فروپاشی اتحاد شوروی به استقلال پانزده جمهوری تشکیل‌دهندة آن به‌عنوان واحدهای سیاسی مستقل انجامید و آسیای مرکزی با قرارگرفتن در بین کشورهایی همچون روسیه، چین، هند، پاکستان و ایران، به یک «نقطة اتصال ژئوپلیتیک» تبدیل شد. در این شرایط در این منطقه، سازمان همکاری شانگهای میان کشورهای عضو شکل گرفت. برای بررسی نقش این سازمان در عرصة منطقه‌ای و بین‌المللی، باید عواملی که رفتار سیاست خارجی روسیه و چین ...

امروزه بر اثر تحولاتی که در عرصه های مختلف علوم، تکنولوژی، ارتباطات، اقتصاد، سیاست، فرهنگ و... شکل گرفته است، دنیا به سوی همکاری و همگرایی بیشتر در حال حرکت است و رواج مفاهیم و اصطلاحاتی نظیر جهانی شدن، فشردگی زمانی و مکانی،گفتگوی تمدن ها، دهکده جهانی و... نشان از این فرایند دارد. براین اساس بدلیل گسترش روز افزون ارتباطات و مبادلات میان ملل و دولت های مختلف و بخصوص افزایش درهم تنیدگی های اقتصاد...

بقای ملی هدف ثابت و غیرقابل تغییر هر حکومت مبتنی بر ملت است؛ این مقوله به نوبه خود متأثر از امنیت ملی است و امنیت ملی نیز به میزان قابل توجهی تحت تأثیر کیفیت روابط و مناسبات بین کشورها در چهارچوب های منطقه ای و بین المللی است. در سالهای اخیر، اغلب، نقش بنیان های جغرافیایی و ژئوپولیتیک در روابط بین دولت ها نادیده انگاشته شده و یا کم اهمیت تصور می شود. این در حالی است که بنا به استدلال های این بر...

فرآیندهای سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه، بعد از جنگ دوم جهانی همواره با چالش، مخاطره و بحران امنیتی همراه بوده و تمامی رؤسای جمهور آمریکا در این حو زة ژئوپلتیکی درگیر بحران امنیتی بود ه اند. از سوی دیگر، می توان نشانه های زیادی از بی اعتمادی شهروندان خاورمیانه را نسبت به سیاست خاورمیان های آمریکا ملاحظه کرد. آنان بر این اعتقادند که آمریکا نتوانسته است بین واحدهای خاورمیانه ای، هماهنگی و همکار...

جدایی قفقاز از ایران در سال های اول قرن نوزده میلادی و همچنین فروپاشی شوروی و استقلال سه جمهوری آذربایجان، گرجستان و ارمنستان تحولات عمده ای در تاریخ ایران و منطقه و جهان در دو قرن اخیر بوده است. با توجه به موقعیت ژئوپولتیک قفقاز در منطقه و جهان و معضلات داخلی منطقه قفقاز، ما با حضور نیروها و منافع مختلف و بعضاً متعارضی در این منطقه روبه رو هستیم و سیر تحولات سیاسی، اقتصادی، امنیتی، فرهنگی و ......

دستیابی ایران به جایگاه نخست منطقه اگر چه دور از دسترس نیست؛ اما با چالش ها و محدودیت های بسیاری روبروست. در این راستا در عرصه خارجی، تقابل بخشی از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به جهت خاستگاه اعتقادی و آرمانگرای آن، با برخی هنجارهای رایج در نظام بین الملل، وجود روحیه ضدامپریالیستی و عدم سرسپردگی در برابر قدرت های خارجی از یک سو و وجود مشکلاتی در روابط با قدرت های منطقه ای به جهت رقابت بر سر ...

پس از فروپاشی شوروی سابق در سال 1991 و تشکیل جمهوریهای تازه استقلال یافته که بعضی از آنها دارای منابع عظیم انرژی بوده و همچنین رقابت اقتصادی کشورها در مقابل رقابت نظامی و حرکت به سوی ژئواکنومی به جای ژئوپلیتیک باعث گردید بعضی از کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در این جمهوریها حضور پیدا کنند. حضور کشورهائی همچون آمریکا و اسرائیل در جمهوری آذربایجان نیز از این نوع رقابتها می باشد. حال با این سئوال...

در بررسی تحولات آسیای مرکزی و نقش این منطقه در اقتصاد بین الملل، آسیای مرکزی به عنوان یک خرده سیستم در نظام بین الملل در نظر گرفته می شود چرا که مجاورت کلی بین بازیگران، و بخش های گوناگون آن وجود دارد و نیز بروز هرگونه تغییری در آسیای مرکزی می تواند دیگر بخش های منطقه و اقتصاد این کشورها را تحت تأثیر قرار دهد. در این راستا می توان نقش آسیای مرکزی را در اقتصاد بین الملل و نفوذ قدرت های منطقه ای ...

این پژوهش به دنبال بررسی رابطه سیاست خارجی ج.ا.ا و سند چشم انداز در رسیدن ایران به قدرت برتر منطقه ای است. در سند چشم انداز ایران 1404 برای نخستین بار نگاه منطقه ای به سیاست خارجی مطرح شده است. مفهوم قدرت برترمنطقه ای برایند دو هدف است: 1- کسب جایگاه برتر علمی، فن اوری و اقتصادی، 2- تعامل سارنده و موثر در روابط خارجی . هدف از ارایه این مقاله بررسی چالش های سیاست خارجی ج.ا.ا در اتخاذ رویکرد"...