سازماندهی تولید دست‌ابزارهای سنگی یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مطالعاتی مصنوعات سنگی است. فرایند کاهشی تولید مصنوعات مشخص می‌سازد که چگونه مواد اولیه از خلال مراحل کاهشی آماده‌سازی و منتقل شده‌اند. این مراحل را می‌توان بر اساس بقایایی که از هریک از آنها باقی مانده است، ردیابی نمود. چنین مطالعاتی در توضیح تفاوت‌های میان مجموعه مصنوعات سنگی متعلق به یک دوران در یک منطقه و تنوع آنها در دوره‌های گوناگو...

در این پژوهش به اصل و اساس خانواده در روزگاران بسیار کهن، با شواهدی که در خانواده های شاهنامه وجود دارد، پرداخته ایم با توجه به دوره های قوم شناسی و بررسی یافته های باستانی (غار‎نگاره ها، کار های دستی، کشف گورها و غیره) حاکی از وجود دوره های پارینه سنگی، میان سنگی و نوسنگی در ایران باستان است. نیاکان ما نیز مانند هم? جوامع بشری از توحّش و بربریّت عبور کرده و به تمدّن رسیده اند. در داستان های شاهنا...

دشواری های زیست محیطی مرکز فلات ایران، و همجواری با مناطق پرفشار بیابانی و محدود شدن به واسطه دیواره های عظیمی از رشته کوه ها، مشخصه هائی هستند که دست در دست هم موثرترین عوامل جغرافیائی اثر گذار بر فرهنگ های ساکن منطقه در طول هزاره های متمادی را ایجاد کرده و به مثابه قالبی، خمیره فرهنگ های پیش از تاریخی را درون خود شکل داده اند. علی رغم پژوهش های گسترده ای که طی چندین دهه اخیر در زمینه فرهنگ ه...

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

با انتشارات کتاب های چاپ سنگی در دوران قاجار زندگی دوباره مصور سازی کتب ایرانی آغاز گردید. علی رغم این که مصور سازی کتاب های چاپ سنگی از نظر کیفیت تفاوت های قابل توجهی بانگارگری قدیم ایران داشت اما با ادامه یافتن برخی سنت های کتاب آرایی و تاثیرپذیرفتن از هنر عامیانه و تاثیر متقابل بر آن برخی سنت های کتاب آرایی ایران در شکل و محتوایی متفاوت مجدداً احیا شد. هدف مقاله حاضر معرفی ویژگیهای ساختاری ک...

مطالعۀ دشت همدان، به عنوان یکی از نواحی مهم در بین دو منطقة زاگرس مرکزی و شمال مرکزی فلات ایران و نقش آن در شکل­دهی روند پیچیده­سازی های اجتماعی و اقتصادی دوران متأخر مس­سنگی، یکی از نیازهای تحقیقاتی است که جای خالی آن در مطالعات غرب ایران دیده می شود. در این پژوهش، در مجموع 39 محوطه شناسایی شد و مورد تحلیل باستان شناختی قرار گرفت و در تحلیل داده ها، از تحلیل های رتبه- اندازه و شاخص آنتروپی، هم...

جلگه ی گیلان بخشی از سواحل دریای خزر محسوب می شود که در طول کواترنر تحولات متعددی را پشت سر گذاشته است. عواملی چون فعالیت های تکتونیک، تغییرات استاتیکی خزر و فرایندهای خشکی از جمله رودخانه ی سفیدرود و سایر شعبات آن در تکوین جلگه ی گیلان نقش مهمی را ایفا نموده اند. به عبارتی جلگه ی گیلان حاصل عملکرد سیستم های شکلزایی و فرایندهای دریایی و خشکی است که سبب ایجاد ژئوفرم های زیادی در منطقه ی مورد مطا...

بیستون در 33 کیلومتری شرق کرمانشاه، در کنار جاده قدیمی کاروان رو از جلگه بین النهرین به سوی اکباتان واقع شده است، این محوطه از دوران پارینه سنگی تا کنون مسکونی بوده و آثار با ارزشی از ادوار مختلف تاریخی را در خود نهفته است. بنای ساسانی- ایلخانی از آثار مهم محوطه تاریخی بیستون می باشد که به دوره ساسانی نسبت داده شده و به مرور ویران گشته و پس از اسلام در دوره ایلخانی بنائی بر روی بخش شرقی آن ساخ...

دشتها و دره های میان کوهی واقع در ارتفاعات زاگرس میانی از ادورار پیش از تاریخ همواره مورد توجه گروه های انسانی بوده و پس از دوران پارینه سنگی به تدریج محل سکونت و زیست این جوامع قرار گرفته است. دشت حسن آباد از جمله دشت های کم وسعت میان کوهی است که حلقه اتصال دشت ماهیدشت در شمال شرقی و دشت اسلام آباد در جنوب غربی محسوب میگردد. طی بررسی این منطقه14 محوطه معرف دوره های فرهنگی نوسنگی تا مس و سنگ ...

دوران مس سنگی، یکی از ادوار مهم فرهنگی بشر است که تأثیرات قابل ملاحظه ای  در شیوه و شکل گیری زندگی کنونی داشته است، امّا با توجّه به پراکندگی فرهنگی و جغرافیایی فلات ایران، هر منطقه باید به طور جداگانه مورد مطالعه قرار گیرد تا از برآیند آنها یک جمع بندی کلّی حاصل شود. یکی از مناطق پراهمیت در این دوران، دشت کنگاور با مساحت حدود 891 کیلومتر مربّع است و در مجموع، در آن 66 محوّطه مورد شناسایی و بررسی قر...