اصطلاح «شخصیت» در ادبیات داستانی معادل واژه ی «character» در زبان لاتین و در روان شناسی، معادل واژه ی «persona» است. واژه ی پیرنگ هم معادل واژه ی (plot) است. این چهار رمان از لحاظ شخصیت و شیوه های شخصیت-پردازی و عناصر پیرنگ مورد بررسی قرار گرفته اند. در یک نگاه کلی، می توان گفت همینگوی در پردازش شخصیت های رمان هایش دقیق عمل کرده است. اغلب شخصیت های رمان «وداع با اسلحه» دچار ناامیدی هستند ولی شخ...

صاحب نظران و منتقدان ادب عربی در بررسی زمینه های پیدایی جمعیت های ادبی در ادب معاصر عرب کمتر به نقش شاعران کلاسیک جدید در تجدد و نوآوری توجه نموده اند. اما به نظر می رسد اختلاف نظر منتقدان در مورد سبکهای ادبی آنها تحولات و دستارردهای عظیمی را به ارمغان آورده است به طوریکه شاید با جرأت بتوان گفت که اگر این اختلاف نظرها در عرصه ی ادبی عصر حاضر بروز نمی کرد برخی از جمعیتهای ادبی اثرگذار معاصر هرگز...

خلاصه المقامات تألیفی است دربارۀ احوال شیخ احمد جام (ژنده پیل) مشتمل بر سه مقاله حاوی سی و  چهار باب و یک فصل. علاءالملک جامی- از نوادگان شیخ احمد جام- این تألیف را با الهام از اشاره جد خود در سال 840 هجری قمری و در روزگار شاهرخ بهادر تیموری(14 ربیع الثانی 776- ذی الحجه 850 هـ ق)، تألیف نموده و به وی تقدیم کرده است. علاءالملک در تألیف این کتاب علاوه بر مقامات محمّد غزنوی- که آن هم شرحی از مقامات...

داستان عشق سلطان محمود غزنوی به غلام ترک خود، جز جنبه­ی افسانه­ای آن، واقعیتی تاریخی هم دارد که از سده­ی ششم به بعد، واقعیت تاریخی آن دگرگون شد و کسانی چون احمد غزالی، عین القضات همدانی، عطّار نیشابوری و مولوی از آن برای تبیین مفاهیم عرفانی بهره بُردند. در سده‏های دهم و یازدهم هجری، داستان دلبستگی محمود به ایاز، مورد توجّه شاعران منظومه پرداز قرار گرفت و چند منظومه با همین نام سرودند.این داستان دس...

فرهنگ مردم از مضامین مهم آثار سه تن از نویسندگان اقلیم جنوب ایران یعنی «سیمین دانشور» ، «احمد محمود» و «منیرو راونی پور» است «سیمین دانشور» متولد شیراز است و توجه خاصی به «فرهنگ مردم» دارد به طوری که نام برخی آثارش مانند «سَووشون» و «بَخت گُشایی» بر گرفته از عناصر فرهنگ مردم است او علاوه بر آنکه به فرهنگ مردم جنوب ایران هم توجه دارد، به فرهنگ مردم دیگر مناطق ایران هم پرداخته است و تا حدودی می تو...

بدون شک اوضاع سیاسی، اجتماعی، شیوه زندگی مردم و آداب و رسوم آن ها، بر آثار ادبی تأثیر مستقیمی دارد. از سوی دیگر جامعه شناسی ادبیات، یکی از شیوه های جدید و کار آمد نقد متون ادبی است که امروزه، در تحلیل انواع ادبی نوین، به ویژه رمان معاصر کاربرد فراوان دارد. و از آنجا که رمان به دنبال واقعیت است و از دید نویسنده پیوندی مستقیم میان واقعیت و حقیقت وجود دارد، پس حقیقتِ فرد و زندگی او را می توان، در ق...

ادبیّات شگرف در حیطة نقد و انواع ادبی مطرح شده است.در این نوع ادبی با رخدادهایی رو به رو هستیم، که خواننده در نگاه اوّل نمی­تواند، تصمیم بگیرد، که این حوادث واقعی است یا غیرواقعی. خواننده در طول رمان درمی­یابد، اتّفاقاتی که رخ می­دهد، واقعی است و در ادامه با توجیهات عقلانی و منطقی و در نظر گرفتن برخی شروط، ماجراها را طبیعی در نظر می گیرد. ادبیّات شگرف در دو حوزة ساختاری و محتوایی قرار می­گیرد و افر...

یکی از مؤلّفه­های ادبیّات تطبیقی در جهان، شکل­گیری مکتب رئالیسم و سمبلیسم و تأثیر این مکاتب در آثار نویسندگان معاصر است. دو ملّت ایران و عرب، در طیّ روابط تاریخی با کشورهای اروپایی، از این مهم بی­بهره نمانده و آثار ارزشمندی را مطابق اندیشه­ها و نظریه­های این مکاتب ادبی عرضه کرده اند. مکتب رئالیسم (واقع­گرایی) از جمله مکاتبی است که با توجّه به اوضاع و احوال جامعه وارد عرصۀ ادبی و داستان­نویسی شد و مک...

بر طبق نظر ژاک لاکان، ایجاد آرمان‏شهرِ بی‏نقص و مطلق در نظام نسبی جهان نمادین محال است، زیرا چارچوب گستره نمادین تحت سیطره قوانین از پیش تعیین‏شده (دال‏ها) است. نظام‏های سیاسی که درصدد ایجاد آرمان‏شهراند به دلیل عدم باور به محال بودن امکان برپایی آن در این جهان محدود، تصور می‏کنند که وجود گروه‏های مخالف علت اصلی عدم توفیق آن‏هاست، از این‏رو، اقدام به حذف مخالفان می‏کنند. چنین رویه‏ای در نهایت سب...

بررسی و تفسیر جنبه های مادی و معنوی فرهنگ عامه،علاوه بر آشکار ساختن فرهنگ دیرینه یک سرزمین، بسیاری از زوایای مبهم آن را روشن می سازد      . احمد محمود از نویسندگان بنامی است که به سبب ارتباط با مردم زندگی ،باورها ، رفتارها و زبان آنان را درون مایه داستان های خویش قرار داده و به شکل طبیعی عناصر فرهنگ عامه را در داستان هایش به کار می گیرد. در این مقاله بر آنیم تا به بررسی جلوه های فرهنگ مادی و...