علیرضا سمیعی اصفهانی
استاد دانشگاه
[ 1 ] - غیرجنبشهای اجتماعی؛ الگویی نظری برای تبیین کنش انقلابی مردم مصر
تحولات سیاسی و اجتماعی اخیر خاورمیانه، به‌ویژه جامعه مصر به دلیل ظرفیت بالای پژوهشی و نظری آن از جذابیت ویژه‌ای برخوردار است. در رویدادهای سال 2011 مصر، انسداد سیاسی موجود در این کشور باعث شد تا نیروهای مخالف دولت از میان اشکال مختلف اعتراض اجتماعی، نوعی از مبارزه را در پیش گیرند که در برابر سرکوب دولت آسیب‌پذیری کمتری داشته باشد. آصف بیات این نوع کنش ورزی و اعتراض را «غیرجنبشهای اجتماعی» می ن...
[ 2 ] - شکاف‌های اجتماعی و جنبشهای سیاسی در خاورمیانه (نمونه‌های موردی: مصر- لیبی - تونس - یمن)
جنبشهای سیاسی همواره یکی از عوامل پویایی اجتماعی در جوامع انسانی بوده و شکلگیری آنها در هر کشوری موجد تغییرات مهمی در راستای تأمین خواسته‌های مردمی بوده است. در این میان، جنبشهای اخیر خاورمیانه که با عنوان بیداری اسلامی شناخته شده است از جمله جنبشهای اجتماعی مهم در قرن حاضر است که منشأ تغییرات بنیادیتری در کل این منطقه بوده است؛ ازاین‌رو، پرداختن به علل شکلگیری این جنبش‌ها از دیدگاه جامعه...
[ 3 ] - بازشناسی ابعاد، مؤلفه‌ها و تهدیدات هویت ایرانی ـ اسلامی از منظر امام خمینی+ و مقام معظم رهبری
نظریات متعددی در باب چیستی هویت ملی و عناصر مؤثر در شکلگیری و تحول آن از سوی نظریه‌پردازان ارائه شده است. بااین‌حال، تمامی این نظریات و دیدگاه‌ها در این مسئله که هویت ملی نوعی «متمایزسازی آگاهانه خود از دیگران» است، اشتراک دارند. در این نوشتار تلاش شده است با بهره‌گیری از نظریه و رویکرد جامعه‌گرایی و بر اساس منظومه فکری و معرفتی امام خمینی+ و مقام معظم رهبری، به پرسش‌های سه‌گانه زیر در باب هوی...
[ 4 ] - آیندة گروهک های تکفیری و راه کارهای ثبات بخش دولت سوریه و عراق
مقالۀ پیشِ رو م یکوشد بر پایۀ سناریوپردازی که یکی از مه م ترین رو ش های تحلیلآیند ة گروه ک ها ی تکفیری چون » آیند هپژوهی است، به این پرسش اصلی پاسخ دهد کهداعش و جبهۀ النصره در خاورمیانه به چه سمت و سویی خواهد رفت؟ به عبارت دق ی ق تر ،جریا نهای تکفیری چگونه پیش خواهند رفت و کدام تمایلات مردمی وضعیت این نظا مها رابه نظر م یرسد در این خصوص پنج سناریو را م یتوان مطرح ساخت «؟ در آینده رقم خواهد زدکه ...
[ 5 ] - رویکردی جامعه‌شناختی به جنبش اجتماعی سیاهان در امریکا ( تحلیل ریشه‌ها، روندها و پیامدها)
امریکایی‌های آفریقایی‌تبار بیش از یک قرن است که با فراهم‌شدن هر فرصت سیاسی در امریکا، به اعتراض دست زده و در تلاش برای دستیابی به حقوق برابر با سفیدپوستان برآمده‌اند. این مبارزات به‌ویژه از دهۀ 1960 فراز و نشیب زیادی را در روابط جامعه سیاه‌پوستان با حاکمیت این کشور در پی داشته است. نمونۀ اخیر آن کشته‌شدن مایکل براون سیاه‌پوست 18 ساله به دست پلیس امریکا در شهر فرگوسن در یکسال اخیر بود که واکنش ...
[ 6 ] - پیروزی و ناکامی گفتمان اسلام سیاسی (تجربه‌ای متفاوت در ایران 1979 و مصر2012)
گفتمان اسلام سیاسی، در طول حیات خود تجربیات متفاوتی را در کشورهای اسلامی رقم زده که مهم‌ترین آنها پیروزی انقلاب اسلامی در ایران 1979 و تلاش جنبش اخوان‌المسلمین مصر برای به‌دست‌گیری قدرت به‌گونه‌ای دموکراتیک در سال 2012 بوده است. انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 به پیروزی رسید و توانست خود را بر ذهن و زبان مردم هژمون سازد؛ اما اخوان‌المسلمین که سابقة بیشتری در مبارزه دارد، در طول فعالیت خود برای ...
[ 7 ] - دموکراسی رایزنانه؛ جنبشهای اجتماعی و حوزۀ عمومی جهانی (با تأکید بر نظریۀ عقلانیت ارتباطی هابرماس)
دموکراسی، بی‌تردید، عرصۀ عمومی فعالیت‌های انسانی است؛ چراکه انسان‌ها در این حوزه به تعامل با یکدیگر می‌پردازند و درخواست‌ها و علاقه‌مندی‌های خود را بیان می‌کنند. جنبشهای اجتماعی که بیان‌کنندۀ تقاضاهای مردمی هستند، در همین عرصۀ عمومی شکل می‌گیرند و به فعالیت می‌پردازند. این پژوهش به دنبال بررسی و ارزیابی میزان تأثیراتی است که عقلانیت ارتباطی نظریۀ هابرماس، بر شیوۀ فعالیت و سازماندهی جنبشهای اج...
[ 8 ] - قدرت منطقه ای ایران و چالش های خارجی پیش روی آن
دستیابی ایران به جایگاه نخست منطقه اگر چه دور از دسترس نیست؛ اما با چالش ها و محدودیت های بسیاری روبروست. در این راستا در عرصه خارجی، تقابل بخشی از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به جهت خاستگاه اعتقادی و آرمانگرای آن، با برخی هنجارهای رایج در نظام بین الملل، وجود روحیه ضدامپریالیستی و عدم سرسپردگی در برابر قدرت های خارجی از یک سو و وجود مشکلاتی در روابط با قدرت های منطقه ای به جهت رقابت بر سر ...
[ 9 ] - ژئوپلتیک هویت و تأثیر آن بر راهبرد امنیتی ایران و عربستان در تحولات یمن
Abstract Yemeni crisis has significant consequences on Middle East region and trans-regional security policy. The first symptoms can be associated with different behaviors two regional major player in the region, Iran and Saudi Arabia. So, the main question is what affects the geopolitical identity put foreward on security strategy of Iran and Saudi Arabia in the region and inturn on tha beh...
[ 10 ] - تبیین کنش جمعی سلفی‌‌ها در تحولات سیاسی مصر پسامبارک
Salafism’s root in Egypt dates back to the early 21st century. Before the revolution, salafists didn’t believe in political participation and regarded it as prohibited, but their approach changed after the revolution. This movement just after the Egypt's January 25 revolution in 2011, mobilized resources to gain individual and group interests and emerged as a powerful actor in a political...
[ 11 ] - پِرِه‌توریانیسم؛ الگویی نظری برای تبیین خشونت سیاسی در مصر پساانقلابی
After the revolution in Egypt in January 2011 took place, Hosni Mubarak was excluded from power and in free elections, Islamists and especially, Muslim Brotherhood could, with majority of votes, place on top of political power, but soon, the state and other social forces confronted each other, and finally, the army as the most organized and cohesive institution in Egyptian society, played the c...
[ 12 ] - رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال خیزش مردمی بحرین
مردم بحرین به دنبال خیزش‌های عربی در سال 2011، خواستار سرنگونی رژیم آل‌خلیفه شدند. این قیام در جهان عرب نگاه بسیاری از بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی را متوجه خود ساخت. ایران از جمله کشورهایی بود که از همان ابتدا روند تحولات بحرین را دنبال نمود. جمهوری اسلامی به دلیل شاخصه مردم‌سالاری و انقلابی بودنش، همواره الهام‌بخش حرکت‌های مردمی در کشورهای منطقه بوده است، از این‌رو پس از وقوع خیزش‌هایی در ب...
[ 13 ] - بررسی عوامل اجتماعی موثر بر نشاط اجتماعی معلمان (مطالعه موردی معلمان نواحی 20 و 21 شهر تهران)
شادمانی و نشاط از جمله نیازهای مهم انسان هستند و می‌توانند در مقابله افراد با مشکلات و رویارویی با فشارها و ارتقاء بهره وری کار نقش بسزایی داشته باشند. با توجه به نقش و جایگاه مهم معلمان در تربیت و جامعه پذیری دانش آموزان، هدف مقاله حاضر بررسی میزان شادمانی اجتماعی معلمان شهر تهران و شناسایی عوامل اجتماعی موثر برآن است. جامعه آماری شامل معلمان نواحی 20 و 21 شهر تهران است که با استفاده از فرمول ...
نویسندگان همکار