در طی چند دهه ی اخیر، مفهوم «تراژدی» و «قهرمان تراژدی» توجهی روزافرون را تقریباً در تمام حوزه های نقد ادبی به خود معطوف کرده است. برخی نظیر ارسطو، نیچه، و آرتور میلر به بازخوانی آن پرداخته و برخی دیگر نظیر سارتر، استریندبرگ، یوجین اُنیل، برتولت برشت، و آنتونین آرتود به افزودن ابعاد نوینی به این مبحث همت گماشته اند. آنچه قهرمان تراژدی مدرن را از مفهوم کلاسیک آن متمایز می کند نه لغزش تراژیک متداول ...

در این پژوهش هدف آن است که تاثیر تراژدی یونانی در به وجود آمدن سه داستان رستم و اسفندیار، رستم و شغاد و پادشاهی بهمن بازنمایانده شود. اشتباه است اگر گفته شود این داستانها صورت ایرانی تراژدی یونانی است . چرا که میان فرهنگ ایران و یونان تفاوتهای بسیاری وجود دارد . از سوی دیگر شرایط زمانی به وجود آمدن این دو گروه داستانها با هم فرق می کند. و مهمترین نکته این که امروزه دیگر، پژوهشگران و متخصصان ترا...

یکی از مضامین درخور تأمل در جهان اسطوره و حماسه، پسرکشی است. شاهنامه فردوسی و برخی از داستان‌های حماسی اسطوره‌ای از آثاری محسوب می‌شوند که صورت مفصل این آیین شرقی را دست‌مایة برخی از داستان‌های مشهور خود کرده‌اند. در داستان رستم و سهراب، سیاوش و به نوعی در داستان رستم و اسفندیار، شاهد مرگ فرزند به دست پدر هستیم. در این جستار عاملی مطرح شده که می‌تواند عامل اصلی شکل‌گیری تراژدی در این داستان‌ها ...

تعزیه و تراژدی، نمایش هایی آئینی و مذهبی همراه با امکانات و ویژگی های مختص خویش هستند. وجود ویژگی هایی چون روایت گری، بدیهه سازی، تعلیق و تعویق حوادث و امکاناتی از این دست در تعزیه و ویژگی-هایی چون تقلید کنش، شخصیت پردازی و وحدت های سه گانه «کنش»، «زمان» و «مکان» در تراژدی از هریک از آنها نمایشی خاص می سازد که با وجود تفاوت های یاد شده، این دو گونۀ نمایشی در وقوع «فاجعه» یا «امر تراژیک» و خاستگ...

نوشته ی حاضر پژوهشی است در باب مفهوم کاتارسیس تراژیک. ارسطو در رساله ی شعرشناسی تعریف مهم و تأثیرگذاری از تراژدی ارائه داده که در میان مفسران و شارحان و منتقدان ادبی مباحث و اختلاف نظرهای فراوانی برانگیخته است. عامل اصلی ایجاد این مباحث و اختلاف نظرها مربوط می شود به اصطلاح کاتارسیس که ارسطو در پایان تعریف تراژدی به آن اشاره کرده ولی در متن رساله هیچ توضیحی درباره ی معنای آن و و مراد خود از برج...

اسطوره آنتیگون به خوبی بیانگر موضوعاتی همانند جدل و طغیان است. این اسطوره ریشه در نمایشنامه سوفوکل در عهد باستان دارد. آنتیگون سوفکل با ویژگیهای کاملا تراژیک خود در اعصار مختلف مورد توجه قرار میگیرد و در ادبیات عصر ما نیز از آن اقتباس میشود. ژان آنوی نیز از این تراژدی الهام میگیرد و نمایشنامه آنتیگون خود را مینویسد که در نوع خود آفرینشی جدید است. در پژوهش حاضر ویژگیهای این آفرینش جدید مورد ...

شبلی از عرفای ایرانی الاصل و مشهور قرن سوم هجری الست که حیات دوگانه ای داشته است. او نیز چون بعضی از بزرگان ایرانی مانند ناصر خسرو و سنایی درآغازکار از دولتیان عهد خود بود ولی به جهت تأثیر تعلیمات صوفیان از طریق پیشین خود قطع تعلق نمود. شبلی در سال 247 هجری در سامرا بدنیا آمد و در 334 در بغداد فوت نمود. او تحصیلات مدرسه ای داشت و به قولی موطای مالک را از بر نموده بود. پس از تغییر حال در محضر خی...

افسانه ها و اسطوره ها، گذشتة ملت ها را تشکیل می دهند. اساطیر جهان با یکدیگر همسانی و مشابهت دارند و گاهی نیز در جهت مخالف هم قرار می گیرند. یکی از مباحث شگفت اسطوره ها، تراژدی است که این مقاله به مبحث تراژدی فرزندکشی و پدرکشی می پردازد، در این تراژدی ها کسی پیشگویی می کند و تقدیر درست در راستای پیشگویی رقم می خورد، هیچ چیز نمی تواند مانع از تقدیر شود و همة قهرمانان افسانه ها اسیر تقدیرند. افسا...

شفیعی کدکنی و ادونیس از شاعران معاصر نوگرا هستند که روحیات مشابه و زبان شعری نزدیک به یکدیگر دارند؛ هر دو در روستا و دامان طبعیت بزرگ شده اند. هر دو درآغاز به شعر و ادبیات کلاسیک دلبستگی عمیق داشتند و به همان سبک شعر می سرودند و بعدها به شعر نو گرایش پیدا کردند. شفیعی شاعر معاصر ایران و ادونیس شاعر معاصر عرب از قریحه و فطرت شاعری، در شعر خویش از دیدگاهی انسانی و اجتماعی سخن می گویند. اندیشه ها ...

اگزیستانس­ها وجود را تراژیک می­دانستند و معتقد بودند آدمی هیچ­گاه از این وضعیت بغرنج راه فراری نخواهد داشت. در فلسفه آنها، «تراژدی اگزیستانسیالیستی»، تراژدی انسانِ تنهایِ بدون پناهی است که گام به گام به سوی نیستی کشیده می­شود و آگاهی از موقعیت­اش در هستی، او را دچار دلهره و اضطراب می­کند. یک قرن پیش­تر نیز، رمانتیک­ها زندگی را همین­قدر بدبینانه و پوچ و وهم­آلود می­دیدند و نسبت به پیرامون خود احسا...