از سنایی شاعر دوران ساز و پرآوازه قرن ششم علاوه بر اشعار او آثاری به نثر باقی مانده که محدود به چند نامه است و استاد نذیر احمد آنها را جمع آوری کرده و نام مکاتیب سنایی را بر آنها گذاشته است.نگارنده در این مقاله به تحلیل ساختار و سبک این مکاتیب پرداخته و اهمیت آن را در سیر تکاملی نثر فارسی نشان داده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که نثر این کتاب بینابین و در واقع نمونه ای است از نثر منشآت و ترسّل...

چکیده پیوستگی دین و دولت در حکومت صفویه (1135- 907 ق.)، سبب شده است تعامل دو نهاد دینی و سیاسی و چگونگی آن از مسائل مهم پژوهش در دوره صفویه باشد. هر مقطع از دوره صفویه به دلیل تغییرات سیاسی و اجتماعی و چگونگی عملکرد شاهان، این تعامل از ویژگی خاصی برخوردار است. دوره شاه صفی که از نظر سیاسی آغاز دوره افول صفویه است، مساله تعامل دین و سیاست در آن وضع خاصی دارد. در این بررسی با تامل در آثار به جا م...

آثار هنری به تعبیر زبان بصری و گویای واقعیت‌هایی است که در هر دوره، متأثر از شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، مذهبی و فضای حاکم بر جامعه، دستخوش تغییر و تحولات چشمگیری گشته است. دراین‌بین هنر دیوارنگاری بستری مناسب برای شرح و بسط این تحولات است. این پژوهش باهدف تحلیل نقش، فرم و جایگاه سفالینه در دیوارنگاره‌های دورۀ صفوی و مطالعه تطبیقی آنها با سفال‌های این دوره با تمرکز بر نقوش دیوارنگاره‌های کاخ...

حکومت ایران در دوره صفویه بزرگترین و نخستین حکومت متمرکز و یکپارچه است که پس از سقوط ساسانیان توسط ایرانیان شکل گرفته است. بهره گیری از ایدئولوژی شیعه به عنوان مذهب رسمی و تلاش برای گسترش آن، تاثیرات زیادی در تاریخ این دوره داشته است. با وجود این که دوره صفویه یکی از اعصار درخشان تاریخ ایران محسوب می شود، اما شکست آن ها در مقابله با تهاجم گروهی افغان های تابعه، تحت تأثیر عوامل و دلایلی مهم تر ا...

چکیده کشف تأثیرگذاری رجال تاریخی و چگونگی نقش آنها در ساختن تاریخ هر دوره یکی از راه های مهم مطالعه در تاریخ است. این تحقیق با پیش فرض شناسایی و معرفی رجل تاریخی که در کتاب احسن التواریخ حسن بیگ روملو از آنها نام برده شده شروع می شود. با این پیش فرض و در چهارچوب انتخاب این رجل با عنوان رجال صفوی که حرف اول نام آنها با یکی از حروف الف تا چ آغاز می شود و همچنین رجال غیرصفوی که در آن دوره می زیست...

از آنجایی که لباس و تزیینات آن از همان آغاز در کنار هم آورده می شدند و از مواد مختلف برای زینت لباس استفاده می شده، خود تزیینات نیز با فرهنگ های مختلف بیگانه نیست و در هر جایی از این دنیای خاکی متأثر از آداب و رسوم منطقه شکل متفاوتی به خود گرفته است. از جمله ی این مواد می توان به فلزات اشاره کرد که از همان آغاز کشف طلا ونقره برای شکوه و جلال لباس ها از آن ها استفاده می شده است. این نوشتار یک ...

دوره صفویه درخشان ترین دوره تاریخ معماری ایران است. ایجاد حکومت مرکزی مقتدر و امنیت ناشی از آن، پیشرفت در فنآوری ساختمان، توسعه شهرها، و هنر دوستی پادشاهان صفوی؛ از جمله عوامل شکوفایی معماری این دوران به شمار می آیند. همپای این شکوه و عظمت ، طراحی و ساخت گرمابه ها نیز، به اوج رسید. علاوه بر این، عوامل دیگری همچون اهمیت نظافت، حرمت آب، و نیز رعایت احکام فقه شیعی نیز در توسعه و رشد معماری گرمابه ...

چکیده: داستان معراج حضرت رسول(ص) از موضوعات مورد توجه هنرمندان نقاشی ایرانی است. همانطور که در ادبیات هم پرداخت به آن زیاد اتفاق افتاده است.خصوصا در منظومه خمسه نظامی که در دوران صفوی جزء نسخ مورد علاقه دربار برای کتابت و مصور شدن بوده است.به همین دلیل است که در دوره صفوی رقعه هایی که مربوط به معراج حضرت است بسیار دیده می شود. در این متن، ابتدا به بررسی موضوع معراج و سپس دوره و حکومت صفویه و ...

نوشتار حاضر می کوشد با بررسی تاریخ تحولات ایران در دوره صفویه وقاجاریه مواجهه ی روحانیت شیعی در برابر وجه سخت افزاری مدرنیته یا مصنوعات مدرن را بررسی کند. در بدو ورود اندیشه ها وادوات مدرن غربی، علمای شیعه و هم چنین سلطان قاجار از تعرض به حوزه ی اختصاصی یکدیگر و هم چنین ورود مصنوعاتی که بر هم زننده ی این نظم به شمار می رفت، ابا داشتند. اما در نتیجه ی افزایش مراودات سیاسی، اقتصادی و تجاری بین ای...

تحلیل گران گفتمان ، با برجسته ساختن نقش زبان در تکوین اندیشه ها، اصالت را به گفتمان می دهند و از آنجا که زبان نقشی محوری در متون ادبی ایفا می کند، در پژوهش حاضر از نظری? «گفتمان»_ بر اساس نظریات لاکلو و موف_ جهت بررسی نقش زبان و سخن پردازی در دوره صفویه و تأثیرات آن بر شعر این دوره به عنوان مهم ترین دوره در تاریخ تشیع استفاده کرده ایم. اما از آنجا که تأثیرات زبان و باورها دوجانبه است، در ادامه ...