهمیت مشروعیت بیرونی را همراستا با اهمیت ‏کارایی درونی مدنظر قرار داد. اگر مدیریت در سویه عقلانیت ابزاری مشغول است، جامعه‏شناسی به ‏سویه عقلانیت فرهنگی متمایل می‏شود؛ در ایران این زمینه فرهنگی از کنش‏های ساختاری و رفتاری ‏مدیریت آب بسیار تأثیر پذیرفته است. از این رو آب‏سالاری به مثابه واژه‏ای بسیار رسا، تبیین‏گر ‏ماهیت کنش اداری در ایران مدنظر قرار ...

برای ارائه تعریفی جامع از زبان دراماتیک، لازم است که عناصر و اجزای مشخص کننده نوع تئاتر مورد بررسی قرار گیرند و این مطالعه و بررسی از بدو تکوین اثر آغاز و به صحنه گذاری آن ختم می‎شود، زیرا مولف و آفریننده اثر با انتخاب یکی از شقوق تئاتر ناگزیر است برای آن صورت و شکلی خاص را در نظر بگیرد و عناصری را در آن مدخلیت دهد تا به تأثیر خاصی دست یابد به گونه ای که متن نمایشی بتواند در شرایط خاص تماشاگران...

نمایشنامه‌ی مجمع مرغان ژان کلود-کَریِر، از جمله متون اقتباس‌شده از منطق‌‌الطّیر عطّار است. کَریِر در این اثر، سعی بر آن داشته که شکل اصلی داستان عطّار را حفظ کرده و با توجّه به ضرورت‌ها و محدودیت‌های متن نمایشی در آن تغییراتی انجام دهد. از جمله تغییرات شاخصی که او در این متن انجام داده، دگرگونی مفهوم «سیمرغ» است. در واقع، کَریِر هم‌جهت با مؤلفه‌های جهان-نگری خویش و نوعی شبه‌عرفان ناسوتی، معنای دیگری را ب...

این گفتار به بررسی اصول سبک شناختی ادبیات نمایشی معاصر می پردازد و تفاوت های آن را با متون کلاسیک بررسی می کند. یکی از این اصول وحدت های سه گانة ارسطو و قواعد دست و پاگیر نمایشی است که به فراموشی سپرده شده است. گویی تمام معیارهای تئاتر کلاسیک، همچون کنش، شخصیت و گفت و شنود، به نوعی شالوده شکنی مبتلا گشته اند و زمان نیز تداوم خطی و مستقیم خود را از دست داده است. متن نمایشی معاصر، ساختاری از هم گ...

این مقاله، به بررسی و توصیف ساختار و نشانه‌های نمایشی منظومه‌ی درخت آسوریگ‌ می‌پردازد؛ مناظره‌‌ای منظوم میان یک بز و یک درخت خرما از اصل پارتی و به خط پهلوی کتابی که تنها نمونه‌ی فابل به شکل مناظره در زبان‌های ایرانی میانه غربی است. این متن، شباهت ساختاری انکارناپذیری با متن‌های مناظره‌ای بین‌النهرینی دارد که در جشن بهاری سال نو بین‌النهرین (اکیتو) به صورت نمایشی اجرا می‌شده‌اند. در این منظومه...

نماد نشانه­ای از امری است که امر دیگر را القا می‌کند. در این شیوه، هنرمند، واقعیت­ها را نه به طور مستقیم بلکه به صورت نشانه­ها ارائه کرده است. در هنرهای نمایشی، نمایشنامه­ها بر پایه نمادها استوار هستند و شکل گرفته‌اند. در معماری، معمار می‌تواند با استفاده از زبان الگوها بناها را شکل دهد. در این پژوهش، هدف بررسی کاربرد نماد در ادبیات نمایشی و معماری است و مقایسه تفاوت­ها و شباهت­های نماد در فضاه...