ویر گوردون چایلد، باستان‌شناس و مورخ استرالیاییِ نیمۀ نخست قرن بیستم، از شخصیت‌های علمی و خلاق در عرصۀ مطالعات باستان‌شناسی و تاریخ است. چایلد با اتخاذ ترکیب روش‌شناسانۀ علمی موردنظر خویش در حوزۀ دانشِ تاریخ و باستان‌شناسی دیدگاه‌ها و مفاهیمی خاص در این عرصه تولید کرد که هنوز هم موردتوجه محافل علمیِ باستان‌شناسانِ پیشاتاریخی و مورخان تاریخ است. این نگرش در کتاب کم‌حجم، ولی مفید، تاریخ وی ب...

تأثیر علمی مدارس در عصر صفویه[1] موسی‌الرضا بخشی‌استاد* نزهت احمدی** چکیده پس از رسمی شدن تشیّع در ایران عصر صفویه، «مدرسه» به مهم‌ترین مرکز نهاد آموزش در خدمت این مذهب رسمی بدل گردید، اما پرسش این است که چنین نهاد آموزشی در علوم دینی وغیردینی آن روزگار چه تأثیری گذارد؟ بر پایه بررسی‌های صورت گرفته در این‌‏باره، تکاپوهای علمی مدارس از عوامل تأثیرگذار در گسترش علوم دینی و مرکزیت یافتن فقه شیعه در...

هر علمی، یک خاستگاه زمانی، شیوۀ نگرش و سیر تکوینی در طول تاریخ دارد و هیچ علمی از شرایط محیطی، تفکرات و پارادایم‌های علمی همسو با آن برکنار نمانده است. بنابراین بررسی علمی مکتب‌های مهم جغرافیایی و پارادایم‌های علمی از قرن شانزدهم و پیشرفت همسوی علم جغرافیا و به‌خصوص ژئومورفولوژی با بقیۀ علوم در تاریخ، محققان را در درک پیدایش و تا حدی ضرورت وجود رشتۀ ژئومورفولوژی یاری می‌کند. ژئومورفولوژی به صور...

از «تاریخ سیاسی» تا «سیاست تاریخ»: بررسی انتقادی بازنمایی تاریخ تحولات ایران دوره آل بویه در کتابهای درسی دانشگاهی   چکیده امروزه دیدگاههای گوناگونی درباره الگوهای آموزش تاریخ در نظام آموزشی کشورها وجود دارد. یکی از این رویکردهای آموزشی، سواد تاریخی است. هدف اصلی از آموزش تاریخ در این رویکرد تقویت توان استدلال‌ورزی انتقادی مخاطبان است. بر این مبنا یادگیری تاریخ صرفاً به حافظه‌سپاری گزارش انبو...

تاریخ اجتماعی شاخه‎ای از پژوهش‎های تاریخی مبتنی بر مطالعۀ تاریخی جنبه‎های گوناگون زندگی اجتماعی عامۀ مردم است که مطالعات مستمر آن، از حدود نود سال پیش با شکل‎گیری مکتب آنال آغاز شد. به‎رغم مطالعات گسترده در اروپا و ایالات متحده، در ایران کمتر به مباحث نظری و علمی تاریخ اجتماعی پرداخته ‎شده‎است. این امر در حالی است که تاریخ اجتماعی از مباحث واحدهای درسی رشته‌های تاریخ، علوم اجتماعی، کتابداری و ا...

تاریخ پزشکی شاخه‌ای از تاریخِ علم است که پیشینه‌ی پیدایش، سیر و دگرگونی دانش و حرفه‌ی پزشکی را ارزیابی ‌می‌کند. روشن است با بررسی دقیق عوامل موثر بر رشد و توسعه‌ی دانش و حرفه‌ی پزشکی و موانع آن در دوره‌های مختلف تاریخی، می‌توان برای ارتقاء جایگاه علمی آن در کشور گام‌های دقیق‌تری برداشت. انجام پژوهش در زمینه‌ی تاریخ پزشکی، مانند بررسی‌های مشابه مستلزم پیروی از اصول علمی پذیرفته شده‌ای است. مهم‌تر...

تاریخ دریافت: 22/04/1388 تاریخ پذیرش: 08/12/1389 چکیده تحقیق حاضر با هدف بررسی موانع زمینه ای مؤثر بر پژوهش دانشگاه در 4 حیطه موانع فرهنگی اجتماعی، سیاسی، نظام آموزشی و راهبردها و سیاست های کلان انجام پذیرفت. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام گرفته و جامعه آماری آن را اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تشکیل می­دهد. نمونه گیری به روش طبقه ای و به نسبت دانشکده ها و مراکز تحقی...

مدارک تصویری ازجمله مهم ترین مدارک در مطالعۀ تاریخ و به خصوص تاریخ معماری است. مدارک تصویری انواع مختلفی دارد که نقاشی نوعی مهم در میان آن هاست که ظرفیت های آن چندان شناخته شده نیست و کمتر در تحقیقات معماری مورد استفاده قرار گرفته است. این مقاله به شناخت این ظرفیت ها و نکات لازم در استفاده از آن ها می پردازد. این نکات از مرور جامع ادبیات این موضوع، شناخت پیشینه و منابع نقاشی ایرانی و تأمل بر وج...