ظهور شهرـ منطقه­های دانش­محور به موازات شکل­گیری پارادایم اقتصاد دانش­محور از پارادایم­های مؤثر برای توسعة شهرهای پایدار آینده است. این مناطق با هدف ترکیب مؤلفه‌های عملکردی، کالبدی و نهادی خوشه­های دانش با فعالیت­های شهری در پی استفادة حداکثری از ویژگی­های منحصربه‌فرد هر منطقه می­باشند. پیش‌زمینة دستیابی به اهداف این مناطق در توسعة منطقه­ای، برنامه­ریزی فضایی-کالبدی آن­ها و چگونگی سازماندهی فضا...

رشد سریع شهرنشینی فشارهای سنگینی بر سرزمین و منابع اطراف آن‌ها وارد کرده و موجب کاهش پوشش گیاهی، کاهش فضاهای باز و مشکلات جدی اجتماعی و زیست‌محیطی شده است. هدف از این مطالعه، درک عوامل مؤثر در روند توسعة فیزیکی شهر ایلخچی با عنایت به توسعة فضایی پایدار شهری از بعد اکولوژیکی و حفظ شرایط زیست‌محیطی آن در دو دهة آتی است؛ بدین منظور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای چندزمانة لندست 5 و فنون پردازش شیء...

روستاهای درّه ای غرب شهرستان مشهد که در ارتفاعات بین 1400 تا 1900 متری از سطح دریا در بخش طرقبه شهرستان مشهد و در دامنة شمالی رشته کوه های بینالود استقرار یافته اند، به دلیل ناهمواری و شیب تند اراضی با مشکلات بسیار در زمینة توسعة فیزیکی به وی‍‍‍ژه ‍ در بخش مسکن و تأسیسات مواجه می باشند. مطالعات انجام شده روی دویست خانوار نمونه از 1796 خانوار ساکن در روستاهای نمونه نشان می دهد که تنگناهای فیزیک...

استفاده مناسب از توان­ های محیطی پیرامون شهر باعث افزایش کارآیی اقتصادی و کاهش آسیب پذیری به منابع موجود می­ شود. در شرایط کنونی مواجه اغلب شهرها با توسعة کالبدی سریع و فزاینده، لزوم شناخت و مکان ­یابی اراضی مناسب به منظور حفظ منابع نایاب در شهرها را ضروری می ­سازد. شهر رشت نیز با توجه به وضعیت استقرار خود در جلگة حاصلخیز گیلان و وجود محدودیت های فیزیکی توسعة شهری مانند اراضی باتلاقی، زمین­ های...

رشد کالبدی - فضایی شهرها سبب مشکلات فراوانی از جمله اتلاف انرژی، تخریب محیط‌زیست، افزایش هزینة زیرساخت‌ها و خدمات، تغییر کاربری زمین‌های مرغوب کشاورزی، آلودگی هوا و آلودگی خاک، عدم تأمین نیازهای ساکنان و... شده است. از رویکردهای مطرح شده در انتقاد به این مسائل می‌توان از رشد هوشمند، مدیریت رشد، نوشهرگرایی، شهر فشرده و توسعة میان‌افزای شهر نام برد. توسعة میان­افزا به دنبال بهره‌برداری از زمین‌ها...

گردشگری روستایی و پیرو آن گردشگری خانه‌های دوم نتیجة تحولات گستردة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه پس از جنگ جهانی دوم است. در کشور ما، به‌ویژه در نواحی کوهستانی مجاور شهرهای بزرگ و همچنین در سواحل دریای خزر از چند دهة گذشته، خانه‌های دوم با هدف گذراندن اوقات فراغت گسترش ‌یافته است. این مقاله با هدف تأثیر گردشگری خانه‌های دوم بر توسعة کالبدی سکونتگاه‌های روستایی در شهرستان کلاردشت انجام‌ شده اس...

وزش باد و حرکت شن و ماسه‌ها، تابع جهت، سرعت و تداوم حرکت بادهایی موسوم به «بادهای 120 روزه سیستان» می‌باشد. چنانچه رفتار و مکانیزم پدیده‌های طبیعی و به‌ویژه طوفان‌های شن و ماسه در سطح منطقه سیستان متناسب با طرح‌های فیزیکی - کالبدی شناسایی و اجرایی گردد، فواید متعددی در ابعاد فیزیکی - کالبدی، اقتصادی و اجتماعی عاید ساکنان منطقه خواهد شد. با این نگرش، هدف مقاله حاضر بررسی تطبیق الگوی توسعه کالبدی...

توسعة گردشگری اثرات گوناگونی به‌همراه دارد؛ به‌طورکلی می‌توان آن‌ها را به اثرات و پیامدهای اقتصادی، محیطی و اجتماعی ـ فرهنگی تقسیم کرد که البته بسته‌ به بافت و شرایط جامعه می‌تواند مثبت یا منفی باشد. در همین زمینه، ازجمله اثرهایی که توسعة گردشگری شهری به‌دنبال دارد، اثری است که بر کیفیت زندگی شهروندان می‌گذارد. در این پژوهش، سعی بر این شده است که ضمن برآورد سطح زندگی در شهر یاسوج، با تأکید بر ف...

مداخلات شهرسازانه در دورة اخیر دگرگونی‌های عمده‌ای در ساختار فضایی شهرهای ایران به‌وجود آورده است. در روند این توسعة کالبدی در بسیاری از ش96هرهای تاریخی، مشکلاتی مانند ناتوانی در سازگاری با تغییرات کالبدی و نبود پیوند مناسب با ساختار شبکه‌ای موجود، هسته‌های تاریخی را دچار مشکل کرده است. پژوهش توصیفی تحلیلی و کمی-مقایسه‌ای حاضر، با هدف بررسی تأثیر طرح‌های توسعة شهری بر ساختار فضایی محدودة تاریخی...

اصولاً ساماندهی فضایی رابطة تنگاتنگی با الگوهای رشد و توسعة اقتصادی از یکسو و الگوهای کالبدی-فضایی از سوی دیگر دارد که پرداختن به چنین الگویی در حقیقت انتظام‎بخشی به توسعة متعادل در نواحی روستایی می‎باشد. معمولاً ساماندهی فضایی ـ کالبدی با دو هدف اصلی بهینه کردن مکانها و همچنین ساماندهی کارکردها و فعالیتها صورت می‎پذیرد. در این تحقیق به منظور تعدیل کارکردها و ساماندهی فضایی ناحیه روستایی سنگان خا...