کتاب جوامع احکام النّجوم اثر ابوالحسن علی ابن زید بیهقی، از کتاب های ارزشمند قرن ششم هجری است که از جهات مختلفی اهمیت دارد : از نظر محتوایی نشان دهنده اعتقادات نجومی در این دوره درباره تاثیر افلاک و کواکب در سرنوشت انسان هاست و این اعتقادات در شعر فارسی ، بویژه شعر قرن پنجم و ششم بازتاب گسترده ای دارد. از نظر واژگانی و سبک شناسی هم با توجه به اینکه این کتاب متعلّق به دوره قبل از حمله مغول است جای...

آقا علی مدرس و حکیم میرزا ابوالحسن جلوه از برجستگان مکتب فلسفی تهران، در دو جبهه متقابل، آراء صدرا را بازخوانی نموده­اند. آقا علی مدرس ضمن التزام به مبانی حکمت متعالیه در بسیاری از آراء صدرا مدعی نقص است و تلاش می­کند آنها را تکمیل نماید و یا با تقریری نو از آن رفع ابهام کند. از طرف دیگر حکیم جلوه بر مشی شیخ الرئیس است و نقد حکمت متعالیه را در سر می پروراند. این مقاله از میان تمام مسائلی که در ...

مقارنه گرایی (اکازیونالیزم) عبارت است از نفی رابطه علیت و نشاندن اراده و فعل خدا در جای آن، که دستاورد مهم فیلسوفان دکارتی (از دکارت تا لایب نیتس) محسوب می شود. واقعیت آن است که این اندیشه در کلام اشعری نیز به عنوان اندیشه ای محوری و مرکزی حضور دارد و پایه طبیعیات و حتی الاهیات آنهاست. اشاعره با طرح نظریه «عادت الله»، قانون «العرض لایبقی زمانین»، ماهیت عرضی نفوس، سببیت خدا در معرفت و نظریه «کسب...

سابقه و هدف:  اخلاق حرفه ای از موضوعاتی است که در سالهای اخیر به طور فزاینده مورد توجه قرار گرفته است. با این حال در آثار طبی کهن ایران، منابع ارزشمندی در این زمینه وجود دارد که مورد غفلت واقع شده است. در این مقاله سعی بر آن است که برخی کدهای اخلاقی در کتاب المعالجات البقراطیه ابوالحسن طبری حکیم قرن 4 هجری مورد بررسی قرار گیرد. مواد و روش‌ها: این پژوهش به روش مروری- تحلیلی  و با رویکرد توصیفی ...

ابوالحسن محمّدبن اسماعیل لامعی گرگانی ، از شعرای بنام اواسط قرن پنجم هجری است که در اشعارش تابع همان سبک و روش شاعران دوره­ی اول غزنوی است و گاه بعضی از قصاید آنان را جواب گفته است. اشعار لامعی در وصف طبیعت و مدح بزرگان عصر خویش را بحقیقت می توان گلچینی از سه دیوان فرخی و عنصری و منوچهری دانست. تشبیهات گوناگون و اوصاف او از بیابان و اسب و رسوم و مظاهر مختلف طبیعت ،خواننده را به یاد منوچهری می ان...

مطالب مورد بحث و بررسی در این رساله عبارت است از : فلسفه اسلامی - ت درباره کتاب اثولوجیا - وجه تسمیه معتزله - فهرست اهم عقاید معتزله - توضیح درباره ابوالحسن اشعری - کندی و فارابی - ابن سینا - ابن رشد .

اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری، ایران بویژه خراسان در نابسامانی و تشویش اوضاع سیاسی، جنگ های داخلی، تعدد روزافزون فرقه های مذهبی و نزاع بر سر حقانیت هر یک، به سر برده است. آشفتگی های سیاسی و مذهبی منجر به رواج ناامنی، فقر و غارت و دیگر نابسامانی های اجتماعی شده بود. میان ائمه و مشایخ متعصب و ریاکار، که هر یک در پی کسب قدرت و محبوبیت اند، هجویری، عارف پاک باخته ظهور می کند که با رفتار و...

سفرنامه ها یکی از مهم ترین اسناد تاریخی و مردم شناسی در حوزه مطالعات فرهنگی-تاریخی یک ملت است. از میان سفرنامه های عصرفتحعلیشاه سفرنامه جیمز موریه و میرزا ابوالحسن خان ایلچی حایز اهمیت است. تحلیل وتطبیق محتوای متون این دو سفرنامه روشنگر نگاه از بیرون ودرون محسوب می شود. باتوجه به اقامت نه چندان طولانی موریه در ایران، وی نتوانسته کاملاً از لایه های بیرونی رفتار مردم ایران به ورای کنش ها توجه کند....

به دنبال تحولات ساختاری پس از مشروطه و با تاسیس مجلس و تدوین قانون اساسی طیفی از نخبگان سیاسی شکل گرفت که با عضویت در مجلس و تشکیل جناح بندی های حزبی در فراگرد قدرت سهیم گردیدند.پیامد های پس از جنگ جهانی اول و دخالت بیگانگان در امور کشور نوعی ملی گرایی افراطی را که به شدت ضد بیگانه بود در مرام سیاسی آنها صورت داد.سید ابوالحسن حائری زاده یزدی یکی از این افراد بود.پایه گذاری حزب دموکرات در یزد و ...

در آیات و روایات متواتر بسیاری در مورد اعتقاد به رجعت به معنای بازگشت گروهی از مومنان خالص و کافران ستمگر به این جهان پیش از قیامت، به دنبال اعتقاد به منجی آخرالزمان اشاره شده است و علما و اندیشمندان شیعه با توجه به آموزه های قرآنی و روایی در صدد اثبات و تبیین این مطلب می باشند. در این رساله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، دیدگاه علامه ابوالحسن رفیعی قزوینی از اندیشمندان معاصر در زمینه ی رج...